A A - simbol elementa argona (hem.) A - skraćenica za Angstrem (IO" 8 cm) (fiz.) A-battery - baterija za grejanje (el.) A-bomb - atomska bomba A-eliminator - ispravljač za napajanje grejanja (el.) A-neutrons - neutroni prosečne energije od 4 MeV koje apsorbuje srebro (fiz.) A-plane - avion na nuklearni pogon (nukl.) A-position - radno mesto A, položaj A, A telefonistkinja (tel.) A-power - nuklearna (atomska) energija (nukl.) A-power supply - napajanje grejanja (el.) A/R scope - indikator tipa A/R (el.) A-stage resin - prvi stepen kondenzacije fenolskoformaldehidskih smola (reso) (thnl.) A-sub - podmornica na nuklearni pogon (nukl.) A switchboard - A komutator (međumesno radno mesto) (tel., el.) A-waste - v. atomic waste (nukl.) A-wind — A namotaj (deo magnetofonske trake) (eh.) A-wire - A žila, A provodnik (el.) abaca - pizang, manilska palma, manilska konoplja (tek.) aback - (u)natrag, (u)nazad, natraške, pozadi abampere - apsolutni amper (= 10 ampera)
abandoned call - neostvareni razgovor, neostvarena veza (tel.) abask - na suncu; sunčan abate - smanjiti, oslabiti; napustiti (na primer Čelik) abatis - zaseka, prepreka od oborenog drveća abattoir - klanica abb - potka, poučica Abbe number - Abeov broj (recipročna vrednost disperzione moći materiie) (fiz.) abbreviate - potkratiti, skratiti abcoulomb - apsolutni kulon ( = 1 0 kulona) (fiz.) abeam - pod pravim uglom, popreko, poprečke, sa strane abecedarian - po azbučnom redu, azbučni Abel closed cup - Abelov zatvoreni sud za određivanje tačke paljenja sud za određivanje tačke paljenja kod lako zapaljivih tečnosti; ~ flash point - tačka paljenja po Abelu, temperatura pri kojoj zagrejani uzorak (derivat nafte) počinje da se pali inicijalnim plamenom (prinetim malim plamenom ili varnicom); ~ flash point apparatus - Abelov aparat za određivanje tačke paljenja naftinih derivata abel-mosk - mošusovo drvo (hot.) abele, abele-tree - bela topola (bot.) aberration - aberacija; skretanje (od normalnog, uobičajenog); ~, annual - godišnja aberacija; ~, chro-
aberration aberration matic - hromatska aberacija (opt.); ~, convection - konvekcijska aberacija; ~, diurnal - dnevna aberacija (za 24 časa); ~, even-symmetric - parno-simetrična aberacija; ~, mirror - aberacija ogledala; ~, odd-symmetric - neparno-simetrična aberacija; ~, velocity brzinska aberacija abeyance - skriveno (latentno) stanje abfarad - apsolutni farad (•= IO9 farada) (fiz.) abhenry - apsolutni henri ( — 10 henria) (fiz.) abichite - v. clinoclase ability - karakteristika (av.); sposobnost, moć; ~, climbing - karakteristika brzine penjanja (av.); ~, error-correcting - sposobnost ispravljanja greške; ~, reducing moć redukovanja; ~, running eksploataciona svojstva; ~ to bridge the gap between work pieces - sposobnost premošćavanja (zav.); ~, wetting - moć kvašenja, kvašljivost ablation - odnošenje, odstranjenje, odsecanje ablaze - u plamenu, plamteći, gorući ablution - pranje, ispiranje (thnl.) abnormal - nenormalan, nepravilan, neobičan, neprirodan; ~ indication - nenormalno pokazivanje (uređaja, instrumenata) (el.) ;~ polarization - nenormalna polarizacija (el); ~ propagation - nenormalno rasprostiranje (el.); ~ reflection - nenormalno odbijanje (talasa, impulsa) (el.) ~ refraction - nenormalno prelamanje (fiz.) aboard - na (ili u) brodu 9(pom.) abohm - apsolutni om (IO" oma) (fiz.) abounding - izdašan above-critical - natkritičan, iznad kritične tačke abradant - abraziv, abrazivni materijal (za brušenje) abrade - brusiti, glačati (npr. peskom Ui prahom) abrasion - abrazija (uklanjanje površinskog sloja struganjem); spacing - interval između oznaka market - sajam, sajmište, pazar, tržište marking - beleženje, obeležavanje, označavanje, oznaka, znak; ~ current - radna struja, kontrolna struja (el.) ; ~ out table - ploča za obeležavanje; ~j post - pokazatelj mesta kablovskog spoja (el.); ~ pulse - impuls za označavanje (eh.) mari - lapor, laporac (prirodna smeša gline i karbonata kalcijuma ili magnezij uma, koristi se za dobijanje cementa); ~, clay - glineni laporac; ~, lime - laporac sa krečnjakom; ~, sandy - peskoviti laporac marl-stone v. marl marlaceous - laporast, koji sadrži lapora marly v. marlaceous marquee - veliki šator marsh - močvara, močvarna zemlja; ~ gas - metan, barski, gas, barski plin (hem.) ; ~ mallow - beli slez; slatkiš od korena belog sleza (thnl.) Marsh's test - Maršova proba za određivanje arsena (hem.) martensite - martenzit, sastojak čelika koji se dobija naglim hlađenjem zagrejanog metala, daje čeliku tvrdoću (mtl.) martite - seskvi-oksid gvožđa (min.) Martius yellow - dinitro-alfa naftol, žute boje (thnl.) Martonite - gas suzavac, smeša monobrom i monohlor acetona (thnl.) Marvinol - plastična materija na bazi polivinil-hlorida (thnl.) Marzine - trgovački naziv za N-metil, N-benzhidril piperazin; upotrebljava se protiv morske bolesti (hem.) maser - maser, mejzer (uređaj za dobijanje (i pojačanje) ' mikrotalasnog zračenja); ~, acoustic - akustički maser; ~, active rubidium v. rubidium maser; ~, ammonia (molecular beam-type) - amonijačni maser, maser sa snopom molekula amonijaka; ~, atomic beam (type) - atomski maser, mlaznog tipa; ~, atomic hydrogen
432
maser
- atomski vodonični maser; ~, beam (type) - maser mlaznog, tipa, mlazni maser, maser sa snopom; ~, cavity - rezonantni maser; ~, centimeter (wave) - maser santimetarskog dijapazona; ~, CH2O beam (type) - formaldehidni maser; ~, composite rod optical optički maser sa složenom cevi; ~, cyclotron resonance - maser sa ciklonskom rezonancijom; ~, dielectric cavity - maser sa dielektričnom šupljinom; ~, electron cyclotron v. cyclotron resonance maser; , non-expendable - raketa višekratne primene; ~, non-recoverable v. expendable missile; ~, one—stage - jednostepena raketa; ~, recoverable v. non-expendable missile; ~, test v. experimental missile; ~, training školska raketa; ~, two-stage dvostepena raketa; ~, uncontrolled - nedirigovana raketa; ~, winged - raketa sa krilcima; ~, wingless v. ballistic missile missiles - raketno oružje pl. mist - magla, sitna kiša; uljna izmaglica; ~ coolant - rashladivač u formi magle (av.); ~ cooling hlađenje maglom (av.); ~ -lubricated - podmazano masnom maglom (preko mlaznice visokog pritiska) (av.); ~ tube - mlaznica za hlađenje masnom maglom (av.) mistune - razdesiti (el.) miter gears - par zupčanika sa prenosnim odnosom 1 / 1 (ma!.) mitlaufeffect - efekat termičke povratne sprege mitre fillet weld - ugaoni šav sa ravnim licem (zav.); ~ joint ugaoni sastavak (mai.); ~ wheel - kupasti točak (mal.) mix - mešati mixed acid - kiselina za nitrovanje, smeša sumpora i azotne kiseline (hem.); ~ coupling - kombinovana sprega (mot.) ; ~ crystals pomešani kristali (kr.); ~ grade - mešano zrnati (karbid) (zav.); ~ number - mešoviti broj (mat.) ; ~ quantity - mešovita količina (mat.) mixer - mešač, mikser; stepen za mešanje (eh.) ; mešalica (thnl.) ; ~, fundamental - mikser na prvom harmoniku (heterodina); ~, har-
mobility
monic - mikser na harmonicima (heterodina); ~, hotnodyne - sinhroni mikser; ~, lock-in - sinhroni mikser; ~, optical - optički mikser; ~, resistive - mikser na nelinear nom otporu; ~ -settler - vrsta uređaja za kontinualnu ekstrakciju vodenih rastvora organskim rastvaračima (hem.); ~, single-ended - nesimetrični mikser; ~ stage stepen za mešanje (eh.) ; ~ tube - mešalica, cev za mešanje (eh.); ~, tunnel diode - mikser sa tunel-diodom mixing - mešanje (npr. signala); ~ chamber - komora za mešanje (mot.) ; ~, fundamental - osnovno mešanje; ~, harmonic - složeno mešanje; ~, light v. optical (frequency) mixing; ~ of light beams - mešanje svetlosnih snopova; ~, optical (frequency) mešanje optičkih signala; ~, photoelectric - fotoelektrično mešanje, mešanje pomoću fotoelektričnog pribora; ~, single-ended - jednostrano mešanje; ~ tube - cev za mešanje (eh.) mixture - mešavina; ~, helium-neon - mešavina helijuma i neona; ~ limit of inflammability - granica upaljivosti (zav.); ~ ratio - odnos mešavine (hem.) MKSA-system of units - MKSA sistem jedinica, sa osnovnim jedinicama: metar, kilogram, sekunda i amper Mn - simbol elementa mangana (hem.) mnemotron - mnemotron Mo - simbol elementa molibdena (hem.) mobaltrcn - pribor za stvaranje gama-zračenja mobilance - mobilans mobile generator - pokretni razvijač (gasa) (sav.) ; ~ reactor - pokretni reaktor, reaktor manje snage koji se može brzo transportovati u delovima (nukl.); ~ transmitter pokretni predajnik (eh.) mobility - pokretljivost, mobilnost; ~, ambipolar - ambipolarna mobilnost; ~, carrier v. charge carrier mobility; ~, charge car-
mobility mobility rier - mobilnost nosioca naelektrisanja; ~, diffusion - difuziona mobilnosti ~, drift - mobilnost drifta; —, effective - efektivna mobilnost; ~, electron - mobilnost elektrona; ~, electron lattice mobilnost elektrona u oblasti rasejanja rešetke; ~, free carrier mobilnost slobodnih nosilaca (naelektrisanja); ~, Hali - Holova mobilnost; ~, hole - mobilnost rupa; ~, hole lattice - mobilnost rupa u oblasti rasejanja rešetke; ~, impurity - mobilnost u oblasti rasejanja primese; ~, impurity scattering limited - mobilnost ograničena rasejanjem na nečistoći; ~, intrinsic - mobilnost elektrona u sopstvenom poluprovodniku; ~, lattice scattering limited - mobilnost ograničena rasejanjem rešetke; ~, negative differential negativna diferencijalna mobilnost; ~, recombination - rekombinaciona mobilnost mock-up - maketa, model; ekvivalent; ~, integrated circuit - maketa integralne šeme mode - oblik, način; tip talasa; tip oscilovanja; metoda, princip; režim rada; mod; oscilacije; ~, accel-decel v. accelerator-decelerator mode; ~, accelerator-decelerator - režim rada jonskog motora sa ubrzavanjem i usporavanjem; ~, acoustic - akustički tip oscilovanja; ~, active-s - aktivne vrste oscilovanja, aktivni modi; ~, adjacent -s - susedne vrste oscilacija, susedni modi; ~, amplified spontaneous emission režim pojačanja spontanog zračenja; ~, angular (dependent) -s ugaoni tipovi oscilovanja; ~, anti-Stokes - anti-Stoksov tip oscilovanja; ~, antisymmetric -s antisimetrične oscilacije; ~, avalanche - lavinski tip, režim obrazovanja lavine; ~, axial's - aksijalni tip oscilovanja; ~, batch grupni način (obrade podataka); ~, „bouncing-ball" -s - v. total-internal-refraction modes; ~,
454
mode
cavity -s - tipovi oscilacija rezonatora; ~, CF v. constant-frequency mode; ~, characteristic -s - karakteristični tipovi oscilacija, karakteristični modi; ~, circularly symmetric -s - akcijalno-simetrični tipovi oscilovanja; ~, collective -s - kolektivne oscilacije; ~, common - opšti tip oscilovanja; ~, comparison - rad u uporednom režimu; —, competing -s kompetitivni tipovi oscilovanja; ~, confocal resonator -s - tipovi oscilovanja konfokalnog rezonatora; ~, consecutive's v. adjacent modes; ~, constant-frequency režim rada s konstantnom frekvencijom; ~, contour's - konturni tip oscilovanja; ~, convection current -s - talasi konvekcione struje; ~, conversion - konverzija tipa oscilovanja; ~, coupled -s - spregnuti tipovi oscilovanja; ~, cutoff-s - „kritični" tipovi oscilovanja; ~, CW - režim neprigušenih oscilacija; ~, degenerative - degenerativni tip oscilovanja; ~, depletion - deplecioni režim, režim osiromašenja; ~, desired -s - željeni tipovi oscilacija; —, difference - režim rada na frekvenciji razlike; ~, dissymmetric -s - asimetrični tipovi oscilacija; —', dominant -s - dominantni tipovi oscilacija; ~-, ducted - talas koji se prostire po atmosferskom kanalu; ~, eigen -s v. natural mode; ~, electromagnetics - elektromagnetne oscilacije; ~, electromechanical -s - elektromehaničke oscilacije; ~, electron plasma -s - elektronske oscilacije plazme; ~, enhancement - režim obogaćenja; ~, enrichment v. enhancement mode; ~, equiamplitude -s - tipovi oscilacija s istom amplitudom; ~, evanescent -s - prigušene oscilacije; ~, even -s - parni tipovi oscilacija; ~, exchange dominated - pretežno izmenski režim rada; ~, exciting -s - pobudni tipovi oscilacija; ~, extensional -s - longitudinalni tipovi oscilacija; ~, Fabry-Perot's -s - tipovi oscil-
mođe
455
lacija rezonatora Febri-Pero; ~, face shear -s - konturni tipovi oscilovanja; ~, failure - oblik otkazivanja, vrsta kvara; ~, fast shear -s - brza pomeranja pomaka; ~, first -s - sa talasom prvog reda; ~, F-P v. Fabry-Perot's modes; ~, free-running - režim slobodnih oscilacija, režim slobodnog generisanja, režim nesinhronizovanih oscilacija; ~, free-running laser režim slobodnih oscilacija lasera, režim slobodnog generisanja lasera, režim nesinhronizovanih oscilacija lasera; ~, fundamental -s - osnovni tipovi oscilacija; ~, Guassian - Gausov tip oscilacije; ~, Gaussian-Laguerre - Gaus-Lagerov tip oscilovanja; ~, gravity -s - gravitacioni talasi; —, Gunn - režim Ganovih oscilacija; ~, helicon spiralni talas, helikon; ~, high-frequency - visokofrekventni način oscilovanja; ~, higher (order) -s - viši tipovi oscilacija; ~, hybrid —s — hibridni tipovi oscilacija, hibridne oscilacije; ~, incident oscilacija upadnog talasa; enclosed-type - motor zatvorene izvedbe; ~, explosion-proof - motor obezbeden od eks-
plozije; ~ for build-in installa-
tion - ugradbeni motor, motor za ugradnju; ~, fractional-horsepower - elektromotor snage manje od 1 K S ; ~ frame - kućište motora; ~, geared-down - motor sa reduktorom (na zupčanike); ~ generator - motor-generator, dinamo-motor; ~ genei-ator set motor-generatorska grupa; ~, induction - asinhroni motor; —, integral-Horsepower - elektromotor snage veće od 1 KS; ~, jet-propulsion - reaktivni motor;
~, liquid-fuel rocked - raketni
motor na tečni pogon; ~ lorry teretno vozilo, privredno vozilo; ~ man - vozovođa; ~, master glavni motor; ~, midget - minijaturni motor; ~ mine sweeper minolovac; ~, multispeed - motor sa više brzina; ~, open - motor otvorenog tipa; ~ -operated - na motorni pogon; ~ output - snaga motora; ~, pen - motor za pomeranje pera (samopisača); ~, polyphase-commutator - višefazni kumutatorski motor; ~, poni pomoćni (mali) motor, servomotor; ~ pulley - kaišnik motora; ~ regulation - regulacija motora; ~, rocket booster - startni raketni motor; ~ sailer - motorna jedrilica, jedrilica sa pomoćnim motorom; ~ scythe - motorna kosačica; ~ selector - motorni birač; ~, short - period — motor kratkog veka (rada); ~ speed - broj obrtaja motora; ~ spirit - gorivo za motore; ~, starting - startni motor; ~ starting switch - prekidač (uklopnik) motora; ~, submersible - motor zaštićen od upada vode; ~j subminiature - subminijaturni motor, motor veoma male snage; ~ sweeper - mašina za čišćenje ulica; ~, thrust - raketni motor; ~, SOBecnik
movotron time - vremenski mehanizam; ~ torque - obrtni moment motora; ~ torque generator - predajni seisin; ~, traction - vučni motor, traktorski motor; ~ tractor traktor, motorni tegljač; ~, tram-car - tramvajski elektromotor; ~ tree-cprayer - motorna prskalica (za drveće); ~ truck - privredno vozilo, teretno vozilo motorna kolica; ~ uniselector - motorni birač; ~, uncooled - nehlađeni motor; ~, varying-speed - motor promenljive brzine; ~ vehicle motorno vozilo; vehicle engine - automobilski motor; ~ -vehicle fleet - vozni park; ~ vessel motorni brod; ~, water - hidraulični motor, hidroturbina; ~ winch - motorna dizalica; ~ with combined ventilation - elektromotor sa vlastitim i posrednim hlađenjem; ~ with compound characteristic - motor sa složenom karakteristikom (elj.) ; ~ with reciprocating movement - motor sa izmeničnim kretanjem (elj.); ~ with series characteristic - motor s mekom karakteristikom (elj.); ~ with shunt characteristic - motor s tvrdom karakteristikom; ~ yacht - motorna jahta motorboating - šum motora, lupanje motora, neželjene oscilacije u kolu, vrlo niske frekvencije (eh.) motron - servomehanizam mount - držač; nožica cevi; ~, crystal - držač kristala, diodna glava; technical inspection - odeljenje tehničke inspekcije (kontrole) burned-out - pregoreo, izbačen (osigurač), progoreo burn-in - uhodati, ispitati na prinudni kvar burn-out - izgoreti, pregoreti, progoreti bursting - razvoj, pucanje Burton process - Bartonov proces, proces tehničkog krekovanja pod pritiskom by-effect - sporedna pojava, prateći (sporedni) efekat by-product - nusproizvod, sporedni proizvod
c cabinet - komora (za ispitivanja); ~, caisson - keson; kavez za naelektrisanje; ~, artillery - artiljeenvironmental - komora za isrijski sanduk; ~, floating - plipitivanja u uslovima okoline; ~, vajući keson; ~, open - otvoreni humidity - vlažna komora, kokeson, ponton; ~, rolling - vrata mora za ispitivanja u vlažnim usna točkićima; ~, sliding - klizna lovima vrata; ~, timber - drveni keson; cage~, traversing - traverzna vrata ~, counterbalanced - stanica sa cake - briket, čvrsto telo, blok, koprotivtežinom; ~, counterweightmad, cilindar, šipka, lajsna, motka; ed v. counterbalanced cage; ~, otvrdnuti, speci; ~, copper - badouble-bank v. double-deck cage; karni sud; ~, filter - talog posle ~, double-deck - dvospratni kafiltracije; ~, filter-press - filtervez, dvospratna stanica; ~, Fa-presovanje; ~, salt - natrijumov raday - Faradejev kavez, izolovani sulfat; ~, tough (cooper) - tehelektrični kavez; ~, form - oblik nički čist bakar kaveza; ~, hoisting - podizna caked - pečeni stanica; ~, man - osobna stacaking - pečenje nica, lift za građanstvo; ~, mulcalcar - peć za žarenje tiple-deck - višespratna stanica; calcicolous - koji se nalazi u kal~, pit - kabina rudničkog lifta; citnoj zemlji ~, planet - planetarna stanica; calcify - okrečiti, otvrdnuti ~, reinforcing - armaturni blok; calcimeter - kalcimetar ~, roller - ležaj sa valjcima; -• calcining v. calcination tilding-deck - istovarni kavez calculable - urančunljiv, koji se cageless - neodvojen, neseparativan može kalkulisati eager - ručica', poluga; sa ručicom, calculation - računanje, proračun, kalkulacija; račun; ~, approxisa polugom; ~, bottom - pultno mate - aproksimativna kalkulacija dugme, stona ručica; ~, chain (proračun); ~, determinant mrežni prekidač; ~, mechanical determinantski račun;* ~, fixed- mehanički prekidač; ~, rope -point - propračun sa fiksiranom prenosni prekidač tačkom, normalizacija na tačku; ~, cageway - vagonet za istovar floating-pint - proračun sa slocaging - zaštitna rešetka bodnom veličinom, nefiksirani procairn - stena; gomila kamenja; pi račun; ~, graphic(al) - grafički ramida od kamenja
calculation proračun; ~ of triangles - rešenje trougaonika; ~, rapid brza kalkulacija calculator - računska mašina, kal' kulator calculus - račun, metod računa calendar year - kalendarska godina calf- tele; mladunče; ikra; ~, box bokskalf, obrađena teleća koža caliber v. calibre calibrate - kalibrirati, baždirati calibration - kalibrisanje, graduisanje, tariranje; određivanje početne brzine u artiljeriji; ~, absolute apsolutna kalibracija, određivanje razlike početne brzine projektila i tablične; ~, first - prvo baždiranje; ~, stroboscopic - stroboskopsko baždiranje calibrator - kalibrator, kalibracioni uređaj; ~, vibration - vibracioni kalibrator calibre - kalibar, razmer, unutrašnji dijametar; merni instrument call - signal; poziv, telefonski poziv; pozivni; trebovanje; molba; ~, abandoned - nejasan razgovor (na telefonu); ~, alarm - alarmni signal; ~, audible - zvučni poziv, poziv zvučnim signalom; ~, battery - baterijski poziv; ~, buzzer - fonski poziv; ~, charged plaćeni razgovor (telefonski); ~, conference - grupni razgovor (na telefonu); ~, dialled - poziv preko eifarnika; ~, distress signal umanjenja; ~, emergency - alarmni poziv, signal opasnosti; ~, international - internacionalni razgovor, međunarodni poziv; ~, junction - prigodni razgovor; ~, local - lokalni razgovor; ~, multilated - pogrešan poziv; ~, official - službeni razgovor na telefonu; ~, radio - radio-poziv, radio-signal; ~, return - povratni razgovor; ~, test - predaja za pro veru, probni razgovor; ~, trouble - signal kvara, signal za tehničku intervenciju; ~, through - tranzitni razgovor; ~, trunk međugradski poziv called-on - prisajedinjen uz signal
826
calotte
calotte
calling - poziv; ~, selective selektivni poziv, odabrani poziv calling-up - poziv, predaja pozivnog signala calliper - meriti dubinomerom callipers - precizni šestar, šestar obujmnik, dvokraki šestar; ~, double-bowed - šestar sa dugačkim nožicama; ~, gauge - kalibracioni uređaj; ~, inside - dubinomer; ~, internal v. inside callipers; ~, micrometer - mikrometar; ~, micrometer screw šestar sa mikrometrom; ~, optical thread - optički merač navoja; ~, outside - daljinomer, šestar za spoljni obmer; ~, screw - šestar za merenje navoja; ~, screw thread - kljunasto merilo; ~, sliding - šestar; merač kalibra; ~, square v. sliding callipers; ~, thread - merač navoja; ~, varnier - precizni šestar callow - površinski sloj callus - kalus calomel - kalomel, hlorna živa caloricity - kaloričnost, toplotna sposobnost calorification - proizvodnja toplote, kalorifikacija calorifics - toplotna tehnika calorifier - kalorifer; ~, steam parni kotao; ~, wall type - zidni kalorifer calorimeter - kalorimetar; ~, compensation - kompenzacioni kalorimetar; ~, constant-temperature - kalorimetar sa konstantnom temperaturom, kalorimetar konstantne temperature; ~, isothermic-shell - kalorimetar sa izotermnom oblogom; ~, separating - separacioni kalorimetar, razdvojni kalorimetar; ~, superheater kalorimetar sa pregrejnom parom, super-vrući kalorimetar calorimetric - kalorimetrijski calorite - kalorit calorize - kalorizovati, alitirati calorizing - kalorizacija, alitriranje; ~, dip - tečno alitriranje, fluidno alitriianje calotte - segment; kalota, okrugli svod. kružni svod, vrh sferoidne
a
i
iii
«
V
827
camera
upusni breg, razdvojni breg; ~, kupole; kalota u tunelogradnji; ~, relief - dekompresioni breg, oslofull-centre - potpuni kružni svod, bađajući breg; ~, rocker - ljuljakupola; ~, oval - elipsoidni segjući nastavak, ljuljajući breg; ~, menti, ovalni segment; ~, pararolling - breg na kotrljanje; ~, boloid - parabolični segmenti, pascroll - spiralni breg, spiralni nasraboloidni segment; ~, spherical tavak; ~, sliding - pokretni breg; - sferni segment, segmentna kupola ~, spherical - sferni breg, lopcalotype - kalotipija, način dobijanja tasti breg; ~, strap - doboš sa negativa na hartiji učvršćenim nastavcima; ~, trigger calp - glinasti krečnjak - triger-nastavak, triger-breg; ~, cam - poluga, nastavak, breg, ekscentripping - razdvajajući breg; ~, trični disk, ekscentrik; kopir, šabtwo-dimensional - dvodimenzioni lon, ravnalo, krivuljar; krivolinijski breg, dvodimenzioni nastavak; ~, šablon; ~, actuating - radni valve - cilindrični breg, cilindrični šablon, uključeni ekscentar; ~, nastavak; ~, variable-lift - breg adjustable - regulisani eskcentar, sa regulisanom visinom regulisani breg, podešeni ekscentar; camber - grba (gibus), savijanje, ~, admission - breg upusnog pregib, izgib, ugib, ugnutost; krikrana; ~, barrel - doboš sa krivovina profila; naprsnuće; progib linijskim spojem, doboš sa krivoluka, progib svoda; ~, bottom linijskim urezom, valjkasti ekscenkrivina donje površine luka; ~, tar; ~, brake - kočeći breg, usconcave - konkavnost luka, ugnuporeni ekscentar; ~, centring tost luka; ~, convex - konveksnost centrirani breg, centrirani disk; ~ luka, ispupčenost luka; ~, deep compound - složeni disk, složeni velika krivina profila luka; ~, ekscentar; ~, compression-relief lower - krivina donje površine; ~ - ekscentar za regulaciju pritiska; of arch - progib luka, strela luka, ~, conical - konični nastavak; ~, visina luka; ~ of spring - visina control - kontrolni nastavak; ~, luka; ~, top - krivina gornje cylinder v. barrel cam; ~, disk površine; ~, upper - krivina gornje v. edge cam; ~, double-lift površine luka; ~, wing - krivina dvostepeni nastavak, dvostepeni krila disk; ~, double-profile v. doucambered - ugnuti, uvijeni, naprsli ble-lift cam; ~, drum v. barrel cam; ~, edge - ravni nastavak, cambium - kambijum, tanak sloj disk-nastavak, ravni breg; ~, extkiva Cambrian - kembrijum, kembrijski haust - upusni breg; ~, expanperiod, kembrijski sistem sion - ekspanzioni disk, ekspanzioni breg; ~, face - ravni breg, camera - (foto-) kamera; foto-aparat; kino-kamera; televizijska kamera; disk-nastavak, kopir; ~, frog v. svod; ~, aerial - aerofoto-kamera; heart cam; ~, guide - usmerni ~, air v. aerial camera; ~, breg; ~, heart - kardiodni breg; air-survey v. aerial camera; ~, ~, ignition - breg raspoređiairborne v. aerial camera; ~, vanja paljenja; ~, inlet - upusni aircraft v. aerial camera; ~, breg; ~, leader - disk sa usamateur - amaterski foto-aparat; merenim žlebom; ~, listening ~, angle - ugao snimanja; ~, - kotva za prisluškivanje u teleaperture - otvor blende; ~, body foniji; ~, long-dwell - breg za - kućište kamere; ~, box - boksprodužno maksimalno otvaranje ven-kamera; ~, buckle - filmska satila; ~, master - brežuljkasti melata; ~, cartoon - multi kamera, hanizam; kopir-etalon, glavni kopir; aparat za multiplikaciono snimanje; ~, oscillating - oscilujući breg; ~, ~, crane - podizna platforma za outlet - upusni ventil; ~, radial kameru; ~, dolly - kolica kamere; - radijalni breg; ~, releasing -
camera ^, electron - elektronska kamera; can - posuda, sud, boca, čaura, kofa, ", emitron - predajna televizijska kanta; sud u obliku konzerve, koncev; ~, exposure - vreme osvetzerva, konzervirani produkt, konljavanja, eksponiranja; ~, frame zervirati; telefonska slušalica; stok kućište kamere; ~, gun - mala za reaktorske šipke (gorivo); ~, kino-kamera; ~, high-speed dope - špric za polivanje pokreaparat za brzo snimanje; ~, matača; ~, gasoline - gasna boca, gazine - foto-aparat sa komorom gasna posuda; ~, lubricating za smeštaj foto-ploča; ~, picture mazalica; ~, milk - mali bidon; - kino-kamera; ~, plate - tanki ~, oil - boca za ulje; ~, thumbfoto-aparat, foto-aparat u obliku -pressure oil - ulje pod pritiskom; ploče; ~, plotting - foto-transfor~, watering - posuda za polivanje mator; ~, process-foto-reprodukcanal - kanal, potok; otvor; žleb; ~, ciona kamera; ~, projecting discharge - odvodni kanal; ~, projektor, projekciona kamera; ~, escape - slivni kanal; ~, feeding recording - kamera za zapisivanje - napojni kanal, kanal za napana traku televizijskog programa; ~, janje; ~, flushing - kanal za rectifying - foto-transformator; kupanje; ~, headrace - dovodni ~, reflex - refleks-kamera; ~, kanal; ~, irrigation - irigacioni serial - serijski foto-aparat, pakanal, kanal za navodnjavanje; ~, tomatska foto-kamera; ~, series lining - obala kanala; ~, lock v. serial camera; ~, stand stajni kanal, prevodnica, brodska stativ kamere; ~, strip-film komora; ~, lock approach automatska foto-kamera; ~, studio prelazni kanal; ~, navigation - studio-televizijska kamera; ~, kanal za brodove, kanal u kome turret-front - kino-kamera za se vrši saobraćaj; ~, regulator brzu promenu objektiva regulacioni kanal; ~, seaway cameraman - kamerman, kino-ope morski kanal; ~, tailrace - odvodni kanal; ~, waste - sabirni kanal, rater, fotograf, foto-reporter sabirnik camerate - razdvojen na komore camerated - pregrađen zidovima canalization - kanalizacija, sistem razdvojen na komore kanala, gradska kanalizacija; ~, camion - kamion, teretni automobil river - regulacija reka za vodeni privredno vozilo transport camlike - oblika krive, koji ima canary - žuto, jarko žuto, požuteo oblik krive cancel - anulirati; promena (komande ili signala); brisati; gasiti camming - sistem postepenog ras cancellated - rešetkast(o), ćelijast(o) poredivanja camouflage - kamuflaža, maski- cancellation - otkazivanje, odlaganje, anuliranje ranje; maskirati, kamuflirati; ~, material - kamuflažno sredstvo; canch - podriv stene; debljina podriva; kalota ~, radar - maskirani radar, sakriveni radar candelit - kandelit, platneni ugalj camp - kamp; ~, construction - candescence - belo kaljenje, kaljenje sagrađeni kamp, sazidani kamp; ~, pri belom usijanju lumber - logor na selu candescent - svetleći, svetleće campaign - kompanija; ~, testing candid - zaslepljujuća belina - serija ispitivanja prema programu candied - zašećeren, skuvan u šecampanula - zvonce, zvonastog obćeru, kandiran lika candle - sveca; međunarodna sveca camphor - kamfor; ~, bitter al(jedinica jačine svetlosti); ~, elecmond oil - benzoin trical-električna sveca; ~, smoke camping site - privremeno naselje - dimna sveca; ~, tallow - lojna campion - lisnati sveca
candle-bomb candle-bomb - svetleća bomba candle-foot - fut-sveća (jedinica osvetljenosti) candoluminescence - kandoluminiscencija cank - bazaltna stena, tvrda kristalna stena, trap cankered - izjeden, istrošen cankerous - razjedinjen, gubitak cannelure - fabrika konzervi canning - konzervirati, praviti od konzervi (lima) cannon - artiljerijsko oruđe, malokalibarka (puška); poljski val; ~, machine-gun - automatska puška cannular - cevast(o) canoe - kano, čun canoe-wood - udubljeno drvo canonial - kanoničan canopy - šator; kupola; gornji poklopac lustera; ~, acoustic - akustična kupola; ~, cockpit - fonar kabine (pilota); ~, ejeetable izbačeni fonar; ~, parachute kupola padobrana cant of the track - nadvišenje koloseka canted - kosougaoni, granasti, klinasti; strela; iskrivljen cantilever - konzola, ukosina, deo zida; ~, beam - konzolni nosač; ~, erection - slobodna montaža; ~, scaffolding - ispuštena skela, konzolasta skela; ~, steps - uzidane stepenice, slobodno noseće stepenice cantilevered - konzolni cany - napravljen u obliku šiljka canyon - kanon, duboko urezan capabilit/y - sposobnost, mogućnost; ~, all-weather - mogućnost upotrebe u svim vremenskim ušlo vima; ~, duplication - mogućnost dupliranja; ~, endurance - dugotrajnost, izdržljivost; ~, extreme-temperature - izdržljivost na ekstremnoj temperaturi; ~, fatigue life - dugotrajnost pri zamoru; ~, high-temperature izdržljivost (sposobnost) materijala na visokoj temperaturi; ~, maintenance - mogućnost održavanja, sposobnost tehničkih popravki; ~, material - karakteristika (spo-
829
capacitance
sobnost) materijala; ~, multiple-repair - mogućnost višestruke popravke; ~, operational - radna mogućnost (sposobnost), operaciona sposobnost; ~, performance tehnička karakteristika mogućnosti performanse; ~, process - procesna sposobnost mogućnosti tehnološkog procesa; ~, product karakteristika proizvoda; ~, recovery - mogućnosti ponovne upotrebe, mogućnosti rekuperacije; ~, single repair - mogućnosti jednokratne popravke; ~> strength granična čvrstoća (materijala) capable - sposoban, u stanju; ~ of high precision - sposoban da obezbedi visoku tačnost; ~ of high quality - sposoban da obezbedi visoki kvalitet; ~ of improvement - sposoban za poboljšanja capacitance - kapacitet; kapacitativni otpor; ~, acoustic - akustični kapacitet; ~, aggregate totalni kapacitet, ukupni kapacitet, sumarni kapacitet, zbirni kapacitet; ~, barrier - kapacitet potpornog sloja; ~, body - kapacitet u odnosu na gabarit (operatora); ~, cathode - kapacitet katode; ~, dielectric - dielektrična postojanost, dielektrični kapacitet; ~, direct - statički kapacitet, direktan kapacitet; ~, electrostatic - dektrostatički kapacitet; ~, grid kapacitet mreže, kapacitet kola; ~, grid-cathode - kapacitet mrežice katode; ~, grid-plate - kapacitet mrežice anode; ~, ground - kapacitet u odnosu na zemlju; ~, incremented - diferencijalni kapacitet; ~, input - ulazni kapacitet; ~, inter electrode - kapacitet između elektroda, među-elektrodni kapacitet; ~, internal - unutrašnji kapacitet, interni kapacitet; ~, lumped - usredsređeni kapacitet, usmereni kapacitet; ~, mutual uzajamni kapacitet; ~> output izlazni kapacitet; ~, plate - kapacitet anode; ~, plate-cathode kapacitet anoda-katoda; ~, shunt - šentni kapacitet, paralelni kapacitet, optočni kapacitet; ~, spu-
capacitance rious - parazitni kapacitet; static - statički kapacitet capacitor - kondenzator; kapacitet; ~, adjustable - podešavajući kondenzator, regulisani kondenzator, postavljeni kondenzator, kondenzator promenljivog dejstva; ~, air - vazdušni kondenzator, zračni kondenzator; ~, balanced - simetrični (uravnoteženi) kondenzator, balansirani kondenzator; ~, balancing - uravnotežujući kondenzator, simetrirajući kondenzator; ~, bathtub - kondenzator kabaste konstrukcije; ~, blocking - blokirajući kondenzator, razdvajajući kondenzator, odvajajući kondenzator; ~, book - lisnati kondenzator; ~, bridging - šentirajući kondenzator, blokirajući kondenzator; ~, buffer - buferni kondenzator; ~, by-pass - blokirajući kondenzator, šentirajući kondenzator; ~, calibration - etaloni kondenzator, kalibracioni kondenzator; ~, ceramic-keramički kondenzator; ~, charging - kondenzator naelektrisanja, električni kondenzator; ~, compression - kompresioni kondenzator; ~, counter-current kondenzator za zagrađivanje; ~, coupling - kondenzator veze, kondenzator spajanja; ~, detuning kondenzator za odvajanje, razdvojni kondenzator; ~, dry electrolytic - elektrolitički suvi kondenzator; ~, duet - prolazni kondenzator, prohodni kondenzator; ~, electrochemical v. electrolytic capacitor; ~, electrolytic - elektrolitički kondenzator; ~, equalizing - izravnjujući kondenzator, balansirajući kondenzator; ~, filter - kondenzator filtra; ~, fixed i- kondenzator stalnog kapaciteta, fiksni kondenzator; ~, gang - kondenzator u aparaturi; ~, grid - mrežni kondenzator, mrežasti kondenzator; ~, neutralizing neutralizacioni kondenzator; ~, non-linear - nelinearni kondenzator; ~, power - kondenzator snage, statički kondenzator; ~, pre-set - polupromenljivi konden-
capacity zator, podešeni kondenzator; ~, reference - etalon-kondenzator, referentni kondenzator; ~, shunting - šentirajući kondenzator; ~, spark - lučni kondenzator, gaseći kondenzator;' ~, square-law talasni kondenzator; ~, tank kondenzator promenljivih dimenzija, kondenzator promenljivog oblika; ~, trimmer - trimer-kondenzator, podešeni kondenzator; ~, tuning - kondenzator u sklopu uređaja; ~, vacuum - vakuumski kondenzator; ~, variable - kondenzator promenljivih kapaciteta capacity - kapacitet, litraža, zapreminski kapacitet; proizvodnost, snažnost, opterećenje; električni kapacitet; ~, absorbing v. absorption capacity; ~, absorption apsorpciona sposobnost, apsorpcioni kapacitet; ~, acid - kiseoničnost, kiseonična sposobnost, kiseonični kapacitet; ~, active storage radna zapremina hidro-akumulacionog bazena; ~, adhesive adheziona sposobnost, adhezioni kapacitet; koeficijent pripijanja; ~, aerial - kapacitet antene; ~, aggregate - ukupna (sumarna) snaga; atomic heat - atomski toplotni kapacitet; ~, authorized load utvrđeni oblik dozvoljenog opterećenja; ~, baking - kapacitet pekare; ~, basic - osnovnost, bazičnost, bazični kapacitet; ~, bearing - podizna sila, noseća sposobnost, noseći kapacitet; ~, blotting - crpna sposobnost, sposobnost napajanja; ~, boiler sposobnost rezervoara za proizvodnju pare, toplotni kapacitet bojlera; ~, breaking - razdvojna snaga, rušeća snaga; ~, burning rashod goriva, rashod toplote, gubitak toplote; ~, calorific - toplotni kapacitet, kalorični kapacitet; ~, capillary - kapilarni kapacitet; ~, capillary moisture - kapilarni kapacitet vlažnosti; ~, carrying - noseća sposobnost, podizna sposobnost tereta, podizna sila; delimično dopuštena težina; propusna sposobnost; ~, channel
- propusna moć kanala; ~, charging - električni kapacitet; električna sposobnost, sposobnost naelektrisanja; ~, chucking - maksimalni dijametarobrade; ~, climbing - sposobnost opiranja podizanju; karakteristika podizanja; ~, coil sopstveni kapacitet; ~, continuous - neprekidna moćnost, kontinualna moćnost; ~, current - dopušteno naelektrisanje strujom, dozvoljeno naelektrisanje; ~, current-carrying v. current capacity; ~, cutting - režuća sposobnost (alata); proizvodnost reznog alata; ~, cylinder - radna zapremina cilindra; ~, demand-side - bočni kapacitet; ~, digit - digitalni kapacitet; ~, dipper - kapacitet livačkog lonca; ~, discharge električna snaga (akumulatora), električni kapacitet (akumulatora); ~, emissive - emisiona sposobnost, sposobnost zračenja; ~, evaporative - paraproizvodnost, sposobnost za proizvodnju pare; ~, factory - proizvodna mogućnost fabrike, kapacitet fabrike; ~, fixed - kondenzator konstantnog kapaciteta; ~, freight - tranzitna sposobnost, tranzitni kapacitet; ~, fuel - kapacitet toplotnog suda, kapacitet toplotnog rezervoara; ~, gross - totalna zapremina hidroakumulacionog bazena; ~, guaranteed - garantovani kapacitet, garantovana proizvodnja; ~, hauling težinsko ubrzanje; ~, heat toplotni kapacitet; ~, heat at constant pressure - izobarni toplotni kapacitet; ~, heat at constant volume - izohorni toplotni kapacitet; ~, heat per unit volume - zapreminski toplotni kapacitet, jedinični zapreminski kapacitet; ~, heat per unit weight - težinski toplotni kapacitet, toplotni kapacitet po jedinici težine; ~, heat absorption - toplotni kapacitet, toplotni apsorpcioni kapacitet; ~, heating - toplotna snaga, sposobnost zagrevanja; ~, high veliki kapacitet, visoka kapacitativnost; ~, hoisting - sposobnost
831
capacity za podizanje tereta, noseća sposobnost; ~, holding - mestimičnost; ~, idle - rezervni kapacitet; rezervna snaga; ~, inactive storage - neaktivna zapremina hidroakumulacionog bazena; ~, inductive - dielektrična konstanta; ~, information - informaciona sposobnost, informacioni kapacitet; propusna sposobnost (kanala veze); ~, information-handling v. information capacity; ~, justifiable generating - energetske zalihe čije je korišćenje ekonomski opravdano; ~, lifting - sposobnost za podizanje, podizna sila, karakteristika brzine podizanja ; ~ , line - propusna sposobnost linije; ~, liquid - mera zapremine tečnosti; ~, litre -' litraža, radna zapremina u li trima; ~, load dopuštena težina; sposobnost podizanja tereta, dopušteno opterećenje; ~, load-bearing - nosivost, opterećenost, dozvoljena nosivost; ~, load-carrying - sposobnost za podizanje tereta, podizna sposobnost; ~, maximum - maksimalni kapacitet; ~, memory - kapacitet memorije; ~, moisture - kapacitet vlažnosti, kapacitet zasićenja vlagom; ~, molar heat - molarni toplotni kapacitet; ~, nominal calorific nominalni toplotni kapacitet (materije), toplotni kapacitet materije pri temperaturi 20°C; ~, normal discharge of spillway - propusna sposobnost vodenog bazena pri normalnim uslovima eksploatacije; ~ of body - kapacitet tela, samokapacitet; ~, of road - propusna sposobnost puta, tranzitni kapacitet puta; ~, overload - sposobnost rada sa preopterećenjem, sposobnost da se izdrži preopterećen je; ~, pair-to-pair - kapacitet među provodnicima određenog kola; ~, pattern - kartica obrazaca; ~, peak - snaga koja je potrebna da bi se postiglo maksimalno opterećenje; ~, petrol kapacitet rezervoara goriva; predviđena zapremina rezervoara; ~,
capacity pipe - propusna sposobnost cevovoda, propusni kapacitet cevovoda; ~, plant - kapacitet pogona; ~, plate - kapacitet anode; ~, process - kartica procesa; ~, pump kapacitet pumpe, zapremina pumpe; ~, radiant - sposobnost za ispuš-
tanje zraka; ~, radiating v. radiant capacity; ~, rated - no-
minalna snaga; proračunata snaga, predviđena snaga; nominalni kapacitet; nominalno opterećenje; ~, refrigerating - kapacitet rashladnog uređaja, zapremina rashladnog uređaja; ~, repair - kartica popraviti; ~, reserve - rezervna snaga, akumulirana snaga; ~, road - propusna sposobnost puta, tranzitna sposobnost puta; ~, rupturing - snaga rušenja, snaga rastu-
ranja; ~, saturating v. saturation capacity ;~, saturation -
zasićenost, saturacija, sposobnost zasićenja; apsorpciona sposobnost; sposobnost napajanja; ~, seating - broj mesta za sedenje (u automobilu, vagonu); ~, sedimentation - kapacitet sedimentacije; ~, separating - separations sposobnost; proizvodnost separatora, proizvodnost centrifuge; ~, settling statička proizvodnost; ~, short-time - kratkotrajna snaga, snaga kratkotrajnog režima; ~, soil-bearing - noseća sposobnost zemljišta, noseća sposobnost terena; ~, spare record - kartica rezervnih delova;~, specific- specifična sna-
ga; ~,specific inductive - speci-
fična dielektrična konstanta; ~, speed - maksimalna brzina; ~, spillway - propusna sposobnost vodenog sliva; ~, spurious parazitski kapacitet; ~, stock (record) - kartica zaliha; ~, storage - kapacitet (akumulacionog bazena, jezera itd.), regulaciona sposobnost; kapacitet računara, kapacitet „pamćenja"; ~, strain - sposobnost deformacije bez narušenja strukture;
~, stray v. spurious capacity; ~,
stroke - radna zapremina cilindra; ~, summary - zbirna kartica; ~, swing - trenutna snaga; ~, ter-
832
card minal - propusna sposobnost stanice; ~, test - kartica testova (ispitivanja); ~, thermal - toplotni kapacitet; ~, track - propusna sposobnost železničkog čvora; ~, traffic - propusna sposobnost (puta); ~, troughout - propusna sposobnost, mogućnost propusta; ~, true heat - stvarni toplotni kapacitet, realni toplotni kapacitet; ~, tyre - noseća moć šine; ~, ultimate - totalna snaga, dejstvujuća snaga; ~, volumetric zapremina, kapacitet; ~, water of boiler - zapremina vode u bojleru, kapacitet bojlera; ~, wearing - iznosi vost, mogućnost haban ja, habanje; ~, wire-to-wire - kapacitet medu provodnicima, kapacitet kola
capillary - kapilar; ~, force -
kapilarna sila, sila koja izaziva kretanje podzemne vode; ~, fringe kapilarni pojas, sloj zemlje koji kvasi kapilarna voda; ~, height kapilarna visina, kapilarno penjanje; ~, moisture - kapilarna voda; ~, movement - kapilarno kretanje; ~, pressure - kapilarni pritisak; ~, rate - kapilarna brzina; ~, rise - kapilarno penjanje; ~, saturation - kapilarna zasićenost, kapilarna saturacija; ~, siphoning - kapilarna natega, sifon, isticanje vode kroz brane i nasipe; ~, tension - kapilarni napon, površinski napon; ~, tube - kapilarna cev; ~, water - vezana podzemna voda capital - kapitel, gornji završni deo stuba; ~ goods on show ponuda investicionih dobara; ~, letter - veliko slovo carbene - carbeni, sastojci bitumena nerastvorni u ugljentetrahloridu carbonate of lead - olovna bela boja
carboniferous system - karbonska formacija, karbon
carbonyl sulphide - karbonilsulfid carburetted hydrogen - metan,
zemni gas carburettor - karburator card-karta, kartica; ~, contracts kartica ugovora, kartica stavki po
nrd
ugovorima; ~, control - kontrolna kartica; ~, correction korekciona kartica, kartica korektura (ispravki); ~, header - naslovna kartica, osnovna kartica card insertion - pregradni karton; ~, register - kartoteka cardan - zglavkasto vratilo, kardanska osovina ili zglob; ~, axle - zglavkasto vratilo, kardanska osovina; ~, joint - zglavkasta spojnica
cardans solution of the cubic -
Kardanov obrazac care - briga, pažnja, nadgledanje careful - pažljiv, tačan (u računima) caralessness - nebriga, propust; ~, gross - gruba nebriga, grub propust caretaker - upravnik zgrade carpenters tools - tesarski alat carriage - vozarina carriageway - kolovoz, saobraćajna površina, mreža ulica; ~ -free bez vozarine; ~, marking - markiranje kolovoza; ~, markings oznake na kolovozu; ~, roughness - hrapavost kolovoza carry - prenos, pomer, izvršiti, izvesti, obaviti; to ~ out - izvršiti, obaviti, primeniti; to ~ through izvršiti, primeniti, ostvariti; to ~ to failure - izvršiti (test) do razaranja probe (etalona) carry-over - preneti, prenos carrying cable - noseće uže; ~, capacity - nosivost cartogram - kartogram, statistička kartica; ~, band - karta kartograma, kartogramska karta carton-pierre - terisana krovna hartija cartouche - kartuš, ukrasni ornament carijatid - karijarida, vrsta nosećeg stuba u vidu ženske figure case - slučaj, obrazac, primer; ~ absolute worst - apsolutno naj gori slučaj; ~, extreme - ekstremni slučaj; ~, general - opšti slučaj; ~, ideal - idealni slučaj ~, isolated - izolovani slučaj; ~ limiting - limitirajući slučaj; ~, particular (special) - poseban MBečnlk
categorization
833
slučaj; ~, worst - najgori slučaj, najmanje odgovarajuća varijanta casement - prozorsko krilo; ~, bolt with rods - trib, okov za zatvaranje prozora; ~, bolt with spring - zatvarač sa spiralnom oprugom; ~, frame - okvir prozora;
~, fastener - reza; ~, stay -
koČnik prozorskog krila; ~, turn - reza; ~, window - prozor na
smicanje; ~, window fastener -
poluolivna, kukasta ručica za zatvaranje prozora; ~, window handle - poluolivna, kukasta ručica za zatvaranje prozora cash - gotovina; ~, checque gotovinski ček; ~, sale - prodaja za gotovinu casing - obziđivanje; kućište; omotač, obloga; ~, pipe - zaštitna cev, obložna cev; ~, wall - zid kućišta
cast-
-, in-place pile - šip liven na mestu; ~, iron bath - livena kada; ~, iron dowel - moždanik od livenog gvozda; ~, iron floor gulley - rešetka u podu, liveni slivnik u podu; ~, iron manhole cover - liveni poklopac; ~, iron pipe - livena cev; ~, iron soil pipe - škotska cev, gvozdena livena cev; ~, pit - livnička jama, otvor; ~, shop - livnica; ~, skin livačka pokožica; ~, steel - liveni čelik casuality - nesrećni slučaj, žrtva, kvar, havarija catalogue cover - korice kataloga; ~, entry - unošenje u katalog; ~, parts - katalog delova catalyst carrier - nosač katalizatora catalytic cracking - katalitičko krekovanje, cepanje većih molekula ugljovodonika u manje; ~, reforming - katalitičko reformiranje (amortizacija), proces kojim se oplemenjuju benzini catch - podleći, pretrpeti catchment area - sliv, sliv reke; sabirno područje, nakapna površina categorization - kategorizacija, klasifikacija, raspored po kategorijama; ~, parts - kategorizacija delova
categorized categorized - kategorizam uzrok; ~, unknown - nepoznati category - kategorija, klasa; ~, uzrok all-test-pass - kategorija u kojoj su sva ispitivanja dala zadovolja- caustic embrittlement - krtost metala izazvana alkalijama vajuće rezultate; ~, criticaliry kategorija kritičnosti; ~, item - caution - predostrožnost, oprez, kategorija stavki; ~, maintenance obazrivost, jemstvo, kaucija, opov. category of maintenance; mena ~, marginal - marginalna kate- kaverna, prirodna šupljina gorija; ~, material - kategorija cavern u karstu klasa (materijala); ~, muldpli cavity wall - šupalj zid repair - kategorija koja dozvo ljava višekratne popravke; ~, nor- ceiling - plafonska konstrukcija, plafon; vršak, najviša tačka; ~, fan mal - normalna kategorija, običan plafonski ventilator; ~, laths tip; ~ of maintenance - vid tehničkog održavanja, kategorija odrbakula, tanke drvene letvice; ~, žavanja ~, stock - vrsta zaliha operating (operational, service, (rezervi); ~, test - vrsta testa usable) - operation! (radni) plafon, (opita); ~, vulnerability - stepen (upotrebni, servisni, korisni, upozaštićenosti trebljivi plafon); ~, plate - baldahin; ~, price - najviša cena Caterpillar tractor - traktor guše cell - ćelija, sekcija, boks, baterija, ničar akumulator; ~, climate - klima cattle ramp - stočna rampa komora, komora sa klimatskim ušcaulking - zaptivanje; ~, a vessel lo vima; ~, hot - vrela komora; ~, - zaptivanje plovila; ~, material standard - standard komora - zaptivač, zaptivka cellar - podrum; ~, dwelling cause - uzrok, povod, razlog, biti podrumski stan; ~, flap - poduzrok, biti povod; ~, accident rumska preklopna vrata; ~, stairs uzrok nesrećnom slučaju, povod - podrumske stepenice; ~, walls udesu; ~, assignable - neslu- podrumski zidovi; ~, window čajni uzrok, pripisiv uzrok, ustapodrumski prozor novi jiv uzrok; assignable ~ of variation - pripisiv uzrok pro- cellular brick - šuplja opeka, rupičasta opeka; *-, concrete - ćemeni; ~, chance - slučajni uzrok; lijasti beton, gasni beton; ~, open ~, contributory - doprinoseći caisson - ćelijasti bunar uzrok, drugostepeni uzrok; ~, defect - uzrok kvaru, uzrok neisprav- cement - cement; ~, bacillus bacil cementa; ~, bound macanosti; dominant ~ of variation dame - cementni makadam; ~, dominantni uzrok promene; ~, bound pavement - cementni kofor rejection - uzrok za odbacilovoz; ~, clinker - cementni vanje (škartiranje); ~, major klinker, veštački mineral koji se viši uzrok, glavni uzrok; ~, nondobi ja sinterovanjem cementa; ~, recurring - neponovljiv uzrok; ~ emulsion - cementna emulzija; ~, of error - uzrok greške; ~ of floor - cementni patos; ~, flofailure - uzrok kvaru; ~ of oring - pod od cementa; ~, suspicion - uzrok sumnje, povod grouting - cementiranje, cemenza sumnju; ~, of trouble - uzrok tiranje zemljišta; ~, gun - torkret problemima, povod neprilikama; ~, aparat, građevinska mašina za inprime - primarni (osnovni) uzrok; jektiranje šupljina u stenama; ~, ~, recurring - ponovi jiv uzrok; injection - cementiranje, cemen~, single - pojedinačni uzrok; ~, tiranje zemljišta; ~, lime mortar special - poseban uzrok; ~, - produžni maker; ~, mortar unassignable - nepripisiv uzrok; cementni malter; ~ mortar bed ~, undetermined - neodređeni
cement - posteljica, prirodno tlo na kojem leži kolovozna konstrukcija; ~, plaster flooring - košuljica, podni premaz preko čvrste podloge; ~, screeding v. cement mortar bed; ~, set - cementna košuljica, tanki cementni premaz cementation - cementiranje, cementiranje zemljišta cementing materials - veziva, cementni materijali censor - cenzor, cenzurisati censored - cenzurisan; ~, left s leva cenzurisan, levo cenzurisan; ~, right - s desna cenzurisan, desno cenzurisan cenzus - cenzus, prepis, potpuni prikaz karakteristika; ~ of visitors - prebrojavanje posetilaca center - centar, sredina, biro; ~, development - razvojni centar, centar (sredina) razvoja; ~, diagnostic service - centar dijagnostičke službe, punkt kontrole; ~, electronic component reliability - centar za ispitivanje pouzdanosti elektronskih komponenti; ~, field maintenance - cental za održavanje na licu mesta (gradilištu); ~ of design - središna (centralna) tačka plana; ~ of location - sredina lokacije; ~ of range - sredina raspona, sredina zone izmena; ~ of sample - sredina uzorka; ~ quality assurance - centar za obezbedenje kvaliteta; ~, service - servisni centar, centar tehničkog servisa; to ~ the process - centrirati proces centering - skela, kalup centistokes - centistoks, stoti deo stoksa, jedinice kinematskog viskoziteta central~, grass reserve - zeleni pojas, ostrvo između dva kolovoza; ~, magazine - glavno skladište, centralni magacin; ~, mixing valve - centralna baterija mešalice; ~, perspective - centralna perspektiva, predstavljanje prostornih objekata onako kako ih oko vidi; ~, pivot of turntable - stožer konzolne okretnice; ~, reserve 93*
835
certificate
zeleni pojas, ostrvo između dva kolovoza; ~, store - centralno skladište; ~, telephone office telefonska centrala; ~, workshop - centralna radionica centralization of service - centralizacija opsluživanja centre~, bit - svrdlo; ~, drift method - metode centralne stolne; ~, line - osa, osa puta; ~, line of formation - niveleta; ~, line peg - osovinski kolac; ~ of International Marketing - sajamska služba; ~ of road - osa puta centres - remenate, olbučila, poprečni privremeni nosači svodne skele u tunelu centrifugal~, Mover - centrifugalna duvaljka; ~, fan v. centrifugal Mover ceremony - svečanost ceresin - cerezin, tvrdi vosak certain - izvestan, veran, siguran, određen, neosporan; ~, almost skoro izvestan (siguran, određen); ~, practically - praktično siguran (određen, neosporan) certainty - izvesnost, sigurnost, neospornost, pouzdanost; ~ of an event - izvesnost (neizbežnost) događaja; ~, practical - praktična neizbežnost certificate - certifikat, atest, potvrda; ~, acceptance - potvrda o prijemu; ~, calibration - potvrda o baždarenju; ~, damage potvrda o šteti, zapisnik o šteti; ~, equipment - certifikat opreme, atest opreme; ~, inspection certifikat o proveri (kontroli); ~, machinery - potvrda o ispravnosti mehanizma (mašina); ~ of analysis - certifikat o analizi; ~ of authorship - ceritifikat o autorstvu; ~ of compliance potvrda o saglasnosti, potvrda o prigodnosti; ~ of damage potvrda o šteti; ~ of delivery potvrda o isporuci; ~ of fair wear-and-tear - potvrda o dobrom ponašanju pri upotrebi; ~ of fitness - potvrda o pogodnosti; ~ of proof - potvrda (protokol)
certificate o ispitivanju i ~ of quality potvrda o kvalitetu; ~ of service - potvrda o servisu; ~ of tea results - potvrda o rezultatima ispitivanja; ~ of unserviceabllity - potvrda o nepogodnosti za korišćenje; ~, test(ing) - atest o ispitivanju; ~, vendor - prodavčev certifikat certification - izdavanje certifikata, certifikadja; ~, grade - certifikat o kvalitetu, atest kvaliteta; ~, inspection - potvrda o inspekciji; ~ of process - atest o prijemu procesa certified - atestiran, overen, potvrđen certify - overiti, atestirati, certifikovati cesspol - nužnička jama, poljski nužnik, senkgrup cetane - cetan, heksadekan, zasićeni ugljovodonik sa 16 Catena; ~, number - cetanski broj, karakteristika paljenja dizel goriva CFR-engine - CFR-motor (skr. Cooperative Fuel Research Committee), standardni motori za merenje oktanskog broja benzina po motornoj metodi (F-2) i Research metodi (F-l) chafing - habanje, trošenje, trenje, grejanje chain - lanac; ~, bucket dredger bager vedri čar; ~, constant konstantan lanac, konstantan niz; ~, elementary - elementarni niz; ~, n-link - n-vezani lanac (niz); ~, nonstationary - nestacionaran lanac; ~ of wells - baterija bunara; ~, one-level - lanac jednog nivoa; ~, pump - dolap, uređaj kojim se voda diže iz reke radi navodnjavanja zemljišta; ~, random - proizvoljni lanac (niz); ~, standby - pomoćni lanac; ~, stationary stacionirani lanac; ~, surveying - ortogonalna metoda ehainman - figurant, terenski geodetski radnik challenge - izazov, složeni zadatak, problem za reSavanje; izazvati, podvrgnuti kritici challenging — složen, težak, izazovan
83«
change
chamber - komora; ~, altitude barokomora; ~, arctic test komora za ispitivanje u veštačkoj arktičkoj klimi; ~, climatic test - komora za izvođenje testova u klimatskim uslovima; ~, cold hladna komora; ~, controlled environmental test - komora za ispitivanje u kontrolisanoj sredini; ~, cooling - komora za hlađenje; ~, dynamic test - komora za ispitivanja u uslovima sredine; ~, environmental test - komora za ispitivanje u uslovima sredine; ~, experiment - eksperimentalna komora; ~, fungus - komora za ispitivanje otpornosti na gljivice plesni (budi); ~, high-altitude - barokomora; ~, ozone - komora za ispitivanje na starenje pod dejstvom ozona; ozonska komora; ~, pressure - komora pod pritiskom; barokomora; ~, sand-and-dust komora za ispitivanje na dejstvo peska i prašine; ~, sealed - zaptivena komora, hermetička komora chamfer - zakošenje ehamote - šamot, vatrostalni materijal od netopljive gline chance - šansa, verovatnoća, mogućnost, prilika; slučaj, slučajnost; ~, hazard - verovatnoća opasnosti, rizik; ~ of acceptance - verovatnoća prijema chandellier - kandelabar, stojeća ukrasna svetiljka od kamena ih' metala change - izmena, promena, prelazak, zamena; izmeniti, zameniti, promeniti; ~, abrupt - iznenadna promena; ~, assembly - izmena sklopa (konstrukcije); ~, assignable - pripisiva izmena; ~, continuous - kontinualna (neprekidna) promena; ~, contractual) - konstrukciona izmena; ~, cumulative - kumulativna promena; ~, design - izmena konstrukcije (dizajna); ~, dimensional - dimenziona promena; ~, discrete diskretna promena; ~, engineering - unošenje izmena u konstrukciji; ~, erratic - eratička (bez reda) izmena, izmena iz zablude; ~,
change
837
gradual - postepena izmena; ~, improvement - promena, izmena ka poboljšanju; ~, irregular -nepravilna, iregularna zamena; ~, irreversible - ireverzibilna (nepovratna) promena; ~, load izmena opterećenja; ~, mandatory-type - izmena mandatornog tipa; obavezna izmena; ~ of response - promena reagovanja; ~ of state - promena (izmena) stanja; ~ of variables - promena (zamena) varijabilnih (promenljivih); ~ on-the-spot - izmena (zamena) na licu mesta; ~, persistent - persistentna (trajna) izmena; ~, physical - fizička promena; ~, physical-chemical - fizićko-hemijska promena; ~, quality - promena kvaliteta; ~, quantitative - kvantitativna promena; ~, reliability design - izmena konstrukcione pouzdanosti; ~, reversible - reverzibilna (povratna) izmena, promena; ~, significant - značajna promena; ~, significant design značajna promena konstrukcije; ~, sporadic - sporadična (povremena) promena; ~, sudden - iznenadna promena changeability - promenljivost, zamenljivost, nepostojanost, mogućnost zamene ih' promene changeable - zamenljiv, izmenljiv, koji može da se menja; nepostojan changeless - bez promene, nepromenljiv changing - izmena, zamena, zamenjivanje, menjanje; menjajući channel - kanal; ~, additional dodatni kanal; ~, allocated alocirani (dodeljeni) kanal; ~, busy - zauzeti kanal; ~, cooperative objedinjeni kanal; ~, exponential - eksponentni kanal, kanal sa eksponentno raspoređenim vremenom opsluživanja; ~, faulty - kanal sa greškom; pogrešni kanal; ~, idle - slobodan kanal; ~ independent-nezavisan kanal; ~ lossless - kanal bez gubitka; ~ memoryless - kanal bez memorija ~, occupied - zauzeti kanal; ~ parallel - paralelni kanal; ~
characteristic
randomized - randomizirani kanal; ~, randomly varying - kanal sa karakteristikom promena po zakonu slučajnosti; ~, stationary stacionirani kanal; ~, time-varying - kanal sa karakteristikama koje se menjaju sa vremenom; ~, unreliable - nepouzdani kanal; ~, variable - promenljivi kanal; kanal sa promenljivim karakteristikama channelled plate - brazdasti lim chapel - kapela character - karakter; svojstvo; znak, slovo, cifra; ~, concomitant istovremeni karakter, koegzistirajući karakter; ~, Markov(ian) Markovskijev karakter; ~ of service - karakter upotrebe, vid korišćenja, režim rada; ~, quality - oznaka kvaliteta characterisation factor - karakterizacioni faktor za naftu i njene frakcije, Walsonov faktor, ukazuje na tip nafte characteristic - karakteristika; parametar, osobenost, svojstvo; ~, ageing - karakteristika starenja; ~, antropometric - antropometrijska karakteristika; ~, application-s - uslovi rada, aplikacione karakteristike svojstava primene; ~, attribute - kvalitetna karakteristika; ~, atypical - netipična (atipična) karakteristika; ~, availability - karakteristika eksploatacione gotovosti; ~, bench-test -s - karakteristika dobijena na probnom stolu (ispitivanjima na stolu); ~, burn-in - karakteristika ugrađivanja; ~, combined - rezultirajuća (zbirna) karakteristika; ~, component - karakteristika komponente; ~, corrosion protection-s - sa karakteristikama zaštite od korozije; ~, corrosive-s - koroziona svojstva; ~, critical kritična (najvažnija) karakteristika; ~, curved - krivolinijska (nelinearna) karakteristika; ~, design-s - konstrukcione karakteristike; ~, engineering - tehnička karakteristika; ~, environmental - karakteristika sredine; ~, fabricating - proizvodna ka-
characteristic rakteristika, tehnološka karakteristika, tehnološki parametar i ~, failure - karakteristika otkazivanja; ~, fatigue - karakteristika zamora; ~, full-load - karakteristika pri punom opterećenju; ~, hareditary - nasledna karakteristika; ~, human-engineering - karakteristika koja zavisi (ili uzima u obzir) inženjersko-psihološke faktore; ~, inspection - kontrolna karakteristika, karakteristike prijemne kontrole; ~, item - karakteristika stavke; karakteristika proizvoda; ~, life behavior - karakteristika ponašanja za vreme trajanja; ~, linear - linearna karakteristika; ~, load-bearing - karakteristika nosivosti; otpornost (čvrstoća) na dejstvo opterećenja; ~, main - osnovna (glavna) karakteristika; ~, mandatory - mandatorna (obavezna) karakteristika; obavezno dejstvo; ~, manufacturing - proizvodna karakteristika, karakteristika (svojstvo) proizvodnje; ~, mechanical - mehaničko svojstvo, mehanička karakteristika; ~, nonstandard van standarda (nestandardna) karakteristika; ~, observed reliability - uočeni pokazatelj pouzdanosti; uočena karakteristika pouzdanosti; ~, operating - eksploataciona (radna) karakteristika; ~, optimal - optimalna karakteristika; ~, outgoing product - karakteristika izlaznog proizvoda; ~, overload - karakteristika preopterećen ja; ~, parts - karakteristika delova; ~, performance - karakteristika performanse; radna karakteristika; taktičko-tehnički podatak; ~, physical - fizička karakteristika; ~, plant - pogonska karakteristika; ~, practical design - konstrukciona svojstva; ~, processing - procesna (tehnološka) karakteristika; ~, quality - karakteristika kvaliteta; ~, recovery - karakteristika prethodnog procesa; kriva (karakteristika) vraćanja u prethodno stanje; ~, reliability - karakteristika pouzdanosti; ~, running - tehnološka (operativna,
838
chart
radna, pogonska) karakteristika; ~, shop - tehnološka svojstva, fabrička svojstva; ~, square-law kvadratna karakteristika, karakteristika zakona kvadrata; ~, standard - standardno svojstvo, standardna karakteristika; ~, steady-state - karakteristika postojanog stanja, karakteristika u datom režimu (ili procesu); ~, storage svojstvo uskladiš ten ja; ~, system - karakteristika sistema, sistemska karakteristika; ~, technical- tehnička karakteristika; ~, time vremenska karakteristika; ~, time-to-failure - karakteristika vremena bez kvara (otkaza); ~, total - ukupna karakteristika, opšta karakteristika; ~, transfer - karakteristika transfera, svojstvo za prethodni proces; ~, trouble-free karakteristika rada bez otkazivanja; ~, wear - karakteristika habanja; ~, working - radna karakteristika characterization - određivanje karaktera, karakterizacija charge - zadatak, naboj, šarža, punjenje, šaržirati, napuniti, nabiti, naplatiti, teretiti; ~, initial inicijalni naboj, početno punjenje; ~, maintenance — naboj pri održavanju, troškovi održavanja; ~ of rupture - teret prekida (razaranja); ~ of security - bezopasni teret, sigurnosna šarža; ~, standby - pomoćni naboj, rezervna šarža (punjenje); ~, working - radni naboj chargeability - mogućnost punjenja (opterećivanja), naplativost, odgovornost; ~, error - odgovornost za dopuštenu grešku; ~, failure odgovornost za nastalu grešku charges - troškovi (pl.) Charpy test apparatus - Šarpijevo klatno, mašina za ispitivanje krtosti materijala charring of timber - nagorevanje drveta chart - kartica (kontrolna), dijagram, plan, shema, tablica, graf, nomogram, crtež, plan, izraditi dijagram, karta; ~, aggregate - sastavni
chart
ar
1
839
dijagram; ~, alignment - shema za ravnanje, nomogram sa paralelnim osama, plan podešavanja; ~, arithmetic - aritmetički dijagram, (aritmetički) dijagram količinskih promena (izmena); ~, attribute kontrolna karta za kvalitetne oznake; ~, automated control karta (plan, shema) automatske kontrole (ili upravljanja); ~, average - kartica srednjih (prosečnih) vrednosti; ~, band - dijagram na traci, shema bando va (tablica bandova); ~, bar - histogram, stubasti dijagram; ~, beta-probability - graf (grafikon) beta-verovatnoće; ~, calendar progress - kalendarski grafikon progresa, grafikon kalendarskog progresa; ~, certified - overeni (certifikovani) grafikon; ~, chi-square control - kontrolna kartica za kriterijume či-kvadrata; ~, circular - kružni dijagram; ~, communication komunikacioni dijagram, shema povezivanja, tablica jedinjenja; ~, comparison - shema poredenja, uporedni dijagram; control ~ for defestives - kontrolna kartica za zbir defektnih (škart) proizvoda; control ~ for demerits kontrolna tablica za uočene nedostatke; control ~ for means kontrolna kartica za srednje (veličine) vrednosti; control ~ for moving mean - kontrolna kartica za klizne srednje vrednosti; control ~ for moving total - kontrolna kartica za klizni zbir; control ~ for number of defects kontrolna kartica za broj mana (grešaka, kvarova); control ~ for percent of errors - kontrolna kartica za procent grešaka; control ~ for range - kontrolna kartica za raspon; control ~ forskewness - kontrolna kartica za asimetriju; control ~ for standardized observations - kontrolna kartica za standardizovana zapažanja; control ~ for sum - kontrolna kartica zbira; ~, conventional - kontrolna kartica gde je potrebna korektura kod odstupanja većih od
chart 3,0; ~, conversion - tablice zamene, tablica konverzija; ~, correction - tablica korekcije, tabela korekcija; ~, costing record grafikon troškova; ~, cumulative deviation - grafikon kumulativnih odstupanja; ~, cumulative sum (cusum) - tablica kumulativnih zbirova; ~, cycle - ciklusni (periodični) grafikon; ~, daily trend grafikon dnevnih trendova; ~, data tablica podataka, tabela podataka; design - konstrukciona shema; grafikon predračuna (proračuna); ~, dot - tačkasti grafikon; ~, equipment status - dijagram statusa opreme; ~, failure - tabela kvarova, kriva broja otkazivanja; ~, flow(-process) - tabela tehnološkog procesa, shema odvijanja procesa; ~, frequency bar histogram frekvencija; ~, gridless control - kontrolna tablica bez dimenzija (mera); ~, group control - kontrolna tablica grupnih pokazatelja; ~, group-quality-level - kontrolna kartica za grupne pokazatelje; ~, ligh-low - kontrolna kartica ekstremnih vrednosti; ~, loading - dijagram raspodele opterećenja; tablica šaržiranja (punjenja); ~, lon-log grafikon sa logaritamskim koordinatama na obema osama; ~, maintenance dependency - grafikon zavisnosti operacije od održavanja; ~, manufacturing stage - shema (graf) procesa proizvodnje; plan proizvodnog stadijuma; ~, material flow - tabela priliva (korišćenja, toka) materijala; ~, modified control - shema modifikovane kontrole; ~, multiple-activity - tabela sinhronizacije više aktivnosti; ~, nomographic - nomogram; nomogramska shema; ~, operation analysis - tabela operativne analize; plan analize operacija; ~, optimum control - plan optimalne kontrole; ~, ordering - plan naručivanja; ~, organization - organizaciona she-
chart ma; plan organizacije; ~, percentage-rejection - tabela procenta škarta: ~, percentile - kriva raspodele; ~, Poisson - Puasonova kriva; ~, preliminary preliminarna (kontrolna) tablica; ~, process v. flow (process) shart; ~, production stage v. manufacturing stage shart; ~, progress - tabela progresa; ~, quality control - kartica (plan) kontrole kvaliteta; ~, range tablica raspona; ~, reject - tabela škarta; ~, revised control tabela revidirane kontrole; ~, route - plan postupaka, metoda rada; ~, schedule - plan, raspored (radova), kalendarski (vremenski) grafikon; ~, scrap-cost analysis - tabela analiza troškova zamena; ~, sequential - shema redosleda; ~, service - plan servisa (tehničke kontrole i održavanja); ~, Shewhart (control) v. conventional chart; ~, significance test decision - tabela odluka po kriterijumu značaja (važnosti) opita; ~, significant errors - tabela značajnih grešaka; ~, statistical quality control - tabela za statističku kontrolu kvaliteta; ~, strip - dijagram na šlajfni (traci); ~, time - dijagram vremena; ~, trouble(-shooting) - tabela sa mestima mogućih kvarova; ~, two-way control - plan dvosmerne
kontrole; ~, warning limits -
tabela sa opominjućim (alarmnim) granicama charted - unet u dijagram, unesen u tabelu chasing - žlebljenje zida check - kontrola, provera; kontrolisati, proveriti; etalon, šablon; prskotina- (vlaknasta); prskati, isprskati; ~, built-in - ugrađeni kontrolni uređaj; ~, close - podrobna provera, oštra kontrola; ~, column - kontrola stubova (stubaca); kontrola (provera) kolone; ~, comparative - komparativna (uporedna) provera; ~, consistency - provera konsistentnosti (ponovljivosti rezultata ili ponašanja
P*om ispitivanja)^ ~, converratna n o n v e r z i ° n a provera; obr0VOra; rpHnci»S Provera obrnutim m; CrO8s UMl
S ra °
~
~>
™a
ven ~ ~' c u r r e n t - tekuća prove,,! ?/ ^yde - periodična prodestr tivna r, ' Vera; «kontrola c t i v e - destruk-
S-°
ration' 'S^*' ~' d u r i n 8 - ° P e . " . Provera u toku rada; ~, ~ L n ^ n t r o l a ( P r o v e r a ) grešaka;
tato p f o v « ? e m a i . "
eks
Perimen-
vera- Z ,' ~' f l r s t ~ P r v a P r 0 " funkcinn-' . u n c t i » n a l - provera turtcioni S a n , a ; f u n k c i o n a l n a p r o . metodi ' ? o " n o -8° - provera po ™ »»de-ne-ide" „radi-ne r a a i ' ~- individual - indivilPr1.*««-.X
provera vera
\
mventara
f
>
> leak - pro-
• -•Ievel r "r
' ~> marginal ^ ~> P e r f o r P rformanse;t i~l3
era e r a ; e
divanja;
~
p r o v e r a
si vodicagumosna „„«, oU1„ r o u t i n e provera- n' e r a mtine;- rutinska run
ST- S
-• -
Pr era u u toku i arada °y e r a - ; p r-° Vsei-«--« ) ~, selection
, self - samo~, spot ~, statis-
a
sum„f.
~ ~
kvadrata; pitivanie-
Provera;
p r o v e r a kontr
-
~
3 z t e a
o l n o isvizuelna
površinskih prsg manske
110811
~
'. ~
checklist - u ,_ , ntrolna trolni spisak °
.^
l s p l t l v a n ) e
llsta
le
nivel
'
k o n
" "
checkoff
841
checkoff - primedba (znak) o ispunjavanju (mera ili rada) check-out - provera, kontrola; potpuno ispitivanje funkcionalnih eksploatacionih i kalibrirajućih svojstava radi provere sistema ili njegovih elemenata; ~, acceptance ispitivanje za prijem; ~, bench ispitivanje na stolu; ~, electronic - elektronska provera; ispitivanje elektronskim uređajem; ~, final - finalna (završna, krajnja) provera; ~, incomplete - nekompletno proveravanje; ~, parameter provera parametara; ~, perfect - potpuna provera; ~, periodic - periodična piovera; ~, preliminary - preliminarna provera checkpoint - tačka provere checks - napukline checkup - tehnička provera; ispitivanje chemical~, consolidation of soil - hemijsko uCvršćivanje zemljišta; ~, deposits -hemijski taloži; ~, grouting - hemijsko injektiranje, hemijsko učvršćenje zemljišta; ~, injection v. chemical grouting; ~, precipitation - hemijsko istaložavanje; ~, stabilisation hemijska stabilizacija cheque - ček chequer plate - brazdasti lim Chezy formula - Šezijev obrazac, obrazac koji pokazuje zavisnost srednje brzine vode od oblika materijala provodnika chief - rukovodilac; ~, book-keeper - glavni knjigovođa chiller(scrape) - hladnjak sa strugačima chimney - dimnjak; ~, cap dimnjačka glava, glava dimnjaka; ~, cowl - dimovuk, naprava nataknuta na glavu dimnjaka za izvlačenje dima; ~, flue - dimovni kanal, fuks, dimnjački kanal; ~, flue outlets - dimnjački otvori; ~, piece - kamin; ~, pot - dimovuk, dimnjački nastavak; ~, shaft dimnjak; ~, stack v. chimney chaft
circuit chip - čip; ljuska, pahuljica; ljuspati se chipping(off) - odljuskavanje chi-square - či-kvadrat; hi-kvadrat; kriterijum hi-kvadrata; statika hi-kvadrata chi-statistic - hi-statistika; kvadratni koren iz statistike hi-kvadrata chlordane - insekticid, hlorovani derivat ciklopentadiena Chlorex process - Hloreks-proces, ekstrakcioni proces sa dihlordietiletrom kao rastvaračem chlorination - hlorovanje, uvođenje hlora u neki molekul chlorite-schist - hloritošist, hloridski škriljac, kristalni škriljac chlorites - hloriti chloroprene - hloropren, 2-hlorbutadien, monomer za sintetički kaučuk-n eopren chloruretted water - hlorna voda choice - izbor, alternativa, mogućnost biranja; ~, optimum - optimalni izbor; ~, random - proizvoljni izbor; ~, risky - rizičan izbor choir - hor, prostorija u hrišćanskim crkvama uz oltarsku apsidu; ~, loft - empora, vrsta lože u visini galerije chop - površinski nedostatak, žig, pečat; ljuskati se chord - pojas, gornje i donje ograničenje rešetkastog nosača chosen - izabran; ~, randomly proizvoljno izabran Christmas-tree - cirkulaciono podmazivanje chromite brick - hromitna opeka church - crkva, hram chuted concrete - tečan beton cinematographic apparatus - bioskopski sparat Cipoletti weir - Čipoletijev preliv, preliv trapeznog oblika circle, theodolite - lumbus circuit - kolo, shema, kontura; ~, basic - osnovno kolo; osnovna shema; ~, built-in test - ugrađeno kolo kontrole; ~, check kontrolno kolo; ~, design - projektna shema; ~, duplicated -
circuit
842
duplirano kolo; ~, functional funkcionalno kolo; funkcionalna shema; ~, logical - logičko kolo, logična shema; ~, parallel - paralelno kolo; ~, pilot - kontrolno kolo; ~, rendundant - suvišno kolo, redundantno kolo; ~, reliable - pouzdano kolo; ~, restoring shema ponovnog sastavljanja; ~, safety - sigurnosno kolo; ~, schematic - šematsko kolo; šematska shema; ~, spare - rezervno kolo; ~, test - probno kolo; kolo ispitivanja circuitry - ožiženje, povezivanje circular~, curve - glavna krivina; ~, motion - kružno kretanje, obrtno kretanje; ~, pavilion - kružni paviljon; ~, ring - kružni prsten; ~, saw - kružna testera, cirkularna testera, cirkular; ~, sector - kružni isečak; ~, segment kružni odsečak, kružni segment; ~, stairs - spiralne stepenice; ~, tour - kružno putovanje circulation - saobraćaj city parks and green spaces gradsko zelenilo civil engineering - građevinska tehnika; ~ construction - niskogradnja; ~ structures - inženjerske konstrukcije cladding - obloga, oblaganje, ispuna; obloga sudova u cilju povećanja hemijske i tehničke otpornosti claim - reklamacija; ~ for damages - odštetni zahtev claims book - knjiga žalbi clamp - klema, banket, prostor od ivice planuma do nožice zastora kod železničkih pruga clamps in welding operations uređaj za pritezanje class - klasa, vrsta, kategorija; pripadati klasi, klasifikovati; ~ of accuracy - klasa preciznosti (tačnosti); ~ of defect - vrsta kvara (nedostatka); ~, standardized standardizovana klasa classical theory of earth pressure - klasična teorija zemljinog pritiska
clear
classics - klasika classification - klasifikacija, grupisanje, sistematizacija; ~, data klasifikacija podataka; ~, hierarchical - hijerarhijska klasifikacija; ~, manifold (-multiple, multiway) - višestruka (višestrana) klasifikacija; ~ of airports - klasifikacija aerodroma; ~ of characteristic - klasifikacija karakteristika; ~ of dwellings - kategorizacija stanova; ~ of excavated material - kategorija zemljišta; ~ of railway lines - klasifikacija železničkih pruga; ~ of soils according to grain sizes klasifikacija po granulometrijskom sastavu; ~, optimal - optimalna klasifikacija; ~, simple - prosta klasifikacija; ~, standard - standardna klasifikacija; ~, test probna klasifikacija; klasifikacija ispitivanja; ~, test results - klasifikacija rezultata ispitivanja; ~, type - tipska klasifikacija; klasifikacija po tipovima Claus suphur recovery - Klausov proces dobijanja sumpora iz rafinerijskih gasova procesom desulfurizacije clause - klauzula, tačka; ~, penalty - klauzula o penalima; ~, warranty - klauzula o gradaciji claw bar - račva, poluga za čupanje eksera iz pragova; ~, plates Graimov moždanik sa zupčastom pločom ) clay - glina; ~, floor - pod od ilovače; ~, slate - glineni škriljac; ~, soil, heavy - smonica, glinovita zemlja; ~, treatment - adsorpciono bdjenje naftnih ulja aktivnom zemljom clayey - glinasti; ~, loam - glinasta ilovača; ~, soil - glinovita zemlja claystone - glinac, tupina clean - čist; čistiti cleaning - čišćenje; čisteći; ~, pit - jama za čišćenje; ~, unit uređaj za čišćenje; čišćenje detalja (ili delova) clear - svetao, čist, jasan; ~, dimension - svetla mera, čista mera,
dear
843
čista dimenzija nekog otvora; ~, measurement - čista mera, jasna mera, čista dimenzija nekog otvora; ~ of bad items - bez proizvoda sa nedostatkom; ~, opening otvor, čist otvor, jasan otvor; ~, span v. clear opening clearance - prolaz, zazor; ocarinjenje; oslobađanje; ~, diagram - slobodan profil, gabarit; ~, gauge - slobodan profil; ~, quality - atest kvaliteta clearer - miner clearing - razjašnjavanje, uklapanje nedostataka; ~, account - žiro-račun cleat - bantrot, bandrut, produžna greda na proširenju za oporac Cleveland cup - tačka paljenja u otvorenom sudu climate - klima clinic - klinika clinique v. clinic clinker - klinker; ~, asphalt klinker-asfalt, valjani asfalt sa šljakom; ~, floor - pod od klinkera, pod od prepečene opeke; ~, paving - kaldrma od klinkera, kaldrma od prepečene opeke clinometer - klinometar, padomer, sprava za merenje nagiba terena clip - pričvrsna pločica, pločica za pričvršćivanje šina; ~, bolt pričvrsni zavrtan); ~, plate v. clip cloakroom - garderoba clock - časovnik; ~, case - kućište (časovnika); ~, drive - satni mehanizam; ~, movement - satni mehanizam; ~, sprint - opruga časovnika cloister vault - manastirski svod closed - zatvoren; ~, block system of building - zatvoren sistem izgradnje; ~, frame with stiff joints - zatvoren okvir; ~, framework with stiff joints - zatvoren sistem štapova; ~, traverse zatvoreni poligon closeness - bliskost; tačnost; ~ in estimation - tačnost (bliskost) u oceni (proceni); ~ of agreement - stepen saglasnosti closet - uzidani ormar, plakar
co-exhibitor
closing day - dan zatvaranja (izložbe) Clothing and Textile Fair - sajam odevanja clothoid - klotoida, Korniova spirala, lučna radioida, spirala simetrična u odnosu na koordinatni početak cloud point-tačka zamućen ja, temperatura pri kojoj se ulje zamućuje usled izdvajanja čvrstog parafina clover-leaf junction - četvorolisna detelina, oblik petlje na putu cluster - grozd;. grupa elemenata vezanih zajedničkim znakom; gnezdo; ~, structure - grozdasta struktura (zemljišta) clustering - grupisanje pod zajedničkom oznakom; gnežđenje coach-wrench - francuski ključ coal~ 5 cellar - ugljarnica, ostava za ugalj; ~, hydrogenation - hidrogenovanje uglja, dobijanje tečnih ugljovodonika katalitičkim hidrogenovanjem uglja vodonikom pod visokim pritiscima; ~, tar oil ulje katrana kamenog uglja coalescer - koalescer, uređaj za ukrupnjavanje čestica dispergovane faze i njihovo odvajanje u obliku posebnog sloja, npr. odvajanje vode iz njene emulzije u ulju (nafti) coalition - koalicija; objedinjavanje coarse~, grained asphaltic, concrete - grubi asfaltni beton; ~, mesh grating - gruba rešetka; ~, sand - krupan pesak, oštar pesak; ~, strainer v. coarse mesh grating coast - obala; ~, erosion - abrazija, razoran rad vode na obalu coat - prevlaka, premazni sloj; ~ of paint - premaz bojom; ~, preservating - zaštitni sloj coated macadam - asfaltni makadam coating - prevlaka cock - slavina C.o.D. consignment - slanje pouzećem C.o.D. parcel - slanje pouzećem co-debitor - sudužnik co-exhibitor - suizlagač
co-operative
844
co-operative boylng organization - zajednica potrošača co-ordinate bearing - nagib strane co-ordination arrangements - koordinacioni poslovi co-pilot - drugi pilot, ko-pilot co-proprietor - suvlasnik code - kod, kodeks, pravilo, norma, šifra; ~, calibrating - pravila baždarenja; ~, project - kod projekta; ~, reliability - kod pouzdanosti; ~, standard - pravilo tehničke upotrebe; standardni kod; ~, standardized - standardizovan, normiran kod codimer - kodimer, proizvod dimenzacije dva monomera coefficient - koeficijent; ~, ageing - koeficijent starenja; ~, approximation - koeficijent aproksimacije; ~, assurance - koeficijent bezopasnosti; ~, autocorrelation - koeficijent autokorelacije; ~, binominal - binominalni koeficijent; ~, conversion - koeficijent konverzije; ~, cost - koeficijent troškova (koštanja); ~, empirical - empirijski koeficijent; ~, failure - koeficijent kvarova; ~, linear correlation - koeficijent linearne korelacije; ~, moment - momenat; ~, multinominal - polinominalni koeficijent; ~ of abrasion - koeficijent abrazije; ~ of absolute porosity koeficijent apsolutne poroznosti; ~ of absorption of water - koeficijent upijanja vode; ~ of agreement - koeficijent saglasnosti; ~ of compressibility - koeficijent stišljivosti, koeficijenat kompresibilnosti; ~ of consistency koeficijent konzistencije; ~ of consolidation - koeficijent konsolidovanja; ~ of correction - koeficijent korekcije (ispravke); ~ of correlation - koeficijent korelacije; ~ of divergence - koeficijent divergencije; koeficijent razilaženja; ~ of efficiency - koeficijent efikasnosti; ~ of elongation - koeficijent istezanja; ~ of explosive performance - koeficijent dejstva
coherent ekplozivnosti; ~ of friction koeficijent trenja, koeficijent frikcije; ~ of impact - udarni koeficijent, koeficijent udara; ~ of internal friction - koeficijent unutrašnjeg trenja; ~ of multiple correlation - koeficijent višestruke korelacije; ~ of oscillation - koeficijent oscilacije; ~ of performance - koeficijent performanse; ~ of permeability koeficijent propustljivosti; ~ of proposity - koeficijent poroznosti, koeficijent relativne poroznosti; ~ of reduction - koeficijent redukcije; ~ of resistance - koeficijent otpornosti; ~ of roughness - koeficijent hrapavosti; ~ of safety - koeficijent bezbednosti; ~ of sliding movement - modul oticanja; ~ of thermal conductivity - koeficijent provodljivosti toplote (građevinskog materijala); ~ of uniformity - koeficijent jednoobraznosti (jednorodnosti); ~ of utilization - koeficijent iskorišćavanja; ~ of volume compressibility - koeficijent zapreminske stišljivosti, koeficijent zapreminske kompresibilnosti; ~ of waste koeficijent gubitka; ~ of wear koeficijent habanja; ~ output koeficijent učinka, koeficijent izlaza; ~, quality - koeficijent kvaliteta; ~, regression - koeficijent regresije; ~, reliability - koeficijent pouzdanosti; ~, scatter(ing) - koeficijent rasejanja; ~,) service loss - koeficijent gubitka usled upotrebe; ~, specific utilization - koeficijent specifične upotrebe; specifični koeficijent korišćenja; ~, standardized - standardizovani koeficijent cofee-house - kafana, restoran cofferdam - zagat, sandučasti zagat coffered ceiling - kasetirana tavanica, lakunar, kvadratno udubljenje u tavanici cog - zupčasti moždanik cogged Joint - čeljasta veza coherent-koherentan; ~, material - vezani materijali, vezivni mate-
845 rijali, koherentni materijali; ~, soils - vezana tla cohesionless - nevezan; ~, material - nevezan materijal; ~, soil - nekoherentan materijal, nekoherentno tlo cohesive soil - vezani materijal, vezivni materijal, koherentni materijal coil - namotaj, kalem, zavojak, obrt, ram, navoj, zavoj, spirala; namotati, motati; svežanj, snop, paket (provodnika); spiralna cev; ~, absoption - apsorpciona spiralna cev; ~, antenna - ram antena, spiralna antena; ~, armature namotaj omotača, sekcija omotača; ~, astatic - astatički kalem, astatički namotaj; ~, balancing izjednačeni namotaj, balansirani kalem, razdelniknapona; ~,ballastnapojni namotaj, kalem za napajanje; ~, blow-out - namotaj magnetnog pola; ~, boosting naizmenično uključeni namotaj; ~, bucking - kompenzacioni namotaj, kompenzacioni kalem; ~, choke - kalem koji služi kao prigušivač, prigušni namotaj; ~, closing zatvoreni namotaj; ~, commutating - komutirajući namotaj, komutirajući kalem; ~, compensating - kompenzacioni namotaj, kompenzacioni kalem; ~, condenser - rashladna spiralna cev, spiralna cev radijatora, kondenzaciona spiralna cev; ~,< condensing v. condenser coil; ~, cooling v. condenser coil; ~, coupling kalem veze, namotaj veze; ~, current - strujni namotaj; ~, damping - prigušeni namotaj; ~, dead - neprovodni deo, neprovodna sekcija; ~, deflecting - deflektujući namotaj; ~, drainage - drenažni namotaj, odvodni namotaj; ~, dust-core - presovani namotaj; ~, evaporator - spiralni isparivač; ~, exciting - pobudni namotaj, namotaj za pobuđivanje; ~, expansion - kompenzaciona spirala; ~, exploring - eksperimentalni namotaj, probni namotaj; ~, feedback - namotaj obrnute
coil veze, namotaj za obratnu vezu; ~, field - namotaj za pobuđivanje, namotaj induktor; ~, heating zagrevna spirala, spirala za grejanje; ~, helical - spiralni namotaj; namotaj u obliku gvinta; ~, holding-on - namotaj sa samozadržavanjem; ~, honeycomb kalem u obliku saća; ~, hybrid - diferencijalni transformator; ~, ice-tank - namotaj u frižideru; ~, idle v. dead coil; ~, Impedance - reaktivni namotaj; ~, indication - namotaj pokazivača; ~, inductance - namotaj induktiviteta, namotaj induktivnosti; ~, induction - indukcioni namotaj, induktor; ~, kicking - reaktor; ~, lengthening - produžni namotaj, produžna spirala; ~, loading - pupinizirani namotaj; produžni namotaj; ~, magnet solenoid, namotaj elektro-magneta; ~, magnetizing - omotač pobudi vača; namagnetisana spirala; ~, moving - podižući namotaj, rotacioni namotaj; ~, multilayer višeslojni namotaj; ~, multiplying - dodatni otpor (volt-metra); ~, non-linear - namotaj sa nelinearnom karakteristikom; ~, opposing - protivdejstvujući namotaj; ~, pancake - namotaj u obliku diska, pljosnati namotaj, diščani namotaj; ~, plate choke - anodni reaktivni namotaj; ~ plug-in - rezervni namotaj; ~ potted - zaštitni namotaj; ~ primary - primarni namotaj; ~ Pupin - Pupinov (namotaj) kalem ~, reactance - reaktivni namotaj. ~, repeating - telefonski transformator, prelazni transformator, međucevni transformator; ~, retardation - prigušnica za razdvajanje; namotaj za kašnjenje; ~, Ruhmkorff induction v. induction coil; ~, search - probni (eksperimentalni) namotaj; rotacioni namotaj (goniometra); ~, secondary - sekundarni namotaj, namotaj u drugoj ljusci; ~, series - serijski uključeni namotaj; ~, shading zaštitni namotaj, ekranizacioni na-
846 taj, korekcioni namotaj, ~ hunt - namotaj za šentiranje, šen t'rani namotaj; ~, side circuit Repeating - telefonski transformator u osnovnom kolu; ~, slab "~ pljosnati namotaj, namotaj u °bliku diska; ~, sparking induction v. induction coil; ~ s lick - samozadržavajući namotaj % strap - namotaj na bakreno) ^aci; ~, sucking - namotaj sa te skim jezgrom; ~, superheater ~< spirala pregrejivača; ~, synto^aing v. tuning coil; ~, tapped "" sekcioni namotaj, namotaj sa odv °dom; ~, track - linearni namotaj; ~, trip - namotaj za iskljuCiVanje; ~, tuning - kalem za Podešavanje; ~, voice - zvučna ?Pirala, zvučni namotaj
collapse
- otvrdnjavanje na hladno; ~, area - neaktivno područje; ~, asphalting - hladno asfaltiranje; ~, blocking - hladno pregovanje; ~ -brittle - krt od hladnoće, lomljiv na hladno; ~, brittleness - krtost na hladno; ~, chisel tvrdi nož, nož za rad na hladno; ~, coiled - namotano na hladno (opruga); ~, composition - nemetalni slog, hladan slog (na primer: slog na filmu); ~, crack - naponska pukotina (u livu); ~, cupping - izvlačenje na hladno; ~, drawing - izvlačenje na hladno; ~, -drawn - ohlađen na promaji; ~, electron - spori elektron; ~ -extruded - okaljen u hladnom stanju; ~, fine asphalt - Damanov asfalt; esenski asfalt, nabijeni 01 Pipe - zmijasta cev, serpentinska asfalt; ~. formed sections ce v laki nosači; ~, forming - oblic *d - namotan, obmotan; zavrnut kovanje na hladno; ~, glue ceil S p i r a l u hladan lepak; ~, plug - svećica visoke toplotne vrednosti; ~ -pres*»" - mašina za namotavanje; sed - hladnopresovan, presovan na l^eđaj za obmotavanje; motalo co n hladno, presovan u hladnom stanju; f ~ moneta coin ~, refining - oplemenjavanje na cide - koincidencija, usklađihladno; ~ -riveted - kovan u co ]£*ng-kalibrisanje COKC ji j hladnom stanju; ~, riveting COKC _ ^ s a c i r žaj j koksa; koksa; ~,, be bed postavljanje zakivaka—na hladno; ~ osiromašeni koks; ~, blast ši kk ~ -rolled - razvučen na hladno; furnace - mešani koks, koks ~, rolling mill - hladna valjaonica; a ?. primesama; ~, foundry ~ -shut - zavaren na hladno; ~, ^ ^3 n i koks; ~, gas-retortnikoks; storage - hladnjača, čuvanje (robe) ~ metallurgical v. blast-furu hladnjači, na hladnom; ~, stona *U:e coke; ~, pitch - žareni rage hold - rashladna prostorija, komora (na brodu); ~, store c - koksovanje, pečenje, kokhladnjača, rashladni depo; ~, top f^ni; ~, fluid - koksovanje u email - hladan emajl; ~, waste uza * e n o m sloju; ~, heap - kok- neaktivni otpadak; ~, waster n e u p e ć i m a jacket - zavesa rashladne vode; ^ ' ~, wave - hladan talas, hladna d aer metalno sito, metalna f iljka trajna; ~, working - obrada na iljka 0 hladno, hladna deformacija colatS p n j e l S ~ j-T^tude . - dopunjavanje geograf- coli bacteria - koli-bakterije, crevne ** širina, ugaono rastojanje izklice collaborator - saradnik col t T U p o l a s v e t a ' z e n i t a ^*f e - produkt pri proceđivanju, collagen - kolagen u k t p r i filt raci i iltrat collain - kolain col . '' f °*liar - zemljani, mineralni pig- collapsable - skupljiv, skladan, lako merx t lomljiv, teleskopičan ,~~ hladan, u hladnom stanju, collapse - kolaps, razaranje; rušenje; nea K:tivan; podtermički; ~, aging podavanje (pod teretom); ispadanje s
°
collapse
847
iz stroja; ~, complete - potpuni kolaps collapsed - ispao iz stroja; razrušio se; srušio se collar - prsten, manžetna, karika, alka, vrat, prsten za podešavanje, ležajna posteljica, distancioni prsten, prsten sa skalom; ~, adit - sabirni prsten, stegnuti prsten; ~, adjusting - podešeni prsten; ~, axle - centrični prsten, osni prsten; ~, burner - prstenasti gorionik; ~, graduated - graduisan prsten, prsten sa podelom; ~, head screw - vijak sa obodom; ~, locking prsten stezač; ~, screw - zavojnički prsten; ~, set - postavni prsten; ~, sliding - klizni prsten, klizna alka; ~, thrust - potporni prsten collar and strut roof - krov na raspinjače collarhouse - nadšahina građevina collaring - skretanje, odstupanje, pregib, zavrtanje, uvrtanje, koleno collate - upoređivati (sa originalom); proveravanje collateral - bočni, drugostepeni, sporedan; paralelan, kolateralan collator - uređaj za upoređivanje, uređaj za sravnjivanje collecting funnel of a torrent podrivača, bujica koja podriva obale collection - kolekcija, sabiranje, skupljanje; dnevni pazar, inkaso; ~ of samples - zbirka uzoraka collective - kolektivan, zajednički colligate - spajati, spojiti; združiti, povezati; sažeti colligation - spajanje, združivanje, vezivanje collimation line - vizura; ~, plane - vizurna ravan collector - kolektor, sabirnik, skupljač; sabirna elektroda, anoda; ~, air - vazdušni rezervoar, kolektor vazduha; ~, bow - karika, dozna; ~, brush - varirajući kolektor, promenljivi kolektor; ~, current - korektor struje, skupljač struje; ~, drain - skupljajući dren, glavni drenažni kanal; ~, dust - skupljač prašine, usisivač; ~, exhaust - gasni kolektor; ~, fall-out -
column stok za radioaktivne otpatke; ~, gas - gasni skupljač, skupljač gasova, gasni prijemnik; ~, mud blatnjavi bazen; ~, oil - uljni kolektor; ~, pantograph - pantograf, pantografni strujni prijemnik; ~, storm - vodostok, tucana kanalizacija; ~, trolley - trolejni skidač struje collimate - kolimisati, svoditi na paralelan snop; vizirati collimation - kolimacija collimator - kolimator; ~, beam kolimator snopa; ~, neutron neutronski kolimator; ~, tubular - tubularni kolimator, autokolimator; ~, vertical - vertikalni kolimator, lotaparat, optički centrir collinear - kolinearan colliquable - topljiv collision - kolizija, sudar, sudaranje; ~, bumping - elastičan sudar; ~, central - čeoni sudar; ~, displacement - pomereni sudar; ~, electron - sudar elektrona; ~, neutron - sudar neutrona, sudar sa neutronom; ~, nuclear - nuklearni sudar; ~, railway - sudar vozova; ~, scattering - sudar koji dovodi do rasejanja colloform - kalofonijum colloidal - koloidan; ~, state koloidno stanje colloids - koloidi collotype - kolotipan colluvial - koluvijalan colmatage - natapanje zemljišta colonnade - kolonada, niz povezanih stubova color v. colour colorimetry - kolorimetrija colour - boja; ~ film - film u boji; ~ slide - dijapozitiv u boji coloured - obojen; ~ bitumen bitumen u boji; ~ pavements obojeni kolovozi columbarium - kolumbarijum, vrsta zajedničke grobnice column - stub, kolona; stubac; ~, matrix - stubac (kolona) matrice; ~, neck - vrat kapitela; ~, table - stubac tablice; ~, width širina stupca
columnar structure
848
columnar structure - stubasto lučenje combination - kombinacija; ~, environmental - kombinacija sredine; ~, factor - kombinacija faktora; ~, forbidden - zabranjena kombinacija; ~, linear linearna kombinacija combined~, footings - grupni temelji; ~, hot and cold nozzle - kombinovana slavina; ~, normal and narrow gauge track - upleteni kolosek; ~, system of central heating - mesoviti sistem grejanja; ~,system of drainage - opšti sistem kanalizacije combustion gases - dimni gasovi, gasovi sagorevanja comfort~j curve - komfortna linija; ~, zone - komfortna zona (prosečna komfortna zona) commaasation - komasacija, grupisanje zemljišnih parcela commercial agency - trgovinsko zastupstvo; ~, district - poslovna četvrt commercialization - komercijalizacija commercialize - komerdjalizovati commission - komisija; ~ of experts - delegacija stručnjaka committee - komitet; ~, ad hoc - ad hoc komitet; ~, advisory savetodavni komitet; konsultativni komitet; ~ of inquiry - istražna komisija common~, labourer - običan radnik, prost radnik, pomoćni radnik, nekvalifikovan radnik; ~, Market zajedničko tržište; ~, rafters rogovi, rogovi za krov; ~, room društvena soba commonality of parts - unificiranost delova communality - disperzija prostih faktora; mesna zajednica communicating vessels - spojeni sudovi, komunikacioni sudovi communication - veza, komunikacija, saopštenje; ~, airfield control - veza aviona sa aerodromom;
compacting
~, air-to-air - veza između više aviona u vazduhu; ~, carrier-current - visokofrekventna veza, veza na nosećim frekvencama; ~, commercial - komercijalna veza; ~, duplex - dupleks veza, dvojna veza; ~, emergency - pogrešna zona; ~, end-to-end - veza lokomotive sa repom voza, veza između dve krajnje tačke; ~, facsimile - foto-telegrafska veza; ~, Intercity - međugradska veza; ~, line - provodna veza; ~, one-way - jednostrana veza; ~, radio radio-veza; ~, selective - selektivna veza; ~, short-wave kratkotalasna veza; ~, simplex simpleksna veza; ~, talk-back dvostrana veza za pregovaranje; ~, train-to-train - veza voza sa vozom; ~, transmitting radio - radio-predaja; ~, trunk - daljinska veza, međugradska telefonska veza; ~, two-way - dvostrana veza; ~, wireless - radio-veza, besprovodna veza communications engineering saobraćajna tehnika commutate - komutirati, preklapati commutation - komutacija, komutiranje, promena smera struje commutator - kolektor (mašine); komutator, preklapač; ~, battery - baterijski preklopnik, polni preklopnik; ~, electronic - elektronski komutator, elektronski preklopnik; ~, flat(-spot) - kolektor standardne izrade; ~, plug - utikački komutator; ~, shrink-ring - bandažirani kolektor; ~, split-ring kolektor sa dva poluprstena compact — kompaktan, sjedinjen, zgusnut; presovanje, presovati; ~, composite - višeslojno presovanje; ~, compound - pomešani (sjedinjeni) prašak; ~, green - nesjedinjeno presovanje compact-grained - kompaktna struktura compactedness - zbijenost compactibility - zgusnutost compacting - presovanje, sjedinjavanje; ~, roll - presovanje praška
»mpaction
849
compaction - zgušnjavanje; ~ by rolling - valjanje compactness - kompaktnost, zbijenost, zgusnutost companionway - prolaz (iz putničke kabine u pilotsku) comparability - poredivost; komparabilnost comparable - poredljiv comparative - poredljiv; ~ analysis of cost - uporedna kalkulacija; ~, estimate v. comparative analysis of cost comparator - komparator; aparatura za ujednačavanje; ~, admittance - komparator promenljivosti; ~, coil - ispitivač namotaj a; ~, data - blok za upoređivanje rezultata; ~, optical - optički komparator; ~, phase - fazni komparator, uređaj za ujednačavanje faza; ~, tape - uređaj za spajanje traka compare - upoređivati comparison - upoređenje, sravnjivanje compartition - razdvajanje, deljenje compartment - odvajanje, odsek; kupe (vagona); ćelija (komutacionog uređaja); ~, air - ventilaciono odvajanje; ~, anode - anodno odvajanje; ~, boiler - bojlersko razdvajanje; ~, cage - odvajanje pomoću užeta; ~, cargo - opterećena kabina; ~, cathode - katodno prostranstvo; ~, control - kabina pilota, kabina za upravljanje; ~, engine - mašinsko odeljenje; ~, fuel - toplotno odeljenje; ~, hoist(ing) - komora za podizanje; ~, mail - prizemno odeljenje; ~, manway - prolazno odeljenje; ~, pumping - komora sa pumpama; ~, radar - radio-lokacioni uređaj; ~, reactor reaktorsko odeljenje; ~, service službeno odeljenje; ~, tank kotlarnica compass - kompas, busola; merač, šestar; krug, okruživati, obuhvatiti, zapremina, opseg, dijapazon; ~, azimuth - azimutni kompas; ~, beam - šestar za crtanje; ~, MRecnlk
compensate bearing - pelengator kompas; ~, bisecting - proporcionalni šestar; ~, bow - precizni šestar, šestar obujmnik; ~, box - orijentir busola, busola u kutiji; ~, calibre v. calliper compass; ~, calliper precizni šestar, nutromer; ~, celestial - astro-kompas; ~, course-setting - navigacioni kompas; ~, declination - deklinator, deklinometar; ~, dip - inklinometar, inklinator; ~, divider - precizni šestar sa podelom; podeoni šestar; ~, extension-arm - šestar sa produženom nožicom; ~, geological - geološki kompas, geološka busola; ~, gyro - žiro-kompas; ~, hair - mikrometarski merač; ~, liquid - tečni kompas; ~, magnetic - magnetni kompas; ~, mariner's - pomorski kompas, busola; ~, miner's - minerski kompas; ~, mirror - kompas sa ogledalom, reflekcioni kompas; ~, navigation - glavni kompas; ~, pocket - džepni kompas; ~, prism(atic> - prizmatični kompas; ~, proportional - proporcionalni šestar; ~, radio - radio-kompas; ~, reflecting v. mirror compass; ~, sight - busola sa dioptrima; ~, spring - precizni šestar, mikrometarski merač; ~, standard bearing - glavni kompas; ~, steering - putni kompas; ~, striding dodatna busola; ~, surveyor's busola za topografsko snimanje; ~, suspension - viseća busola; ~, wireless v. radio compass compatibility - podnošljivost., kompatibilnost; ~, environmental podnošljivost sa okolinom; ~, equipment - usklađenost opreme; ~, manufacturing - tehnološka (proizvodna) podnošljivost; ~, materials - podnošljivost materijala; ~, physical - fizička podnošljivost compatible - uporedljiv, sličan compedency - povezanost compendium - kompendijum, koncept, rezime compensate - kompenzirati, izjednačavati, balansirati
compensating pipe
850
compensating pipe - kompenzacomplaint - reklamacija; ~, Jusciona cev tified - opravdana reklamacija compensation - kompenzacija, kocomplement - dopunjavanje; dorekcija, izjednačenje, izravnjenje, izpunjavati ravnjavanje, balansiranje; ~, band - izjednačavanje (kontura u od- complementary - dopunski, dopunjeni ređenoj oblasti); ~, bass - pojacompleteness - potpunost, završečanje niskih tonova; ~, bimetallic nost, okončanost strip - kompenzacija u bimetalcompletion - završavanje, okončanje nom stubu; ~, cathode - korekcomplex - kompleks, sveukupnost; cija u katodnom kolu; ~, compass kompleksan, složen - kompenzacija devijacije kompasa; complexity - kompleksnost, slo~, high-frequency - korekcija u ženost oblasti visokih frekvencija, korekcompliance - podobnost, pridržacija viših frekvencija; ~, inductive vanje, odgovaranje - induktivna kompenzacija; ~, complicated - komplikovan inset-hinge - osna kompenzacija; ~, lead-wire - kompenzacija uti- component - čvor, ugao, sprega, blok detalj; sastavni deo, sastavni caja dodatnih provodnika; ~, load elemenat, komponenta; sastavni; - kompenzacija opterećenja; ~, složeni ~, accessible - (lako) phase - fazna kompenzacija, kompristupačna komponenta; ~, active penzacija pomeranja faze, ujedna- aktivna komponenta; ~, alterčenje faze; ~, series - serijska nating - promenljiva (alternativna) kompenzacija (korekcija); ~, shunt komponenta; ~, axial - aksijalna - paralelna korekcija (frekventne komponenta, osna komponenta; ~, karakteristike); ~, temperature back-up - pomoćna komponenta; - temperaturska kompenzacija (ko~, capacitive - kapacitivna komrekcija); ~, wear - kompenzacija ponenta; ~, control - kontrolna na izlazu komponenta, elemenat kontrolnog compensator - kompenzator; autosistema; ~, critical - kritična -transformator; ~, barometric komponenta, važna komponenta; barometrijski kompenzator, kom~, damaged - oštećena kompopenzator pritiska; ~, impedance nenta; ~, delay - zaptivna karika; - korekcioni filtar, kompenzator ~, dependent - zavisna kompototalnog otpora; ~, micrometer nenta; zavisni elemenat; ~, direct - mikrometarski kompenzator; ~, - konstantna komponenta, stalna optical - optički kompenzator; ~, komponenta, direktna komponenta; phase - kompenzator faze, izjedna~, discrete - diskretna kompočavač faze; ~, primary - prinenta, diskretni elemenat; ~, d u m marni kompenzator; ~, secondary my - lažna komponenta, neradeći - sekundarni kompenzator; ~, elemenat; ~, electronic - elekstarting - startni auto-transformatronski blok; ~, energy - aktivna tor; «• acid-resisting - beton otporan na kiseline; ~, additive - dodatak betonu; ~, admixture - dodatak betonu; ~, aerated - gazobeton; ~, agglomerate-foam - pend-beton sa mekanim puniocem; ~, aggregate - dodaci betonu, primese u betonu; ~, air-entrained - beton sa mehurićima vazduha; ~ > air-placed - torkret beton; ~, armoured - armirani beton; ~, asphaltic - asfalto-beton; ~, base - betonska podloga; ~, bed betonska podloga; ~, bituminous - bituminozni beton; ~, block betonski blok; ~ -block walling - gradnja betonskim blokovima; ~ breaker - drobilica betona; ~ breaker machine v. concrete breaker; ~, breeze v. cinder concrete; ~, broken - beton
concrete
854
sa drobljenom ciglom ili drugim drobljenim materijalom; ~, buried - beton pokriven zemljom, podzemni beton; ~, casing oblaganje betonom; ~, cast liveni beton; ~, cellular - ćelijski beton; ~, cement - cementobeton; ~, channel - betonsko korito; ~, cinder-šljakobeton; ~, cofferdam - betonski zagat; ~, compaction - stezanje betona; ~, construction - betonogradnja; ~, cutter v. concrete saw; ~, de-aerated - vakuum beton; ~, drill - burgija za beton; ~, dry suva betonska smeša; ~, early strength - brzovezni beton, brzovežući beton; ~, envelope - betonska obloga (reaktora); ~, expanded slag - beton punjen šljakom; ~, factory - fabrika betona; ~, fence - betonska ograda; ~, fibrous - fibrobeton, beton .punjen vlaknima; ~, filled floor grid - zaliveni roštilj; ~, fine - sitnozrni beton; ~, finisher mašina za spravljanje betona; ~, floor - penobeton; betonski prekri vač; ~, footing - betonski temelj; ~, foundation - betonski temelj; ~, fresh - svezi beton; ~, gas - gazobeton; ~, glass - beton armiran vlaknima stakla; ~, gravel - šljunčanik, beton sa šljunkom; ~, green - s vež beton; ~, grinder - mašina za glačanje (brušenje) betona; ~, gun - mašina za brizganje betona, top za torkretiranje; ~> gypsum - gipsobeton; ~, hard rock - beton sa tvrdim puniocem; ~, hardener - sredstvo za otvrdnjavanje betona; ~, hooped - beton armiran spiralama; ~, huli - betonski skelet broda; ~, layer - betonski sloj; ~, lean postan beton; ~, light-weight laki beton; ~, lime - krečni beton; ~, liquid v. cast concrete; ~, loosely spread v. heaped concrete; ~, masonry - betonski zid; ~, mass - manolitni beton, beton bez armature, betonska masa; ~, mix - mešanje betona; svezi beton; ~, mixer - mešalica be-
concrete
tona; ~, mixing plant - postrojenje za proizvodnju betona (na gradilištu); ~, ornamental - ukrasni beton; ~, pavement betonski pločnik, pločnik; ~, paver - mašina za polaganje betonskog zastora ceste; ~, pile - betonski stub, betonski šip; ~, pipe - betonska cev; ~, placement - betoniranje, unošenje betona; ~, placement funnel - betonski levak; ~, placing - betoniranje; ~, plane - teški beton; ~, plank nearmirani beton; ~, plant fabrika betona (SAD); gotov beton, fabrički beton; ~, plaster gipsobeton; ~, pole - betonski stub; ~, pour - betoniranje; ~, post-tensioned v. precast concrete; ~, prefabricated v. precast concrete; ~, prestressed - prednapregnuti beton; ~, product - betonska roba, proizvod od betona; ~, proportion - odnos mešavine betona; ~, pump pumpa za beton; ~, punned nabijeni beton; ~, quaking plastična betonska smeša; ~, quality - visokokvalitetni beton; ~, rammed - nabijeni beton; ~, rammer - nabijač betona; ~, ready-mix - fabrički beton, beton pripremljen u fabrici i gotov za ugradnju; ~, refractory - vatrootporni beton; ~, reinforced železo-beton, armirani beton; ~, reinforcement - armiranje, armiranje betona; ~, road - betonirana cesta, betonski put; ~, road finisher - finišer betonske podloge; ~, roofing tile - betonski crep; ~, sand - betonski pesak; ~, saw - betonska testera; ~, ship - betonski brod (brod iz betona); ~, shock - šok beton; ~, sili - betonski prag; ~, slab betonska ploča; ~, slab pavement - kolovoz od betonskih ploča; ~, slag - šljako-beton; ~, sleeper betonski prag (železnički); ~, spreader - distributor betona, razastirač; ~, spun - centrifugirana betonska smeša; -~, stamped v.
concrete
855
rammed concrete; ~, steel - betonski čelik (armiranje), betonsko železo; ~, strength - čvrstoća betona; ~, stress - napon betona; ~, tamped v. rammed concrete; ~, tamper - nabijač betona; ~, texture - struktura betona; ~, topping - završni (pokrovni) sloj betona; ~, transit-mix - beton pripremljen u toku transporta (u auto-mešalici); ~, tube - betonska cev; ~, vacuum - vakuum beton; ~, vibrated vibrobeton, vibrirani beton; ~, vibrator - vibrator, vibrator za beton; ~, wall - betonski zid; ~, works - betonski radovi (pl.); ~, work - fabrika betona concrete-mixer - mešalica betona concreting - betoniranje, betonski radovi (pl.); ~ under water betoniranje pod vodom concretor - betonjer, kvalifikovani betonjer condemnation - osuda; škartiranje; neodobravanje; rashodovanje condemned - osuđen; škartiran; odbačen; rashodovan condensate return piping - kondenzni vod condensator v. condenser condense - kondenzovati, zgušnjavati, sabijati condensed - kondenzovan, zgusnut condenser - kondenzor; kondenzator, hladnjak, gasni rashlađivač; ~, air surface - kondenzator sa vazdušnim hlađenjem; ~, ammonia amonijačni kondenzator; ~, chemical - elektrolitički kondenzator; ~, closed surface - zatvoreni površinski kondenzator; ~, coil •spiralni kondenzator, spiralni rashlađivač; ~, coil-to-surface spiralni površinski kondenzator; ~, counter-current - protivstrujni kondenzator; ~, counter-current mixing - miksing protivstrujni kondenzator; ~, distiller - hladnjak; ~, drip-round - tečni kondenzator; ~, ejector - strujni kondenzator; ~, evaporative surface - hladnjak sa površinom koja isparava; ~, independent - od-
condition vojni kondenzator; ~, injector v. jet condenser; ~, mixing miksing kondenzator, kondenzator za mešanje; ~, multiple - kondenzatorski agregat; ~ of a refrigeration plant - kondenzator za hlađenje; ~, open surface - otvoreni površinski kondenzator; ~, preliminary — preliminarni kondenzator, prednji dvojni kondenzator; ~, secondary - zadnji dvojni kondenzator, sekundarni kondenzator; ~, shower action tečni kondenzator; ~, siphon sifoni kondenzator, barometrični kondenzator; ~, stopping - za gradni kondenzator, blokirajući kondenzator; ~, submerged - apsorpcioni kondenzator; ~, surface - površinski kondenzator; ~, tube surface - cevasti površinski kondenzator; ~, water-tube gas vodeno-gasni hladnjak; ~, wet — vlažni kondenzator condistillation - destilacija nesmešanih tečnosti condition - uslov, uslovljavati; položaj, stanje; režim; kondicija; kondicioniranje (vazduha); ~, accelerated test - uslovi prinudnog ispitivanja; ~, acceptable - prihvatljivi uslovi; ~, ageing - uslovi starenja; ~, arctic - arktički uslovi, polarni uslovi; ~, boundary - granični uslovi; ~, cleared razjašnjeni uslovi; ~, compatibility - uslovi podnošljivosti (kompatibilnosti); ~, consistent - konsistentni uslovi; ~, continuity uslovi neprekidnosti, kontinualni uslovi; ~, continuous - kontinualni uslovi; ~, controlled kontrolisani uslovi; ~, cracking režim kreking-procesa; ~, debugging - uslovi uklanjanja nedostataka; ~, design - konstrukcioni uslovi; ~, desired - poželjni uslovi; ~, distance - aero-foto uslov rastojanja; ~, engine-cut uslovi leta kad jedan pokretač ne radi; ~, environmental - vanjski uslovi, spoljašnji uslovi; ~, execution - uslovi izvršenja; ~, existence - uslovi egzistencije; ~,
condition
856
experimental - eksperimentalni osobito oštri uslovi; ~, surface uslovi; ~, external - spoljni uspovršinski uslovi; ~, technical lovi; ~, favourable - povoljni tehnički uslovi; ~, terminal uslovi; ~, feasibility - uslovi uslovi terminala; završni uslovi; ~, fizibilnosti (izvodljivosti, mogućtest - uslovi ispitivanja; ~, thernosti ostvarenja); ~, flying mal - termalni uslovi, toplotni letni uslovi, uslovi letenja; ~, fulluslovi; ~, tropical - tropski us-load - režim totalnog opterećenja; lovi; ~, typical operating - ti~, full-scale - potpuni uslovi; ~, pični operativni (radni) uslovi; ~, geological - geološki uslovi; ~, unacceptable - neprihvatljivi usinitial - početni uslovi, inicijalni lovi; ~, usable - upotrebljivi uslovi; ~, instantaneous - treuslovi; ~, visibility - uslovi vidnutni uslovi; ~, inverted loading ljivosti; ~, working v. service - raspored opterećenja pri rotaciji; condition ~, limiting - granični uslovi, liconditioned - uslovljeni; kondimitirajući uslovi; ~, maintenance cioni, koji odgovara standardu, kon- uslovi održavanja; ~, marginal dicionirani; ~ -air inlet - ane- marginalni uslovi; ~, necessary mostat -potrebni uslovi; ~, nonstandard - nestandardni uslovi; ~, off- conditioner - kondicioner; kontaktno čanče, čanče za pripremanje pulpe; -design - parametri koji ne ulaze ~, air - aparatura za kondicioniu račun; ~, operate - radni usranje vazduha, kondicioner lovi; ~, operating - radni uslovi, conditioning - kondicioniranje, useksploatacioni režim; ~, operatanovljenje potrebnog sastava ili tional - eksploatacioni uslovi; ~, stanja; dovođenje produkta u saoperative v. operating condiglasnost sa upsostavljenim normama; tion; ~, overcast - neprekidna ~, air - kondicioniranje vazduha; oblačnost; ~, plant - pogonski ~ boiler-water - vodeni bojler; uslovi; ~j polygonal - poligonalni ~, gas - kondicioniranje gasa; ~ uslovi; ~, postulated - postuliof grain - kondicioniranje zrna sani uslovi; ~, pulse(d) - impulsni režim; ~, quick - dizanje terena, conditions - uslovi isporuke (pl.), uslovi zakupnine (pl.) podizanje terena; ~, quiescent Conditions - sajamski uslovi (pl.) režim mirovanja; ~, reset - izconduct - provoditi (električnu strulazni režim; ~, rigid - oštri usju); rukovoditi (radom) lovi; ~, room - sobni uslovi; ~, running - uslovi rada, uslovi koconductance - provodljivost, aktivna rišćenja; ~, service - uslovi provodljivost; ~, anode - anodna eksploatacije, radni uslovi; ~, serprovodljivost, provodljivost anode; vice-simulated - uslovi koji si~, back - obratna provodljivost, muliraju eksploataciju; ~, serviceobrnuta provodljivost; ~, diable - radno stanje; ~, severe electric - provodljivost dielekoperating - uslovi oštrog režima, trika; ~, forward - direktna oštri uslovi rada; ~, shop - poprovodljivost, stvarna provodljivost; gonski uslovi; ~, similar - slični ~, grid - mrežna provodljivost, režimi; ' ~ , simulated - ekvivaprovodljivost na mrežici, provodlentna šema; eksperimentalno data ljivost mrežice; ~, leakage - prošema; ~, standard - standardni vodljivost pri isticanju; ~, maguslovi; ~, standby - uslovi renetic - magnetna provodljivost; ~, zerve; ~, static - statički uslovi; mutual - karakteristika strmine ~, steady-state - stabilizacioni elektronske cevi; ~, plate v. parametri; stacionarni režim, usanode conductance; ~, probe postavljeni režim; ~, steam aktivna provodljivost sonde parametri pare; ~, supersevere conducting away water - derivacija
conduction
857
conduction - provodljivost (v. takode conductance conductivity); kondukcija, kretanje elektrona; ~, calorific v. heat conduction; ~, eddy - turbulentna provodljivost; ~, heat - toplotna provodljivost; ~, liquid - provodljivost tečnosti; ~, residual - rezidualna provodljivost, zaostala provodljivost; ~, thermal v. heat conduction; ~, thermionic - elektronska provodljivost conductivity - specifična provodljivost; provodljivost, elektroprovodljivost (v. takode conductance conduction); ~, electrolytic elektrolitička provodljivost; ~,heat - specifična toplotna provodljivost; ~, high - visoka provodljivost; ~, hole-type-supljinska provodljivost, šupljinska specifična provodljivost; provodljivost šupljina (poluprovodnika); ~, magnetic - magnetna provodljivost; ~, molar - molekulska elektroprovodljivost; ~, n type - elektronska (specifična) provodljivost; ~, p type - šupljinska (specifična) provodljivost; ~, photo - foto provodljivost; ~, standard - normalna provodljivost, standardna provodljivost; ~, thermal - specifična toplotna provodljivost conductor - provodnik (struje); vod, kabl, žica; kondukter; ~, aerial vazdušni vod; ~, bare - neizolovani provodnik; goli vod, goli provodnik; ~, bimetallic - bimetalni provodnik; ~, contact kontaktni provodnik; ~, double dvojni provodnik; ~, electrolytic - elektrolit; ~, flexible - gipki provodnik, fleksibilni provodnik; ~, half-wave - polutalasni provodnik; ~, heat - provodnik toplote; ~, overhead - vazdušni vod, nadzemni vod, vazdušni provodnik, kontaktni provodnik, gornji vod; ~, resistive - provodnik visokog otpora, reostatni provodnik; ~, single - jedinični vod, jedinični provodnik; ~, split - višežični provodnik (sa izolovanim kablovima); ~, twin - dvožilni pro-
connection vodnik (sa paralelnim žicama), dvožični provodnik conduit - Bergmanova cev; ~,boxrazvodna kutija, dozna conduits - kanali cone - kupa, konus; ~, crusher konusna drobilica; ~, penetrometer - penetrometar conference - sednica confidence - pouzdanje, pouzdanost, poverenje configuration - konfiguracija, forma (oblik); grupa međuzavisnih elemenata, sistem, shema uključivanja, shema razmeštaja; ~, final finalna konfiguracija; ~, functional - funkcionalna konfiguracija; ~, structural - strukturna shema (konfiguracija) confirmation - potvrda confiscation - zaplena, konfiskacija confluence - ustave conform - odgovarati (npr. tehničkim uslovima) conformal~, map - konformno preslikavanje; ~, transformation - konformna transformacija, konformno preslikavanje conformance - podobnost, saobraženost, prilagodljivost; prilagodeđenost conformity - saglasnost, podobnost, saobraznost confound - zbrkati, pomesti, zbuniti, mešati, pobrkati confounded - pomešan, pobrkan, pometen, zbunjen confounding - mešanje, zbrka conglomerate - konglomerat conglomerates - konglomerate e stene, psefitske stene conjugate diameters - konjugovani prečnici connate waters - konatne vode connect - povezati, vezati, dovesti u vezu connected load - priključna vrednost connecting cable - priključni vod, linija; ~, slieve - štucna, grlo; ~, terminal - priključna sponka connection - praključeni vod, linija; ~, between tracks - ko-
connection
858
losečna veza; ~, material - spojni materijal conoid vault - konoidni svod conoidal Gothic vaulting - lepezasti svod, levkasti svod Conradson carbon test - određivanje ugljeničnog ostatka po Konradsonu consequence - konseKvenca, posledica, rezultat; ~, immediate neposredna posledica conservation storage - akumulacija conservatory - staklena bašta, staklara consideration - razmatranje, uzimanje u obzir, razmišljanje; ~, design - konstrukciono razmatranje, razmatranje konstrukcije consignee - primalac, adresat consignment - slanje; ~, note -. tovarni list consistence - konzistencija, postojanost, stabilnost consistency v. consistence; ~, index - indeks konzistencije; ~, limits - granice konzistencije; ~ of concrete - konzistencija betona consistent - konzistentan, stalan, postojan consistometer - konzistometar console - konzola (grad.) consolidation - učvršćivanje, konsolidacija (grad.); ~ by silica injections - silikatiziranje, konsolidacija silikatiziranja; ~ of soil ojačavanje zemljišta, tamponaž (grad.); ~ of soil by electro-osmozis - učvršćivanje tla elektroosmozom (tehn.); ~ of soil by freezing - učvršćivanje tla zamrzavanjem (tehn.)j ~ of soil by injection - učvršćivanje tla ubrizgavanjem (tehn.); ~ of soil by pressure grouting - učvršćivanje tla ubrizgavanjem; ~ of soil by vacuum method - učvršćivanje tla vakuum metodom; ~ of soil by vibration - učvršćivanje tla vibriranjem; ~, press - edometar consolidometer v. consolidation press consonance - konsonancija constancy of volume - stalnost zapremine, konstantnost zapremine
contact constant - konstanta; konstantan; ~, parallel flow - stacionarno tečenje, ustaljeno kretanje; ~, structural - konstrukciona konstanta constituent - konstituent; sastojak; sastavni deo constraint - ograničenje; prepreka; smetnja construction - konstrukcija, izgradnja; ~, and decoration work - montažni i dekorativni radovi; ~, company - građevinsko preduzeće; ~, depth - konstruktivna visina, građevinska visina; ~, design građevinski projekt; ~, factor konstrukcioni koeficijent; ~, plant - mašinski park, građevinske mašine; ~, plant shed - mašinska baza, mašinska garaža; ~, project v. construction design; ~, scaffold - radna skela; ~, science građevinarstvo; ~, site - gradilište constructional drawing - građevinski crtež constructivism - konstruktivizam consulting barrister - pravni save tnik;- ~, room, physician's ordinacija consumable - konzumni, potrošni; potrošački; potrošan; rashodni consumer - potrošač; ~, goods potrošna obrada (pl.) consumers' co-operative society zajednica potrošača consumption - potrošnja; ~, diagram - kriva konzumacije; ~ of energy - potrošnja energije consumptive use - konzumna potreba vlage, evapotranspiracija contact - kontakt, dodir, naći se u kontaktu, dodirnuti se, kontaktni, dodirni; veza, vezivanje, uspostavljati vezu; ~, aerator - potopljeni biološki filter; ~, arcing pomoćni kontakt; lučni kontakt, ~, back - zadnji kontakt (u releju); mirni kontakt, siguran kontakt; donji kontakt; ~, bearing - površinsko ležište; ~, bow - kontaktni deo strujnog prijemnika; ~, braking - kočni kontakt, kontakt pri kočenju; ~, break - razdvojni kontakt, kontakt u momentu raz-
contact
859
dvajanja; ~, brush - mrežni kontakt; ~, coding - kodni kontakt; ~, dead - razdvojeni kontakt, razmaknuti kontakt, mrtvi kontakt; ~, filtration - kontaktno (adsorpciono) filtriranje; ~, fixed - fiksni kontakt, stalni kontakt; ~, joint - kontaktna spojnica, pritisnuta spojnica; ~, knife nožni (u obliku sečiva noža) k o n takt, oštri kontakt; ~, live - zatvoreni kontakt; ~, plug - razdvojiv kontakt, utikački kontakt, patroni kontakt; ~, pull - produžni kontakt; ~, push - kontakt na dugme, kontakt na prekid; ~, push-button - kontakt dugme-kotva, veza preko kotve; ~, radio - radio-veza, radio-poziv; ~, rail kon; ~, retaining - kontakt samozadržavanja, blokirajući kontakt; ~, single - jedinični kontakt, usamljeni kontakt, jedini kontakt; ~, sliding - klizeći kontakt; ~, thermal - termo-kontakt, termoveza; ~, time - vreme kontakta, vreme koje smeša reaktorata provede u dodiru sa katalizatorom; ~, trailing - dodatni kontakt; ~, variable - varijabilni kontakt, promenIjivi kontakt; ~, wedge - utikački kontakt, kontakt utikačem contacting - kontaktirajući, spajanje kontakta, spajanje veza, vezujući contactor - kontaktor, spajač, elektromagnetni starter; ~, group grupni kontaktor, grupni spajač, višestruki spajač; ~, magnetic - (elektro) magnetni kontaktor; ~, rotating - rotacioni kontaktor contain - sadržati, sadržati u sebi, smesti ti; deliti bez ostatka Container - kontejner, rezervoar, prijemnik, cilinder, posuda; ~, flare - kasetica za signalne rakete, držač raketa; ~, fuel - ljuska zagrevnog elementa; ~, oil - uljni rezervoar, uljni tank; ~, reactor - tank reaktora; ~, sample - kontejner za uzorke; ~, solid propellant čvrsti kontejner; ~, vapour kontejner za pare
continuous contaminant - kontaminant, zagađivač contamination - kontaminacija, zagađivanje; primesa; ~, free from - bez zagađenja, bez primesa contemporaneous - singenetični, jednovremeni contemporary architecture - savremena arhitektura content - sadržaj, zapremina, kapacitet, sadržajnost, sadržan; ~> ash - sadržaj soli, slanost; ~, borrow-pit moisture - prirodna vlažnost (zemljišta) u majdanu; ~, cubical - zapreminski sadržaj, kubatura; ~, fat - sadržaj masti, masnost; ~, gum - sadržaj smola; ~, high oil - visoka masnost (semena); ~, information - broj informacija; ~, moisture - sadržajnost vlage; ~, oil - količina nafte; ~, void - poroznost -•ontents - sadržaj; ~, heading rubrika contexture - tkanje, pletenje, sjedinjavanje, jedinjenje contiguous - pripojen continent - kontinent contingency - kontingencija; slučaj, slučajnost, verovatnoća, mogućnost continuance - produžnost, trajnost, neprekidnost continued series of levels - nivelmantski vlak continuity - neprekidnost, celina, kontinuum, elektroprovodljivost (kola), kino-scenarij, diktatni tekst; ~, absolute - apsolutni kontinuitet continuous - neprekidni, produžni, nerazrezan, stalan, negašeći, protočni, tekući; ~, arched girder kontinualni luk; ~, beam - kontinualna greda; ~, contact coking - kontinualno koksovanje; ~, footing - kontinualni temelj, pojasni temelj, trakasti temelj; ~, girder - kontinualni nosač; ~, kiln - kružna peć; ringofen; ~> portal frame - kontinualni okvir; ~, rigid connection - krut priključak protiv savijanja, čvrste veze protiv savijanja; ~, slab - kontinualna ploča; ~, system of points
continuous
860
- kontinualni sistem ta caka; ~, traverse - otvoreni poligon; ~, window - prozorski niz, prozorski pojas contorted - iskrivljeni, ugnut, izobličen contortion - iskrivljenje, izobljičenje contour - kontura, ocrtavanje, nanositi konturu, horizontalan, crtati u horizontalama, fazonirani, profilisani; ~, approximate - hipotetična horizontala; ~, body stranice karoserije; ~, entry kontura ulaska, konture horizontalne obrade; ~, furrows - konturne brazde; ~ , g e o i d - geoidna horizontala; ~, half-interval poluhorizontala; ~, index - indeks kontura; ~, instrumental horizontala koja je određena instrumentom; ~, land - horizontala, konture suše, konture terena; ~, mediate v. half-interval contour; ~, oscilatting - nestabilna kontura, oscilujuća kontura; ~, sketch v. approximate contour; ~, unclosed - nezatvorena horizontala contoured - konturni, predstavljen horizontalama contouring - ucrtavanje kontura, nanošenje kontura, ucrtavanje u horizontalama contract - kontrakt, dogovor; zgušnjavati, sabijati; ugovor; ~, documents - elaborat; ~, for delivery - ugovor o isporuci; ~, of lease - ugovor o zakupu; ~, of sale - ugovor o kupovini contractible - stišljiv, sabijen, komprimovan contracting company - građevinsko preduzeće; ~, firm - građevinsko preduzeće; ~, party - ugovoreni partner contraction - sabijanje, skraćivanje, zgušnjavanje, kontrakcija, smanjenje; ~, after - dopunsko smanjenje; ~, amplitude - smanjenje amplitude; ~, end - bočni pritisak; ~, hindered - usporavanje kontrakcije; ~, jet - zgusnute struje; ~, joint
control - kontrakciona spojnica; ~, lateral - poprečni pritisak; ~, liquid - sabijanje tečnosti; ~, restrained - zadržano smanjenje; ~, solidification - pritisak pri stvrdnjavanju; ~, transverse - poprečni pritisak, transverzalni pritisak; ~, volume - smanjenje dinamičke zapremine contractor - preduzimač, kontraktor mašina contractor's plant - mašinski park contraf lexure - pregib contraflow - protivstruja contrails - inverzioni sled, inverziono praćenje contra-props - gvint suprotnog navoja contractual terms - odredbe iz ugovora contrast - kontrast, kontrastnost, jasnost slike; upoređivati; ~, brightness - svetlosni kontrast, oštar kontrast; ~, image - kontrast slike contribution - doprinos contriver - izobličavač control - kontrola; upravljanje; ~, continous - kontinualna kontrola; ~, flow - kontrola toka (protoka); kontrola tečenja; ~, house vodna komora; ~, industrial industrijska kontrola; upravljanje industrijskim procesom; ~, industrial quality - kontrola kvaliteta proizvodnje; ~, laboratory - laboratorijska kontrola; ~, passive - pasivna kontrola; prijemna kontrola; ~, procedure - tehnički nadzor rada; procedurama kontrola; kontrola procedure; ~, procurement quality - kontrola kvaliteta za proizvodnju; ~, product - kontrola proizvoda; ~, production - kontrola proizvodnje; ~, quality - kontrola kvaliteta; ~, raw material - kontrola sirovina; ~, reliability - kontrola pouzdanosti; ~, running - tekuća kontrola; kontrola u toku rada; ~, selection - selekciona kontrola; kontrola izbora; ~, shipping kontrola otpreme; ~, sight vizuelna kontrola; prijem po vi-
control
861
den ju; ~, source - kontrola izvora; ~, special project - kontrola specijalnih projekata; ~, standard batch - kontrola prema standardnoj šarži; ~, statistical quality - statistička kontrola kvaliteta; ~, strict - striktna (stroga, detaljna) kontrola; ~, supervisory - dispečerska kontrola; ~, visual v. sight control controllable - kontrolisani, regulisani, usmeravani controllability - upravljanje, regulisanje, kontrolisanje controller - regulator, kontroler, startni reostat, radni reostat, aparatura za upravljanje; ~, air-operated - pneumatski regulator; ~, automatic - automatski regulator; ~, continuous - regulator neprekidnog dejstva, kontinualni regulator; ~, electronic elektronski regulator; ~, floating - astatički regulator; ~, flow regulator toka, regulator rashoda, regulator gubitaka; ~, graphite grafitno kormilo rakete; ~, indicating - indikatorni regulator; ~, internal - gasno kormilo rakete; ~, master - kontrolor upravljanja; ~, missile - operator navođenja rakete; ~, p:dal-operated - kontrolor sa nožnim upravljanjem; ~, program - program-regulator, programski kontrolor; ~, proportional - proporcionalni regulator, statički regulator; ~, radar - operator radarske stanice; ~, ratio regulator odnosa; ~, relay-operated - regulator sa pomoćnim izvorom energije; ~, reversing reversilni kontrolor; ~, self-actuated - regulator neposrednog dejstva, regulator direktnog dejstva; ~, time-schedule - programski regulator; ~, traffic - dispečer; ~, wide-band - regulator sa širokim opsegom regulacije contuse - kontuzovati convection - konvekcija; ~, forced - prinudna konvekcija; ~, free prirodna konvekcija, slobodna konvekcija; ~, heat - toplotna kon-
converter vekcija; ~, thermal v. heat convection convector - konvektor, radijator toplote conveniences - podobnosti, udobnost convention - dogovor, usaglašavanje, konvencija; ~, of signs konvekdoni znaci conventional - konvencionalan, standardnog tipa, običnog tipa, serijski, uslovni; ~, signs - geodetski znaci; topografski znaci converge - konvergirati, slivati se, svoditi se na jednu tačku, uklanjati se, težiti ka jednoj tački convergency v. convergence converse - obrnuto značenje, značenje obrnutog znaka, obrnuta teorema, obrnut, prevrnut, okrenut conversion - konverzija, prevrtanje, preobražavanje, prelazak (iz jednog stanja u drugo), prelaz (iz jednog sistema u drugi), oslobađanje od decimala, prerada gvozda u čelik; ~ of energy -pretvaranje energije, prelazak energije; ~, altitude preobražaj visine; ~, analog-digital - analogno-digitalno pretvaranje; ~, angle-to-digit - pretvaranje „ugla-broj"; ~, binary binarno pretvaranje, dvojno pretvaranje, binarni preobražaj; ~, binary-analog - binarno-analogno pretvaranje ; ~, binary-decimal - konverzija iz dvojnog sistema u desetički; ~, digital -digitalna konverzija; ~, frequency - konverzija frekvence, pretvaranje frekvence; ~, hardness number - konverzija brojeva tvrdoće iz jedne skale u drugu; ~, impedance - konverzija ukupnog otpora; ~, range - konverzija daljine, preobražaj daljine convert - pretvarati, prevoditi (jedinice, mere), preobražavati, prerađivati converted steel - cementni čelik; ~, timber - strugana grada, rezana converter - konverter, pretvarač, reaktor-konverter; ~, analog-to-digital - analog-digitalni pretvarač, analog-digitalni konverter; ~,
converter
862
analog-to-serial - pretvaranje veličine u serijski oblik; ~, angle-to-digit - pretvaranje ugla u cifarski oblik; ~, anode - anodni konverter, anodni pretvarač; ~, are - lučni generator, iskra generator (visoke frekvence); ~, barrel-type - cilindrični konverter; ~, basic-Bessemer - Tomasov konverter, bazični konverter; ~, bottom-blown - konverter sa donjim dovodom; ~, cascade - kaskadni konverter, kaskadni pretvarač; ~, code - kodo-konverter, kodo-pretvarač; ~, colour - konverter crno-bele boje u kolor; ~, digital-to-analog - računsko analogni konverter, računsko analogni pretvarač; ~, eccentric - ekscentrični konverter; ~, fluid - fluidni konverter, hidro-transformator; ~, frequency - konverter frekvenci, pretvarač frekvenci; ~> inverted - invertovani konverter, obrnuti pretvarač, povratni pretvarač; ~, line balance - linearno prelazna aparatura; ~, linear-to-log - linearno-logaritamski konverter; ~, oxygen-blown - kiseonični konverter; ~, phase - pretvarač broja faza, pretvarač faza, konverter faza; ~, pulse - impulsni konverter, impulsni pojačavač; ~, radio - radio-frekventni konverter, radio-frekventni pretvarač; ~, range - konverter daljine; ~, range-height - kenverter „daljina-visina"; ~, rotary - rotacioni konverter, rotacioni pretvarač; ~, side-blown - konverter sa bočnim dovodom; ~, step-switch - stupnjasti konverter; ~, synchronous - sinhroni konverter, sinhroni pretvarač; ~, top-blown - konverter sa gornjim dovodom; ~, torque hidrotransformator converting - konvertovanje, pretvaranje convertiplane - konvertoplan, avion sa elisom convexity - konveksnost, izbočenost convexo-concave - konveksno-konkavan
conveyor convexo-convex - dvostruko konveksan convexo-plane - ravno konveksan, plan konveksan convey - transportovati, prevoziti, predavati, provoditi conveyance - prevoz, dostava, prevozna sredstva; ~, by rail - isporuka železnicom; ~, land -suvozemna transportna sredstva; ~, of energy - rasprostiranje energije; ~, public - prevoz putnika; ~, upright - vertikalno prebacivanje conveyer v. conveyor conveyor - konvejer, transporter; ~, aerial - viseći konvejer, viseći put; ~, apron - plastični konvejer; ~, armoured - pancirni konvejer, armirani konvejer; ~, bag - transporter džakova; ~, bale - transporter za kabaste terete; ~, band v. belt conveyor; ~, belt trakasti transporter; ~, bridge prenosni transporter, transporter mosne konstrukcije; ~, bucket lopatasti transporter, višelopatasti elevator; ~, cable - transporter sa sajlom; ~, canvas - trakasti transporter; ~, chain - kanalni transporter; ~, ehain-and-seraper - kanalni skreper; ~, coal transporter uglja; ~, cross - poprečni konvejer; ~, cross-over prekidni konvejer; ~, discharge - istovarni transporter; ~, disk disk konvejer; ~, distributing distribucioni konvejer; ~, d r a g skrep konvejer; ~, face - rudnički transporter; ~, feeding - padajući transporter; ~, flight - leteći transporter; ~, gangway - transportni put; ~, gathering - sabirni transporter, glavni transporter; ~, grain - transporter žita; ~, gravity gravitacioni transporter; ~, helical v. screw conveyor; ~, helicoid v. screw conveyor; ~, inclined - ugaoni transporter; ~, jigging - vibracioni transporter; ~, loader - utcvarni transporter; ~, log - transporter sa mrežastom trakom; ~, mesh-belt - transporter sa mrežastom trakom; ~, mixing - mešajući transporter, transporter
conveyor
863
mešalica; ~, overhead - viseći transporter, viseći konvejer; ~ packed - paket-transporter; ~ pallet - plastični transporter; ~ pan - plastični transporter; ~ picking - transporter kamenja; ~. pneumatic - pneumatski transporter; ~, portable - prenosni konvejer, pokretni konvejer, prenosni transporter; ~, rake - trakasti transporter; ~, refuse transporter stena; ~, roller - valjkasti konvejer; ~, screw - pužni prenosnik; ~, shaking v. jigging conveyor; ~, shuttle - viseći transporter; ~, spiral v. screw conveyor; ~, stacker - stoker-transporter, transporter otpadaka; ~, suction v. pneumatic conveyor; ~, transfer - predajni transporter, medutransporter, transporter-konvejer; ~, tray - kopitasti transporter; ~, trough v. tray conveyor; ~, worm v. screw conveyor convolution zavoj, namotaj, obrt, navoj, vrteti, zavijati convoy - konvoj, praćenje, sleđenje, pratiti, slediti convulsion - kataklizam, potres, rušenje, zemljotres cooling - hlađenje; ~, action efekat hlađenja; ~, agent - rashladno sredstvo; ~, ammonia hlađenje preko apsorpcije amonijaka; ~, attachment - uređaj rahladnog sredstva; ~, baffle rashladna traka; ~, block - blok hladnjaka; ~, blower - mlaznica rashladnog vazduha; ~, by air hlađenje vazduha; ~, by injection - hlađenje ubrizgavanjem; ~, by means of circulating water vodeno cirkulaciono hlađenje; ~, by outspread surface - hlađenje površine; ~, capacitative - kapacitativno hlađenje; ~, chamber - rashladna (komora) mansarda; coil - rashladna vijužnica, rashladni namot; ~, coke - gašenje koksa; ~ combined - kombinovano hlađenje ~, conduit - rashladni (jarak) kanal; ~, convective - konvekciono
cooling hlađenje; ~, crack - naprslina usled hlađenja; ~, directional direktno hlađenje, usmereno hlađenje; ~, disk - rashladna ploča; ~, down - ohlađenje; ~, ducted - tunelsko hlađenje; ~, evaporative - hlađenje isparavanjem; ~, external - eksterno hlađenje, spoljno hlađenje; ~, fan - rashladni ventilator; ~, fan increasing gear - reduktor (prenosa) ventilatora; ~, film - slojno hlađenje; ~, flange - rashladno rebro; ~, forced - prinudno hlađenje, forsirano hlađenje; ~, fuel - zadržavanje toplote; ~, gill hlađenje pomoću rebrastih cevi, radijatorsko hlađenje; ~, guide vane - lim-vodič rashladnog vazduha; ~, internal - unutrašnje hlađenje, interno hlađenje; ~, jacket - hlađenje pomoću vodene košuljice; ~, jet - strujno hlađenje, hlađenje preko strujanja; ~, liquid - tečno hlađenje, rashladna tečnost; ~, load computation pioračun hlađenja; ~, oil - uljno hlađenje, hlađenje uljem; ~, period - interval hlađenja; ~, pipe - rashladni kanal; ~, plant rashladno postrojenje; ~, plant for low temperature - postrojenje za duboko (hlađenje) zamrzavanje; ~, plate - hlađenje anode; ~, plate box - rashladna niša; ~, pond - rashladni bazen; ~, porous - parno hlađenje; ~, pump prinudno hlađenje pumpom; ~, radioactive - čuvanje radioaktivnih materijala; ~, ram - hlađenje duvanjem; ~, rate - brzina (hlađenja) rahlađivanja; ~, regenerative - regenerativno hlađenje; ~, rib - rashladna lamela, rashladno rebro; ~, super - superhlađenje; ~, sweat - hlađenje isparavanjem; ~, tank - rashladna posuda; ~, tower - rashladni toranj; ~, transpiration v. sweat cooling; ~, vapour - hlađenje isparavanjem; ~, wall - rashladni ozid; ~, water - vodeno hlađenje, rashladna voda; ~, water circulation pump - pumpa za rashladnu vodu; ~,
cooling
864
water pipe - linija (mreža) rashladne vode coom - treset, tresetna prašina, Šljaka, prašina, zaptivna maziva coomb - smanjivanje, pritezanje, sužavanje, redukcija, uska dolina, uvala, klanac cooperage - ulje u karteru, kartersko podmazivanje cooperation - kooperacija coordinate - koordinata, koordinatne ose, koordinirati, usaglašavati, uspostavljati pravilan odnos; ~, absolute - apsolutne koordinate; ~, air - prostorne koordinate; ~, angular - uglovne koordinate; ~, astronomic(al) - koordinate koje su određene astronomsko-geodezijskim ispitivanjem; ~, boring machine - koordinatna bušilica; ~, drilling - koordinatno bušenje; ~, Cartesian - Dekartove koordinate, pravougaone koordinate, ortogonalne koordinate; ~, celestial - nebeske koordinate, vasionske koordinate; ~, chromaticity - hromatične koordinate; ~, curvilinear - krivolinijske koordinate; ~, deformation - parametri deformacije; ~, ellipsoidal - elipsoidalne koordinate; ~, equatorial - ekvatorijalne koordinate; ~, false - uslovne koordinate; ~, geographic (al) - geografske koordinate; ~, geomagnetic - geomagnetne koordinate; ~, grid v. Cartesian coordinate; ~, ground - koordinate potpornih tačaka; ~, image - koordinate na aerosnimku; ~, lattice - koordinatni raster; ~, machine - koordinate koje su dobijene na fotogrametrijskom filtriranju, koordinate koje su izračunate pomoću računskih mašina; ~, model - model koordinate, koordinate tačaka stereomodela; ~, origin originalne koordinate, početne koordinate, nepotpune koordinate; ~, paper - milimetarski papir, logaritamski (mrežni) papir; ~, plane - ravne koordinate, koordinate u ravni, pravougaone koordinate; ~, polar - polarne koordinate; ~, rectangular v. Cartesian co-
cornice ordinate; ~, space v. air coordinate; ~, stage - koordinatni merni sto; ~, vertical - z-koordinata, apsolutna visina coordination - koordinacija, usaglašavanje, dovođenje rezultata raznih snimaka na opšti sistem koordinata coordinatograph - koordinatograf coordinator - koordinator cop - vrh, vrhić, vršak; kalem copaiba - kopajski balzam cope - svod, kupola, luk; obrazovati svod, kupolu ili luk, praviti zareze, urezivati, zasecati; gornji kalup, gornja forma; ~, false - lažno oblikovati; ~, mould - gornji deo određenog oblika cophasal - sinfazni, sinhroni, iste faze coping - red pokrivka, pokrivka u redu, završni pokrivak; ~, saw — lučna testera coplanar - koplanarni copolar - kopolarni copper strip test - proba bakarnom trakom na korozivnost benzina; ~, sweetening - „slađenje" bakrom, proces eliminacije merkaptana iz benzina pomoću soli, bakra i vazduha copy - kopija; ~, invoice - kopija računa; ~, paper - pelir (copy) print - otisak, separat copyright - nosilac autorskih prava coral limestone - koralski krečnjak cordon - kordonski venac, kordonski međuspratni venac core~, drill - bušilica na jezgro; ~, drill rig v. drill core; ~, drilling - jezgro dobijeno bušenjem terena, ukazuje na sastav i geološku formaciju zemljišta; ~, sample - jezgro; ~, surface - površina jezgra Corinthian order - Korintski red cork~, floor - pod od plute, plutani pod; ~, slabs - ploča od plute corner (wall) tile - holker corner window - ugaoni prozor cornice - venac, gezims, korniša, sims; ~, anchor - kotva venca; ~, boarding - odlaganje simsa
corporation
865
corporation - korporacija correct - ispraviti, popraviti, korigovati correction - korekcija, ispravka, popravka; ~, systematic - sistematska korekcija correlated - koreliran, usaglašen correlation - korelacija, odnos, zavisnost veza correspondence - prepiska correspondent - poslovni prijatelj corridor - hodnik, koridor corrodent - korozivan, korozivna sredina; najedajući corrosibllity - korozivnost corrosion - korozija; ~, accelerated - ubrzana korozija; ~, acid kiselinska korozija, najedanje kiselinom; ~, active - intenzivna (aktivna) korozija; ~, aeration aeraciona korozija; ~, aerobic aerobna korozija, korozija pri slobodnom dostupu vazduha; ~, alkaline - alkalna korozija, korozija u alkalnom rastvoru; ~, anaerobic - anaerobna korozija, korozija bez dostupa vazduha; ~, anode anodna korozija, korozija anode; ~, anodic v. anode corrosion; ~, aqueous - korozija u vodi, korozija u vodenim rastvorima; ~, armored concrete - korozija -armiranog betona; ~, ash - korozija izazvana produktima sagorevanja goriva; ~, atmosphere atmosferskakorozija; ~,atmospheric v. atmosphere corrosion; ~, bacterial - biološka korozija, biokorozija; ~, bimetallic v. contact corrosion; ~, biological - biološka korozija, biokorozija; ~, blood - korozija u krvi (npr. sintetičke veštačke) aorte ugrađene u organizam; ~, boiler - korozija (kotla) bojlera; ~, brine - korozija izazvana slanim rastvorom; ~, cathode - katodna korozija, korozija katode; ~, cathodic v. cathode corrosion; ~, cavitation - kavi taciona korozija; ~, cell - korozioni element; ~, channeling korozija kanalnih ožiljaka; ~, chemical - hemijska korozija; ~ r chloride-stress - korozija nastala 55 Becnlk
corrosion dejstvom hlorida pod (opterećenjem) naponom; ~, chlorine - korozija nastala dejstvom hlora; ~, concentration - koncentraciona korozija; ~, concentration cell - korozija kao rezultat dejstva koncentracionog elementa; ~, contact kontaktna korozija, korozija u malim zazorima; ~, continuous opšta (kontinuirana) korozija, korozija po celoj površini; ~, couple - korozija uslovljena obrazovanjem galvanopara; ~, crevice - kontaktna korozija; ~, crystallographic - kristalografička korozija; ~, damp atmospheric v. wet atmospheric corrosion; ~, deep korozija pri punom potapanju (metala u tečnoj korozionoj sredini); ~, deposition - depozitna korozija; ~, dew-point - korozija u rosištu (u tački rošenja); ~, defferential diferencijalna korozija; ~, differential aeration - korozija uslovljena diferencijalnom aeracijom; ~, dissimilar metal - korozija različitih metala; ~, dry atmospheric - suva atmosferska korozija; ~, dynamic - korozija u dinamičkim uslovima; ~, edge - ivična (rubna) korozija; ~, edge-point ivična (rubna) tačkasta korozija; ~, electrochemical - elektrohemijska korozija; ~, electrode - korozija elektrode; ~, electrolytic - korozija u elektrolitima; ~, end v. edge corrosion; ~, equal (rate) - ravnomerna korozija (koja se prostire ravnomerno po celoj površini metala; ~, erosion - eroziona korozija; ~, excessive intenzivna korozija; ~, exomorphic - ekzomorfna korozija; ~, external current - korozija spoljnom strujom; ~, extractive ekstraktivna korozija; ~, fatigue korozicni zamor; ~, fire-side korozija spoljnih zidova kotla; ~, filiform - vlaknasta korozija; ~, fluid - korozija izazvana u tečnoj sredini; ~, fretting - korozija usled dejstva trenja; ~, fuel toplotna korozija; ~, fused-salt korozija usled dejstva slanih rast-
corrosion
866
vora; ~, galvanic - elektrohemijska korozija, korozija usled dejstva mikroelemenata; ~, gas-phase - korozija u gasnoj fazi, gasna korozija; ~, general - opšta korozija ; ~, grain-boundary - međukristalna korozija; ~, graphitic gtafitizacija; ~, heavy - intenzivna korozija; ~, high-temperature visokotemperaturna korozija; ~, humid atmospheric - vlažna atmosferska korozija; ~, hydrogen vodonična korozija; ~,hydrogen-evolution - korozija sa vodoničnom depolarizacijom; ~, impingement - udarna korozija, korozija usled turbolentnog dejstva tečnosti; ~, in-pile - korozija u nuklearnom reaktoru; ~, intercrystalline medukristalna korozija; ~, internal - unutrašnja korozija (u cevovodima); ~, intragranular medukristalna korozija; ~, isolated - lokalna kotozija; ~, jet (-impingement) v. impingement corrosion; ~, light - slaba (neintenzivna) korozija; ~, line - linijska korozija; ~, liquid v. fluid corrosion ; ~, local - lokalna korozija; ~, localized v. local corrosion; ~, marine - korozija usled dejstva morske vode; ~, mechanochemical - hemijsko-mehanička korozija; ~, meeting v. contact corrosion; ~, metal(lic) - korozija metala; ~, microbiological mikrobiološka korozija; ~, microbiological aerobic - mikrobiološka aerobna korozija; ~, microbiological anaerobic - mikrobiološka anaeiobna korozija; ~, moderate - umerena korozija; ~, natural - prirodna kotozija; ~, natural-water - korozija usled dejstva prirodnih voda; ~, nitrate - korozija izazvana nitratima; ~, nonequal (-rate) - neravnomerna korozija; ~, outdoor - atmosferska korozija, korozija na otvorenom (prostoru); ~, oxygen-adsorption - korozija sa kiseoničkom depolarizacijom; ~, oxygen-concentration - korozija kao posledica različite koncentracije kiseonika; '
rosion
corrosion penetration - prodorna (penetraciona) korozija; ~, phenol fenolna korozija; ~, pit - korozioni ožiljak; ~, point - tačkasta korozija; ~, pointed - tačkasta korozija; ~, poultice - korozija pod (nanosom) presvlakom; ~, preventive - koroziono zaštitni sloj koji štiti od korozije; ~, protection - zaštita od korozije; ~, radiolvtic - radiolitička korozija ~, rapid - brza (intenzivna) korozija; ~, regional v. zonal corrosion; ~, resistance - antikoroziona otpornost; ~, rivulet v. condensate corrosion; ~, sacrificial - korozija anoda (u galvanskim kupkama); ~, salt-spray fog - korozija u slanim parama; ~, seawater - korozija usled dejstva morske vode; ~, selective - selektivna korozija; lokalizovana korozija; ~, shelf - korozija kao posledica samopražnjenja; ~, soil podzemna korozija; ~, spongious - sunđerasta (spužvasta) korozija; ~, static - korozija u statičkim uslovima; ~, steam - korozija izazvana dejstvom vodene pare; ~, stray-current - korozija od lutajućih struja; ~, stress - korozija usled zamora materijala, korozoja delova nepodesno opterećenih; ~, stress-accelerated - ubrzana korozija pod dejstvom napona; ~, structural - strukturna korozija; ~, structure-dependent - strukturna korozija; ~, subsoil v. soil corrosion; ~, subsurface - potpovršinska korozija; ~, sulphide sulfidna korozija; ~, sulphur sumporna kotozija; ~, surface površinska korozija; ~, thermogalvanic - termogalvanska korozija; ~, thread-like - vlaknasta korozija; ~, total - opšta korozija; ~, transgranular - transgranularna korozija; ~, tubercular - tačkasta (perforationa) korozija; ~, two-stage - korozija kroz dve faze, dvostadijumska korozija; ~, underfilm - podslojna korozija (npr. pod slojem laka ili filma); ~, underground v. soil corrosion;
867
~, undermining v. subsurface corrosion; ~, underwater - podvodna korozija; ~, uniform ravnomerna korozija, ravnomerno rasprostranjenakoiozija; ~,vapor-phase - paro-fazna korozija; ~, water v. aqueous corrosion; ~, water-electrolyte - korozija u sistemu voda-elektrolit; ~, waterside - korozija unutrašnjih zidova kotla; ~, weld - korozija u zoni zavarenog šava; ~, wet - vlažna korozija, korozija u uslovima kondenzacije; ~, wet atmospheric vlažna atmosferska korozija; ~, white-rust - korozija cinka sa formiranjem bele rđe corrosion-fatigue - koroziono postojan corrosionist - stručnjak koji se bavi problemom korozije, korozionista corrosive - sredstvo koje izaziva koroziju; agresivan; ~, action - korozioni proces corrosiveness v. corrosivity corrosivity - koroziona aktivnost corrugated asbestos - talasasti azbest; ~, sheet-iron - valoviti (talasasti) lim; ~, steel roof krov od talasastog lima corrugations - nabiranja kolovoza cosing - ocevljenje bušotine nafte costing - obračun troškova cost calculation - obračun troškova; ~, of repairs - troškovi cpravke costs - troškovi (pl.) cotton oil, cotton seed oil - ulje pamučnog semena Cottrell precipitator - Kotrelov taložnik, uređaj za elektrostatičko prečišćavanje gasova od čistih čestica couchette - kušet-kola Coulomb's theory of earth pressure - Kulonova teorija zemljanog pritiska counsel - pravni savetnik counter - brojač, brojački uređaj, brojačka šema, biojačka cev, radna površina, kapica, zadnja kapica (kod cipela); ~, absolute - brojač za apsolutno merenje, apsolutni brojač; ~, batch - brojač grupa; ~batching - brojač dozatora; ~ 55*
counter bi-directional - brojač sa dvostranim dejstvom, bi-direktni brojač; ~, binary - dvojni brojač, binarni brojač, dvojni uređaj za brojanje; ~, binary decade - dvojno-dekadni brojač; ~, coil-turn - brojač navoja; ~, cold cathode - brojač sa hladnom katodom; ~, cycle brojač ciklusa, ciklomer; ~, decade - dekadni brojač; ~, digit r- cifarski brojač, digitalni brojač; ~, directional - direkcioni brojač, brojač sa usmerenim dejstvom, jednosmerni brojač, kolimisani brojač; ~, dust - merač prašine, instrument za brojanje čestica prašine u vazduhu; ~, electronic - elektronski brojač, elektronska brojačka šema, elektronsko brojačko kolo; ~, flip-flop - brojač sa trigerima, flip-flop brojač; ~, frame - brojač kadrova; ~, gas - gasni brojač; ~, gated oscillator - usmereni brojač kretanja; ~, Geiger - Gajgerov brojač; ~, impulse - brojač impulsa; ~, inertia revolution tahometar sa centrifugalnim klatnom; ~, lock-on - brojač sinhronizatija; ~, monitor - konrtolni brojač; ~, neutron - neutronski brojač; ~ -offer - prctivponuda; ~, photomultiplier - scintilacioni brojač sa fotomultiplikatorom, fotomultiplikacioni scintilacioni brojač; ~, picture - brojač snimaka, brojač kadrova; ~, pulse - brojač impulsa; impulsni brojač; ~, radiation - brojač radijacija; ~, revolution - tahometar, brojač broja obrtaja; ~, ring - brojački uređaj sa kružnom šemom, kružni brojač; ~, scintillation - scintilacioni brojač, brojač scintilacija; ~, sheet - brojač papirnih listova, papirni brojač; ~, signature - uređaj za brojanje signature; ~, speed spidometar; ~, start-stop - jednovremeni brojač, pojedinačno brojanje; ~, stepping - stepenasti skupljač, stepenasti brojač; ~, stroke - detektor broja navoja; ~, telemetering - telemerni brojač; ~, television - televizijska brojačka šema; stupnjasta sabirna šema;
counter
868
coupling
~, transistored - tranzistorizirani ~, rivet - upušteni zakivak; ~, brojač, brojač sa kristalnim triodama screw - upušteni vijak counter-boring - (cilindrično) bu- countervail - kompenzirati, uravnošenje, bušenje; izbušiti težavati, protiviti se counter-brace - obrnuta dijagonala countervein - izolirana žica counter-pressure - protivpritisak country - zemlja, oblast, teritorija, counter-rail - protivrele rejon, naselje; bočne stene; ~, brocounter-recoil - nazad-vraćen, odken - presečeni teren; ~, enclobijen unazad sed - pokriveni teren; ~, fair counter-septum - protivpostavljena poljoprivredna izložba; ~, flat jama ravnica, nizija; ~ of origin counter-timer - brojač za merenje zemlja porekla; ~, road - cesta, intervala vremena seoski put; ~, satellite exchange counteract - protivdejstvovati, urav- zemaljaska podstanica; ~, unnotežavati, neutralizovati worked - neobrađeno mesto counteraction - protivdejstvo couple - par, sjedinjavati, spajati, counterbalance - protivteg, uravnosparivati, sastavljati, vezivati; par sila; element; ~, astatic - astatežavati tički par; ~, centrifugal - mocounterbore - zvonasti otvor, čelni ment centrifugalnih sila; ~, kiotvor; otvor napravljen burgijom; nematic - kinematički par; ~, of upuštač (za cilindrične otvore) forces - par sila; ~, roll - mocounterbuff - odbijati, umanjivati ment kretanja; ~, roof- dvovodni udar krov, sedlasti krov; ~, thermocounterchute - nagib sa zadnjim electric - termo-par; ~, turning padom, kraj impulsa - rotacioni par sila; rotacioni mocountercurrent - protivstruja, struja menat; ~, voltaic - galvanski par suprotnog smera coupler - spojnica, spoj, sastav, spocounteretch - dekapiranje jište, sastavak, spona; uređaj za coanterflow - protivtok, dolazeći spajanje; uređaj za vezu; utikačka kutija; ~, automatic - auto-spojpotok nica, automatska spojnica; ~, bar cocnterforce - protivdejstvujuća sila, - međušinski prebacivač; ~, bisila protivdejstva -directional - dvodirekcioni odgocoonterhatching - šrafiranje varač; ~, car - spajač vagona, ureconnterlight - suprotno svetio đaj za vezivanje; ~, cathode countermark - suprotna matrica katodna veza, veza preko katode; ~, (kod kovanja novca), kontrolna directional - direkcioni spajač; ~, klema; navući drugu klemu female - kružni spajač, spojnica countermodulation - protivmodula(kružna); ~, long-slot - dužinski cija spajač, produžena spojnica, uzdužna countermotion - obrnuto kretanje, spojnica; ~, male - kružna spojpovratno kretanje nica; ~, semi-automatic - polucounterpart - duplikat, zamenjeni automatsko spajanje; ~, slide deo, suprotni deo regulisana veza; ~, tight-lock counterreaction - obratna reakcija countershaft - kontramehanizam, jaka auto-veza; ~, with internal kontrapokretanje waive - glava spojnice sa ventilom countersink - konični upuštač; ko- coupling - spojnica, spajanje, vezinični upust vanje, vezivni pribor; sparivanje countersinking - upuštanje; ~, cutsjedinjenje; veza, gcodezijska veza; ter - konični upuštač ~, adapter - adapter spojnica; ~, counterspring - kontraspirala; amoraerial - veza sa antenom, antenska tizaciona spirala, amortizer veza; ~, articulated - univerzalna countersunk - potajni, sakriti, pospojnica, samima spojnica; ~, autopljeni; ~, bolt - upušteni vijak;
coupling
869
tomatic - automatska veza, auto-veza, automatska spojnica; ~, back - obratna veza, obrnuta veza, kontraveza; ~, bali - loptasta šarka, sferna šarka, spojnica sa kuglom; ~, band - trakasta spojnica, pljosnata spojnica; ~, bar klinasta spojnica; ~, box - čahurasta spojnica, oklopna spojnica; ~, brake - kočeća spojnica; ~, butt-muff - kruta spojnica, čvrsta spojnica; ~, capacitive - kapacitativna veza, kondenzatorska veza; ~, car - vagonska veža, spojnica vagona; ~, cased-muff v. butt-muff coupling; ~, centrifugal - centrifugalna spojnica, spajanje centrifugalnom spojnicom; ~, claw - kandžasta spojnica; ~, close jaka veza (radio), zatvorena veza; ~, closed - kruta spojnica, čvrsta spojnica, čvrsta veza; ~, compression - kompresiona spojnica; ~, condenser v. capacitive coupling; ~, conductive - konduktivna veza, provodna veza; ~, cone - konusno spajanje, konusna spojnica; ~, cone-vice - konusna spojnica, spojnica sa konusnim zabadanjem, Selersova spojnica; ~, cooke - prigušena spojnica; ~, cross - ukrštena veza; ~, cross sliding ukrštena tanjkasta spojnica; ~, cushion disk - spajanje sa elastičnim diskovima; ~, die - lovačko zvono; ~, direct - direktna veza, neposredna veza, direktno sjedinjavanje; ~, dog - kandžasta spojnica, zupčasta spojnica; ~, double universal - dvojni kardan, dvojna univerzalna šarka; ~, dummy uređaj za zaptivanje; ~, electric električna veza; elektromagnetna spojnica; ~, electromagnetic elektromagnetna spojnica; ~, electron - elektrpnska veza; ~, end-on - krajnja veza, konačna veza; • expansion - kompenzaciona spojnica, ekspanziona spojnica; ~, extension - ekstenziona spojnica, ekstenziona šarka; ~, fixed - fiksna spojnica, čvrsto sjedinjavanje; čvrsto vezivanje; ~, flange - ravna spojnica, površinsko sjedinjavanje; ~,
coupling flexible block - spojnica sa elastičnim dodacima; ~, floating klizna spojnica, klizno sjedinjavanje; ~, fluid - hidraulična spojnica; ~, friction - frikciono sjedinjavanje; frikciona spojnica; ~, full-floating - klizna spojnica; ~, heating-house - međuvagonska spojnica zagrevnog sistema; ~, holdfast zaptivna spojnica; ~, Hooke's univerzalna spojnica, kardan; ~, hose - spojnica creva; ~, hydraulic - hidraulična spojnica, hidraulično sjedinjavanje, hidraulično spajanje; ~, inductive - induktivna analiza; ~ , j a w v . claw coupling; ~5 jigger v. inductive coupling; ~, loose - slobodno sjedinjavanje, slobodno vezivanje, slabo vezivanje, slaba veza; ~, movable - razdvojna spojnica, podizna spojnica, slaba spojnica; ~, muff - sjedinjavanje spojnicom, spojničko sjedinjavanje, spojničko spajanje; ~, needle - iglasta spojnica, igličasta spojnica; ~, pawl - frikciona spojnica; ~, percentage - koeficijent veze (u procentima); ~, pin igličasta spojnica; ~, ratchet v. pawl coupling; ~, reaction reakciona obratna veza; ~, reducing - redukciona spojnica, prelazna spojnica; ~, resistance - veza preko otpora; ~, return - povratna veza, obratna veza; ~, rigid čvrsta spojnica, čvrsto spajanje; ~, rope - spojnica za sjedinjavanje konopca; ~, screw - stezanje pomoću navoja, spiralni navoj; ~, screwed - spajajuća spojnica; ~, self-aligning - samoizravnjujuća spojnica; ~, sleeve - stezač spojnica; ~, sliding - klizna spojnica; ~, slip - klizna spojnica, kompenzaciona spojnica; ~, split - razrezana spojnica; ~, split-muff v. split coupling; ~, spring - spiralna spojnica, elestična spojnica; ~, star - univerzalna spojnica, Gukova spojnica, kardan; ~, steam hose spojnička spojnica za parne kotlove; ~, tender - spojnica između lokomotive i rendera; ~, tight čvrsto sjedinjavanje, čvrsto spa-
coupling
870
janje; jaka radio-veza; ~, toothed - zupčasta spojnica, zupčasto spajanje; ~, transformer - transformatorska veza; ~, tubing - spojnica za spajanje cevi; ~, union spajanje cevi; ~, universal v. Hooke's coupling; ~, vernier spojnica za spajanje talasa u bilo kom položaju! ~, weak - slaba radio-veza coupon - primerak za ispitivanje; ~, test - probni obrađeni komad courier - voda puta course - kurs, pravac, marš-ruta, put, sled; horizontalni red; prostiranje, sloj (uglja); izrada; tok; provetravati; ~, air - kretanje vazduha, tok vazduha, pravac struje vazduha; ventilacioni uređaji; ~, base donji sloj, fundirajući sloj (kolovoza); osnovni venae; ~, beacon - kurs po zraku radio-fara; ~, bearing noseći sloj; kurs po karti; ~, bed - prostiranje sloja; osnovni sloj (puta); ~, binder - vezni sloj, vezani sloj; ~, collision - presretni kurs, kolizioni kurs; ~, compass - kompasni kurs; ~, cushion - osnovni sloj, osnovni peščani sloj, elastično fundiranje; ~, damp sloj hidrolizolacije, hidroizolacioni sloj; ~, damp-proof - hidroizolacioni sloj; ~, flight - kurs, pravac leta; ~, footing - donji sloj kamene osnove, kameni temelj; ~ lower - donji tok (reke); ~ magnetic - magnetni azimut; ~ maintenance - kurs održavanja; ~ middle - srednji prsten (kotla); ~ oversailing - konzolni red; ~. pervious - vodopropusni sloj; ~ race - korito; ~, seamless shell karika bez spoja; ~, steered v. compass course; ~, stretching - podložni niz; ~, surface - gornji sloj pokrivača, odvojeni sloj; ~, track - kursni ugao; ~, true stvarni kurs coursed - kursni coursing - sledenje kursa, hod po kursu; razvođenje zvuka court of arbitration - arbitraža; ~ of conciliation - arbitražna komisija
courtyard - dvorište covalence - kovalentnost covalent - kovalentan covariance - kovarijacija cove - svod, svoditi; karsna peščara; ~, molding - olučasti profil coved(wall) tile v. cove covenant - usaglašavanje, dogovor, uslovljavanje cover - poklopac, prekrivač, kupola, kapak, zvono, krov, obloga, omotač, zaštitnik, oklop, kućište, košuljica, pokrivač; nanos, pokrov; ~, air rejon aero-foto-kartografisanja; oblačnost; ~, air-tight - hermetična obloga, obloga nepropustljiva za vazduh; ~, cementation - stene spojene metodom cementacije; ~, cloud - oblačni pokrivač; ~, coating - materijal za pokrivanje; ~, concrete - zaštitni sloj betona; ~, crankcase - pokrivač kartera, poklopac kartera; ~, cylinder zaptivka cilindra; ~, dust - pokrivač od prašine, obloga za zaštitu od prašine; super obloga; ~, end krajnji poklopac; ~, face - gornji deo (respiratora); ~, finnel - poklopac dimnjaka; ~, grid - ekran mreže; ~, guide-vane - gornji deo aparata; ~, hatch - deo luka; ~, heading - glava zaglavlja; ~, heavy - teške stene; ~, ice - ledeni pokrivač; ~, insert - umetnuti deo, umetnuti sloj; ~, lower guide-vane - donji deo aparata; ~, magazine - prekrivač magacina; ~, manhole - deo luka; ~, muzzle - uzdužni omotač; ~ of frosted glass - zastakljenje mutnim staklom; ~, page - omotna stranica, strana; ~, pile - naglavak stuba; ~, plate - obraz, podvezica za pokrivanje; ~, protecting v. protection cover; ~, protection - zaštitni omotač, zaštitna obloga; ~, radiator hood - stub radijatora; ~, rugged ice - rastresiti ledeni pokrivač; ~, scroll - spiralni omotač (turbine, ventilatora); ~, shed - jednostepeni pokrivač; ~, slip - pokretni pokrivač; ~, smooth ice - glatki ledeni pokrivač; ~, snow - snežni pokrivač; ~,
cover
871
crack
vazdušni dimnjak; vihor, vrtlog, •trip - pokrivna letvica; ~, turrotor; ~, annular - anularni defbine head v. turbine top cover; lektor; ~, flap - poklopac za re~, turbine top - pokrivač turbine; gulaciju rashladnog vazduha; ~, ~, tyre - futrola za rezervne delove; low drag - opticač sa niskim čeo~, valve - zaptivač klipa, zaptivač nim otporom; ~, ventilating v. cilindra; ~, watertight - vodoventilator cowl; ~, ventilator nepropustljiva obloga ventilaciona sonda; ~, wind .cover-bar - dodatak, spojnica široka ventilaciona cev coverage - zona dejstva, daljina dejstva, posmatranje; obezbeđenje; cowl-cooled - hlađen spoljnim strujanjem vazduha prekrivka; kartografska ispitanost; ~, azimuth - osmatranje po azi- cowling - kožuh, pokrivač, kaput, optočnik; prekrivanje avio-motora; mutu, azimutni sektor; ~, broad ~, cockpit - oklop kabine pilota; široki zahvat; ~, camera - polje ~, engine - pokrivač pokretača; ~, zahvata kamere; ~, continuous hinged - odvojeni pokrivač; ~, kontinualno profilisanje; ~, linenose - nosni protočnik -of-sight - direktna vidljivost; ~ cowshed - štala, tor, obor za stoku, of radar - zona dejstva radara, štala za goveda; ~, pipeline milzona dejstva radio-lokatora; ~, kers - sistem cevi za mužu planned - planirana površina kartocoxswain - kormilar graf isan ja; ~, range - daljina coyoting - bezsistemni razvod dejstva; ~, search - ispitivana zona dejstva, zona ispitivanja; ~, site - crab - dizalica, čekrk, vitlo, vinta, penjalica; kran-dizalica; zanošenje, određivanje mesta; ~, warranty ugao zanošenja, krivudanje domen garancije crabbing - krivudanje covered - pokriven, zakriven, izocrack - prskotina, naprslina, pukolovan, širmovan, obuhvaćen tina, otvor, procep, međuprostor, coverer - vrsta pluga glečerska pukotina, treštati, rušiti covering - pokrivni sloj, pokrivač, se, udar, tresak; krekovanje; ~, pokrivanje; izolacija, izolacioni sloj; atmospheric - atmosferski udar; ~, arch - svodni pokrivač, lučni ~, contraction v. shrinkage pokrivač; ~, ballast - balasni sloj; crack; ~, cross - ukrsna naprs~, colour - prekrivna boja; ~, lina; ~, endurance - prskotina fire-proof - vatrostalna obloga, usled preopterećenja (usled izdržobloga od nezapaljivog materijala; ljivosti); ~, external - spoljna ~, ice - rashladivanje, zaleđivanje, prskotina; ~, face - površinska leđenje; ~, iron - čelični pokrivač, pukotina, površinski otvor; ~, faigvozdeni krov; ~, l e a d - olovna lure - prskotina pri kvaru; ~ obloga; ~ of roof - krovni mafatigue - pukotina usled starenja terijal; ~, paper - papirna izo~, frost - glečerska pukotina; ~ lacija; ~, protective - zaštitni hair(line)-vlaknasta pukotina; ~ pokrivač; ~, roof - krov; ~, hanger - prekrivena pukotina; ~ rubber - gumirana obloga; ~, hardening - pukotina pri kaljenju. snow - snežni pokrivač; ~, wall ~, heat - toplotna naprslina, topspajanje zidova lotni otvor; ~, internal - unutcoving - holkel, ukrasni profil rašnja prskotina; ~, longitudinal cow beet - stočna repa; ~, -hide dužinska prskotina; ~, mud veštačka koža; ~ -hitch - gruba geološka pukotina, naprslina na sprega, slaba veza steni; ~, natural - prirodni otvor, cowcatcher - zaštitna rešetka prirodna pukotina; ~, pressing cowl - kupola, svod dimnjaka, čeoni defekt pri presovanju; ~, progressive - progresivna prskotina; ~, zid, kapak, zvono, def lektor, sonda; quenching - pukotina pri kaljenju; levkasto proširenje; kožuh, kaput; hauba motora; ~, air - protočnik,
crack
872
~, service - prskotina usled upotrebe (eksploatacije); ~, shatter pukotina pri kovanju, naprslina pri kovanju; ~, shrinkage - temperaturska napi slina; ~, slip v. pressing crack; ~, underbeađ - potporna pukotina, naprslina pri dnu (suda); ~, water - pukotina nastala pri hlađenju u vodi crackability - krekiranje, krekovanje cracked - naprsli, napukli, razdvojen; krekovani cracker - drobilica; aparatura za krekovanje; ~, air-lift - kreking uređaj sa pneumopodizačem; ~, fluid catalytic - uređaj za katalitičko krekovanje; ~, skull - drobilica za usitnjavanje erackiness - lomljivost cracking - krekovanje (piroliza), proces termičkog cepanja većih ugljovodonika u manje uz stvaranje olefina, osnovni proces u petrohemiji; ~, coil - osnovni reaktor za krekovanje; ~, corrosion - prskanje usled korozije; ~, environmental - prskanje pod dejstvom okoline; ~, severity - intenzitet krekovanja, podešava se parametrima procesa, naročito temperaturom; ~, still postrojenje za krekovanje crackproof - otporan na prskanje cracks in concrete - pukotina u betonu; ~ in welds - prskotine zavarenih spojeva cradle - viseća skela craft workers - zanatska komora craftman's guild - zanatska komora; ~ shop - zanatska radnja erancase dilution - razblaženje ulja u karteru motora crane - krandizalica; ~, angle kran na tronožnom oslonu; ~, a r m - konzolni kran; ~, automatic grab - kran sa automatskom hvataljkom; ~, balance - kran sa protivtegom; ~, bar (iron) - kran za prenos sortiranog čelika; ~, block (transport) - transportni kran, kran (dizalica) za balvane; pretovarni kran; ~, bracket konzolni kran; ~, break down kran (dizalica) brze tehničke pomoći (u havarijama); ~, bridge -
crane
crane mosni kran; portalni kran; ~, bucket - kran vedričar, kran sa vedrom; ~, cab - kabina krana, kranovođe; ~, cantilever - konzolni kran; ~, casting - liveni kran; ~, charging - šaržirni kran, kran punilac; ~, crawling tractor - kran (dizalica) na gusenicama, obrtni kran guseničar; ~, curb ring - kran na zatvorenoj putanji; ~, derrick kran na tronožnom oslonu; ~, derrick waggon - železnička dizalica; ~, dock - pristanišni kran; ~, driver - kranovođa; ~, erecting - montažna dizalica; ~, fixed gantry - stacionarna dizalica; ~, floating - plovna dizalica; ~, forge — kovačka dizalica (za pridržavanje obratka za vreme kovanja); ~, full portal - portalni kran; ~, gasoline - dizalica (kran) sa motorom sa unutrašnjim sagorevanjem; ~, giant - kran za veće terete; ~, goliath - džinovska dizalica, dizalica velike snage; ~, grab - dizalica sa samozahvatom; ~, hammer head - kran oblika čekića; ~, hammer head slewing - dizalica za okretanje otkivaka; ~, hand (power) - ručna dizalica; ~, hand (power) truck v. hand (power) travelling crane; ~, harbor portal - lučki portalni kran; ~ hatch - lučni kran; ~, heavy' -duty - kran velike nosivosti; ~ helmet - kran oblika kacige; ~ hoisting - podizna dizalica; ~ ingot (drawing) - kran sa kleštima (za prenos ingota); ~, installationdizalično postrojenje; ~, lever kran za horizontalni transport; ~, locomotive - kran-lokomotiva, samohodni kran; ~, magnet - kran sa elektromagnetom, podizni (teretni) magnet; ~, mast - kran-dvonog; ~, mobile - samohodni kran; ~, one-motor travelling jednomotorni mosni kran; ~, pillar - povratni kran; stub krana, stalak krana; ~, plate - kran (dizalica) za prenos metala u pločama; ~, pneumatic - pneumatski kran; ~, portable - kran-transporter; ~, portal - portalni kran; ~, post
1 i;
873
- kran na koloni; ~, power house - kran u elektrani; ~, quay obalski kran, pristanišna dizalica; ~, roof - mosni kran; ~, rotary tower - toranjski obrtni kran; ~, semigantry v. semiportal crane; ~, semiportal - poluportalni obrtni kran; ~, shear-legs - kran-dvonožac; ~, sheet-iron - kran za prenos metala u pločama; ~, •hip - brodski kran, brodska dizalica; ~, single-motor travelling - jednomotorni mosni kran; ~, slewing - obrtni kran; ~, smithy slewing - kovački obrtni kran; ~, standard overhead travelling normalni mosni kran; ~, stationary - stacionarni kran; ~, stationary slewing - stacionarni obrtni kran; ~, steam - parni (na paru) kran; ~, steel erecting - kran za montažu metalnih konstrukcija; ~, stock - skladišni kran; ~, store - skladišni kran; ~, swing - obrtni kran; zidni kran; ~, three-legs - kran tronožac; ~, three-motor travelling - tromotorni mosni kran; ~, tower toranjski kran; ~, tower slewing toranjski obrtni kran; ~, transport - teretni kran; ~, travelling mosni kran; kran na platformi; vagon kran; ~, trestle - bok-kran; ~, trolley - kran „mačka"; ~, truck - automobilski kran; ~, turning - obrtni kran; ~, turnstile - obrtni kran; ~, twin travelling - dvomosni kran, kran na dva mosta; ~, walking - samohodni (železnički) kran; ~, warehouse skladišni kran; ~, water - hidraulični kran; ~, way - kranska staza; ~, workshop - radionički kran; ~, yard - dvorišni kran crane track~, girder - staza dizalice, kranska staza; ~, support v. crane track girder crank'shaft - kolenasto vratilo, radilica cranked fishplate - pretežna vezica, vezica, spojnica, čelična pločica za povezivanje šina cranky - raštimovan, neispravan
criterion crash - lorn; havarija, razaranje; slomiti se, havarisati, razrušiti crater - krater, udubljenje pii zavarivanju creation - kreacija, ostvarenje creche - obdanište, dečji vrtić, dečje jasle creditor - poverilac creep - puzanje, plazanje; ~, adjuster - pomerač za šine; ~ of concrete - puzanje betona, plazanje betona; ~ of rails - puzanje šina, pomeranje šina crematorium - krematorijum Cremona's force plan - Kremonin plan, Maksvelovi dijagrami Cremona's polygon - Kremonin plan, Maksvelovi dijagrami cremone bolt - espanjolet, okvir za prozor cretaceous system - kredna formacija crew - radna brigada, smena; ~, crash - spasilačka (ekipa) brigada; ~, maintenance - ekipa za tehničko opsluživanje; ~, operating radna (brigada) smena; ~, repair remontna ekipa; ~, screening ekipa sortirača, razvrstača; ~, trouble - spasilačka ekipa cripple - oštetiti, pokvariti, uneti nered, deformisati criteria of convergency - kriterijum konvergencije criterion - kriterijum; ~, acceptability - kriterijum prihvatljivosti; ~, acceptance - kriterijum prijema; ~, assessment - kriterijum ocene (procene); ~, decision - kriterijum odluke, kriterijum donetih odluka; ~, demonstration - kriterijum demostracije (prikazivanja); ~, derating-kriterijum smanjenja nominalnih pokazatelja; ~, failure - kriterijum klasifikacije kvarova (otkaza); ~, human error reliability - kriterijum pouzdanosti pri gieškama operatora; ~, mean life - kriterijum srednje dugotrajnosti; ~ of control - kriterijum kontrole; ~ of performance - kriterijum performanse; ~, optimality - kriterijum optimalnosti; ~, rejection - kriterijum za škartiranje
criterion (odbacivanje); ~, reliability kriterijum pouzdanosti; ~, return - kriterijum vraćanja (u prethodno stanje); ~, risk - kriterijum rizika; ~, specified - određeni (specificirani) kriterijum; ~, standard standardni kriterijum, kriterijum standarda; ~, utility - princip korišćenja; kriterijum upotrebe; ~,load - kritično opterećenje; ~, shear stress - kritični napon na smicanje; ~ , stress -kritični napon criticality - kritičnost crookedness of a tree - zakrivljenost cross (hatching) - šrafiranje; ~, adit connecting two tunnels spojna stolna; ~, bat (in fence of wooden bridge) - kolenik, vezivna gredica; ~, beam - poprečni nosač; ~, bracing - poprečni spreg; ~, country route - poprečna trasa, vododelničkatrasa; ~, framework for load distribution - poprečni okvir za raspodelu tereta; ~, girder - poprečni nosač; ~, lagging - cetline, daščice na svodovima; ~, method of structural analysis - Krosova metoda; ~, over on two tracks - prosta kolosečna veza; ~, over track v. cross over on two tracks; ~, page široki format; ~, roads - raskrsnica, ukrštanje, presecanje; ~, staff - doboš, instrument za obeležavanje pravca; ~, trench - drenažni prošek, šlic, procednica; ~, vault - krstasti svod; ~, ventilation - poprečno provetravanje, poprečna ventilacija cross-beam - poprečni nosač, poprečna greda, prečka, prečagica cross-bearer - oluk za propuštanje tečnosti, kanal za tečne materijale cross-bearing - određivanje položaja (koordinata) pomoću azimuta cross-bedded - kososlojni cross-bedding - kosi slojevi cross-bow - poprečna duga cross-bracing - ukršten cross-breed - hibrid cross-buck - kosi krst (na prolaznom signalu) cross-compound - dvojno širenje
874
cross-section
cross-correlation - uzajamna korelacija cross-country - van puta, povećane prohodnosti cross-cut - skraćeni put; ort, jedinični vektor; pristupni otvor, pristupna stolna, prošek; poprečni; poprečni razrez; ~, haulage radni ort, radni otvor; ~, partial delimični otvor, parcijalni presek cross-cutter - samorezač, obrubna mašina cross-fade - ravnomerna promena televizijskih kanala cross-feed - poprečna predaja cross-flow - poprečni tok, poprečni protok cross-force - poprečna sila cross-gallery - otvor, galerija cross-grained - svileni, sa izvučenim vlaknima cross-hatched - zaparan na krst, unakrsno zaparan cross-head - klizač; ukrštanje; ~, closed - zatvoreni klizač; ~, main - otvor glavne klipnjače; ~, safety - znak ukrštanja; ~, single-bar jednostepeni otvor cross-linking - formiranje poprečnih veza cross-member - traversa, poprečni elementi, poprečna greda cross-over - prelaz, natputnjak, nadvožnjak, podvožnjak; ukrštanje; razdvajanje; poprečna greda, traverza cross-piece - poprečna gieda, traverza; ukrštena greda cross-pin - poprečni štift, poprečni palac cross-plotting - prebacivanje iz jednih koordinata u druge putem preseka krivih sa paralelnim linijama cross-road - presečni put, ukršteni put cross-section - poprečni presek, poprečni razrez, profil; efikasni poprečni presek; ~, bulk - potpuni presek; ~, capture - presek zahvata; ~, fission - presek fisije, efikasni presek fisije; ~, geometrical - geometrijski presek; ~, nuclear - efikasni presek, nuklearni presek; ~, radar - radarski presek, efikasni presek cilja, ekvivalentna
cross-section
875
odbojna površina cilja; ~, scattering - presek rasejanja, efikasni presek rasejanja; ~, specular - efikasna površina refleksije; ~, stopping - presek kočenja, presek zaustavljanja; ~, uniform - koštantni presek, uniformni presek; ~, useful - korisni presek; ~, variable promenljivi presek cross-shaped - u obliku krsta cross-sill - poprečno brušenje cross-spring - poprečni resor cross-talk - prolazni razgovor, prolazni uticaj, smetnje, dijafonija; ~, antenna - ukrštanje antena, prekrivanje antena; ~, far-end - ukrštanje na prijemnoj strani; ~, inverted - nejasan razgovor, inerzan razgovor; ~, irregularity - neregularno ukrštanje linija; ~,near-end - ukršteno navođenje; ~ side-to-side - prelazni uticaj između kola; ~, unbalance - uticaj između ukrštenih kola cross-tie - poprečna veza; poprečavanje cross-traffic - potoci koji se seku cross-tunnel - poprečni tunel, ukršteni tunel, dijagonalni propust cross-walk - prelaz na ulici cross-wire - končanica na instrumentu crossbolster - poprečni nosač crossbolt lock - kaskila, okvir za prozore crosscutting - otvaranje otvora, poprečni rez crossdrive - poprečna predaja crossfall~ of formation - strela crosshatching - unakrsno zaparan; šrafiranje; dvojna rešetka crossheading - skraćeni put, ort, prošek crossing - presek, ukrštanje; prolaz, razlaz; prekidni most; ~, above or below the grade - prelaz van nivoa, ukrštanje van nivoa, presecanje van nivoa; ~, busy - ukrštanje sa glavnim putem; ~, composite složeno ukrštanje; ~, diamond oštrougaoni presek; ~, fly-over put, zauzet put; ~, grade - presek puteva u nivou; ~, guarded -
crown work ograđeni prelaz, obezbeđeni prelaz; ~, highway - prelaz, presek puteva; ~, highway-over - mreža puteva; ~, level - presek puteva u nivou; ~, loop - ukrsnica; ~, non-guarded - neograđeni prelaz, nekontrolisani prelaz; ~ of a switch - srcište, deo na skretnici; ~ of lines - ukrštaj; ~, overgrade presek puteva na raznim nivoima, vijadukt, prelaz iznad puta, petlja; ~, overhead - putni provod; vazdušni most sa gornjim presekom; ~, railway - prelaz preko železničke pruge; ~, scissors - dvojni ukrsni indeks; ~, skew - presek pod oštrim uglom; ~, track presek puteva, prelaz preko železničke pruge; ~, undergrade prolaz tunelskog tipa, tunel na putu; ~, watched - održavani prelaz, čuvani prelaz crossline - presečna linija crotch - trojnik, ukrsnik, tropolnik; kuka, zasun, reza crotonaldehyde - krotonaldehid crouching water—closet pan - čučavac, plitka livena klozetska šolja crow - lom, prelom crow-bar - rivača, alatka pri radu na gornjem sloju pruge crowd - stesniti, tesniti, pokazivati pritisak; napuniti; dužina hoda klipa crowfoot - elektroda u obliku lampe crown - najviša tačka, vrh; vrh svoda, vrh luka; greben; centar naprsnuća; obod; pregib; kruna; ~, bar produžna greda, longarina, krunerica; ~., block - cedline, daščice na svodovima; ~, concave - konkavni svod, obrnuti svod, obrnuti luk; ~, course - šeraja, završni deo temenog svoda tunela; ~, double - format papira 50,8 x X 76,2 cm; ~, double-double format papira 76,2 x 101,6 cm; ~ of arch - teme luka; ~ of vault teme svoda; ~, pile - glava sipa; ~, pin of arch - zglob u temenu; ~, piston - glava zakivke; ~, quad v. double-double crown crowning - pripisivanje naprsnuća; svodni pokrivač crownwork - kronverk
cruciform pier
876
cruciform pier - krstasti stub cruciform pillar v. cruciform pier crude - grub, neobradenj sirov; neočišćen; neobogaćena ruda; ~, assay, crude evaluation - analiza sirove nafte; ~, glass - neobrađeno staklo; ~, light - nafta parafinske osnove, nafta parafinskog porekla; ~, naphthenic - nafta naftenog porekla; ~, oil - sirova nafta; ~, oil recovery - proizvodnja (dobijanje) nafte iz bušotine; ~, oil refining - rafiniranje sirove nafte; ~, oil reserves - rezerve sirove nafte; ~, sour - korodirajuća nafta; ~, still - postrojenje za destilaciju nafte; ~, sweet - sirova nafta sa malom količinom sumpora; ~, synthetic - sintetička obrada; ~, tar - sirovi katran; ~, waxy parafinizirana nafta crush - drobljenje, umekšavanje; drobiti, umekšavati crushed~, sand - drobljen pesak; ~, stone - drobljen kamen, drobljenac, tucanik; ~, stone base-course podloga od tucanika; ~, stone pavement - tucanički kolovoz crusher - drobilica, mlin; ~, bali mlin sa kuglama; ~, bark - drobilica kore; ~, boulder - drobilica krupnog kamena, drobilica prvog reda; ~, coal - drobilica uglja; ~, cone(-type) - konusna drobilica; ~, disk - disk drobilica; ~, drop - maš; ~, grape - mašina za ceđenje grožđa; ~, gyratory (cone) - konusna drobilica; ~, hammer - čekić-drobilica; ~, ore - drobilica rude; ~, plant - kućica sa drobilicom; ~, primary drobilica za krupno drobljenje; ~, rock r drobilica kamena; ~, roll drobilica-valjak, valjkasta drobilica; ~, roll-jaw - viljuškasto-čeljusna drobilica; ~ -run stone v. crushed stone; ~, stone - drobilica kamena crushing - drobljenje, sitnjenje, usitnjenje, usitnjavanje, mlevenje; ~, coarse - prvo drobljenje, krupno drobljenje; ~, fine - meko drobljenje, fino drobljenje, sitno drob-
crystal
ljenje; ~, graded - stepenasto drobljenje, stupnjasto drobljenje; ~, hemp - pranje konoplje; ~, multiple-stage - višestepeno drobljenje; ~, stage ~ stupnjasto drobljenje; ~, strength of brick marka opeke; ~, strength of cement - marka cementa; ~, strength of concrete - marka betona; ~, wet - mokro drobljenje, vlažno drobljenje crust - kora, korica, tvrda površina; ~ of weathering - kora provetravanja; ~, oil -uljna skrama; ~, road - gornji sloj puta, površina puta; ~, scale - sloj kamenca, sloj pen'e; ~, slag - kora od šljake, površina do šljake crustated - pokriven korom, inkrustiran, zakrečen crusted - pokriven korom, inkrusstiran, zakrečen trustification - inkrustacija, zakrečavanje, krustifikacija, slaganje kora crut - tunel, horizontalna izrada crutch - viljuška bicikla; razdvojna opeka; ~, bomb - držač bombe, fiksir držača bombe crutting - prolaz tunela cryogen - kriogena smeša cryology - kriologija, hidrologija cryophours - rashlađivač, rashladnik, frižider crvoscopic - krioskopski crypt - kripta (vrata grobnice) cryptalline - peščarni, peščani cryptocrystalline - kriptokristalni cryptone - kripton crystal - kristal, kristalni; kristalni detektor; kvare; ~, biaxial beaksijalni kristal, dvoosni kristal; ~, bimorph - ravan kvarca sa uzajamnom kompenzacijom kretanja; ~, birefringent - dvojno prelomni kristal; ~, bladed ravno ugnuti kristal; ~,Bohemian - kristal Bohemia; ~, chamber komorni kristal, kamerni kristal; ~, dead - mrtvi kristal, kristal koji je izgubio osetljivost; ~, dendritic - dendritni kristal; ~, embayed korodirani kristal; ~, embedded izrasli kristal, oformljeni kristal; ~, germanium - germanijumski de-
crystal
877
dektor, kristalni detektor; ~, glass - olovno staklo, kristalno staklo; ~, Iceland - Islandski kristal; ~, lead-chamber - kamerni kristali; ~, left-handed - levoratocioni kristal; ~, oscillating - vibracioni kristal, oscilujući kristal, diverirajući kristal; ~, pine-tree stari kristal; ~, right-handed desnorotacioni kristal; ~, rock kvare; ~, rodlike - igličasti kristal, belonit; ~, seed - zasađeni kristal, monokristal; ~, video video-detektor, kristalni detektor video-kanala crystal-checked - stabilizovani piezo kristal crystal-controlled - kontrolisani kristal; kristal kontrolisan sa frekvencom koju daje piezo kristal crystalline - kristalni crystalline partly - hipokristalni crystallinity - kristaličnost, stepen kristalizacije crystallite - kristalu, kristaloid, meki kristal crystallization - kristalizacija; ~, accumulative - akumulativna kristalizacija, sabirna kristalizacija; ~, forced - prinudna kristalizacija; ~, fractional - frakciona kristalizacija delimična kristalizacija crystallize - kristalizovati, kiistalizovati se crystalloblasdc - kristaloblastični crystallography - kristalografija; ~, X-ray - rendgenska kristalografija, kristalizacija pomoću X-zraka ctenoid - stenoidni cubage - kubatura cubature v. cubage cube - kub, treći stepen, dizati na kub; meriti kubaturu, meriti zapreminu; ~, optical - biprizma; ~, photometric - fotometrijski kubik cube-like - kubičan, kubnog izgleda cubic spiral - kubna parabola; ~, yard-station (cubic metre-station) - transportna jedinica cubical jointing - kockasto lučenje, paralelopipedno lučenje; ~, parabola - kubna parabola cucumber - krastavac
culvert cucurbit - destilacioni sud, destilacioni aparat cue - signal, stavka, umetak, uložak cueing - uvođenje umetaka na magnetofonsku traku ili televizijski program cuesta - kuesta, nagnuta ravnina odrezana sa jedne stiane cuff - manžetna cuel-de-sac - šlep, šlepa izrada, dom za slepe cull - odbir, selekcija, biranje, izbor; birati, sortirati culled - odbačen, škartiran cullet - stakleni deo culling - selekcija, biranje, odabiranje culm - stene uključene u antracitu, antracitova prašina Culmann's graphical construction - Kulmanova grafička metoda Culmann's method - Kulmanova grafička metoda culmination - kulminacija; podižuća oblast; podizanje ose cultivate - obrađivati, kultivirati, kultiviranje, obrađivanje cultivation - obrada zemlje, kultivacija cultivator - kultivator; ~, disk disk-kultivator; ~, duck-foot lopatasti kultivator; ~, field - kultivator za obradu polja; ~, flame - platneni kultivator; ~, gang sekcioni kultivator; ~, horse konički kultivator; ~, lister - kultivator za sejanje u brazdi, kultivator za useve u brazdi; ~, rotary - frezerni kultivator; ~, row-crop - plug, kultivator za oranje; ~, spring-tine - kultivator sa oprugama culture - obrađivanje, obrađivanje zemlje, agrikultura; kultura; izrastanje bakterija; nazivi na topografskoj karti culvert - vodovod, vodoprovodni kanal, cevovod, drenažne cevi: ~, dive - sifon; ~, drainage - drenažni cevovod; ~, draw-off — cevasti vodopust, dubinski gubitak vode; ~, lock-chamber lateral ustava sa branom u sistemu napajanja; ~, lock-discharge lateral ustava sa branom u sistemu praž-
culvert njen ja; ~, lock-emptying - bazen sa branom za sistem pražnjenja; ~ lock filling - bazen sa branom; ~ spillway- dubinski bunar; timber - drveni sud cumar - kumar, komaronova smola cumulant - seminvarijantan, polu invarijantan cumulative - nakupljen, kumulativan; integralni; ~, explosive charge - kumulativno punjenje cumulo-nimbus - kumulo-nimbusi vrsta oblaka cumulophyric - kumulofiran cuneiform - klinasti, klinastog oblika cunoid vault - konoidni svod cup shake - okružljivost cupola - kupola curation drawing device - uređaj za povlačenje zavesa curb - ivičnjak; ~ in road tunnel zaštitna traka u tunelu curcuma - kurkuma, biljna boja, služi kao indikator kiselosti currency declaration - deklaracija o poreklu valuta current - struja, električna struja; struja toka (reke), potok, protok; odbroj, brojanje; ~, account kontinualno odbrojavanje; ~, air struja ventilacije; protok vazduha; ~, alternating - naizmenična struja; ~, anode-ray - anodna struja; ~, ascending - niskofrekventna struja; ~, audio-frequency - niskofrekventna struja; ~, back - struja obrnutog smera; protiv struja; ~, beam - struja snopa; snop (čestica); ~, bias struja pomeranja; struja pomaka; ~, blowing - struja topljenja (osigurača); ~, bottom - dubinska struja (toka reke); dubinsko strujanje; ~, bunched - struja grupisanja; ~, carrier - noseća struja; struja noseće frekvencije; ~, charging - struja naboja; struja naelektrisanja; ~, circulating - struja poravnavanja; struja podešavanja; struja izravnavanja; ~, code struja koda; ~, commutated komutirana struja; ~, conduction - struja provođenja; struja provodljivosti; ~, constant - stalna
878
current
struja; konstantna struja; ~, continuous - kontinualna struja; postojana struja; ~, control - kontrolna struja; regulaciona struja; ~, convection - konvekciona struja; konvekcioni protok; ~, counter v. back current; ~, dark tamna struja (foto-elementa); ~, direct - stalna struja; direktna struja; ~, displacement - struja pomaka; struja pomeranja; ~, disruptive - struja proboja; struja probijanja; ~, distribution - distribucija električne energije; ~, drift - struja pomaka; ~, drop-away - struja otpada; ~, earth struja uzemljenja; struja u zemlji; strujanje u zemlji; ~, eddy Fukoove struje; ~, effective efektivna struja; efektivna vrednost struje; ~, electric - elektirčna struja; ~, electronic - elektronska struja; ~, emission - struja emisije; emisiona struja; ~, equatorial - ekvatorijalna struja; ~, excess struja proboja; ~, exciting - struja eksćitacije, struja pobude, struja pobuđivanja; struja namagnetisavanja, struja magnetizacije; ~, extra - posebna struja; glavna struja; ekstra struja; ~, fault - struja kidanja; ~, field - struja pobude; struja magnetizacije; ~, Foucault - Fukoove struje; vrtložne struje; ~, fusing - struja topljenja; ~, gas - jonska struja; gasna struja; struja gasa; ~, grid - struja rešetke ; ~, ground v. earth current; ~, heavy - jaka struja; jak protok; ~, high-frequency - struja visoke frekvencije; visokofrekventna struja; struja visoke učestanosti; ~, hole - struja šupljine; struja u udubljenju; ~, idle - reaktivna stiuja; ~, induced - indukovana struja; struja indukcije; ~, inflow pritok, ulazna struja; ~,in-phasefazra struja; ~, inverse - inverzna struja, struja obrnutog smera; struja odvajanja; ~, ionic - jonska struja; ~, ionization - struja ionizacije; jonizaciona struja; ~, joint - sumarna (rezultujuća) struja; ~, lagging - zakasnela po fazi struja; ~,
current
879
laminar - laminarna struja; ~, leakage - obratna sttuja u ispravljivaču; neispravljeni deo naizmenične struje; ~, low-frequency struja niske frekvencije; niskofrekventna struja; ~, magnetization - struja magnetizacije; ~, magnetizing v. magnetization current; ~, make-and-break v. intermittent curernt; ~, marking - signalna struja; ~, matching - usaglašena struja; podešena struja; ~, mesh - konturna struja; ~, meter - hidrometrijsko krilo, aparat za merenje brzine vode; ~, molecular - molekularna struja; struja molekula; ~, nerve-action - bio-struja; ~, noise - struja šuma; niska struja; struja neznatne (minimalne) vrednosti; ~, ocean okeanska struja; morske stiuje; ~, operating - radna struja; operaciona struja; ~, out-of-balance - neuravnotežena struja; ~, parasite - parazitska struja; štetna struja; struja koja prati glavnu komponentu; ~, peak-to-peak udvojena struja; struja od vrha do vrha; ~, phasing - fazna struja; ~ 5 photoelectric - fotoelektrična struja; ~, primary - primarna struja; struja u prvoj ljusci; ~, propulsion - propulziona struja; ~, pulsating - pulsirajuća struja; ~, quadrature-axis - poprečna struja; ~ - , release v. releasing current; ~, releasing - struja razdvajanja; struja deblokiranja; ~, restoring - struja ujednačavanja; ~, reverse - reverzna struja; struja suprotnog smera; protivstruja; kontrastruja; ~, ripple - slabopulsirajuća struja; ~, saturation - struja saturacije; struja zasićenja; ~, secondary - sekundarna struja; naknadna struja; zaostala struja; ~, sheat - anodna struja; struja u olovnoj ljusci; ~, sinusoidal - sinusoidna struja; ~, sneak - parazitna struja; ~, space - prostorna struja ~, spacing - struja odvajanja; ~ starting - polazna struja; početna struja; ~, steady - uspostavljena struja; ~, stray - strane struje, pa
curv e razitne struje; ~, stream - brzi okeanski protok (strujanje); ~, striking - struja paljenja; ~, superposed - superpoziciona struja; ~, surface - površinska struja; ~, threshold - struja praga; početna struja; ~, tidal - prilivni tok; ~, transient - prelazna struja; struja neuspostavljenog režima; ~, turbulent - turbulentna struja; turbulentni protok; ~, undirectional - struja stalnog pravca; ~, vagabond v. stray currents; ~, vector - vektorska struja; sinusna struja u kompleksnom obliku; ~, voltaic - galvanska struja; ~, warm toplotni protok; ~, wattless reaktivna struja; ~, yoke - struja odstupnog sistema current-carrying - pod naponom cursive - kurziv, koso pismo cursor - strelica, pokazivač curtail - skratiti; preseći, prekinuti, prekratiti; umanjiti curtailed - skraćen, presečen, prekinut curtailment - skraćenje, prekidanje curtain - dijafragma, zavesa, tanki zaštitni ekran; ~, antenna - antena, ravna antena; ~, f ire-proof vatrootporna zavesa, toplootporni ekran; ~, safety - zaštitni ekran; ~,water - vodena zavesa curvature - krivina curve - kriva, grafikon, kriva karakterisitka; ~, ageing - kriva starenja; ~, averaged - uprosečena kriva; ~, best performance najbolje performanse; ~, bimodal - dvostrana kriva, dvonačinskakriva; boundary - granična kriva; ~, calibration - kriva baždarenja; ~, combined cost - kriva kombinovanih troškova; ~, comparable komparativna (uporediva) kriva; ~ continuous- kontinualna kriva; ~, cost - kriva troškova; ~, degradation - kriva degradacije; kriva opadanja parametara (ili svojstava); ~, deviation - kriva odstupanja; ~, distribution - kriva distribucije (raspodele); ~, efficiency kriva efikasnosti; ~, empirical empirijska kriva; ~, error - kriva
curve
880
cyclene
grešaka; ~, exponential - kriva customs area - carinska zona; ~, eksponencijalne zavisnosti; ~, faclearance - carinjenje; ~, cleatigue - kriva zamora; ~, fitted rance charges - troškovi carinjenja; upasovana kriva; kriva napravljena ~, declaration - carinska deklana eksperimentalnim tačkama; ~ racija; ~, examination - carinska frequency - kriva frekvencije; ~ kontrola; ~, formalities - cageneralized - uopštena kriva; ~ rinske formalnosti; ~, regulations graduation - kriva gradacije; ~, - carinski propisi; ~, station isoquant - kriva izokvanta; kriva carinarnica; ~, territory - caistih (ravnih) količina; ~, life rinska zona; ~, treatment - cakriva veka trajanja; ~, load rinjenje kriva tereta, kriva opterećenja; ~, modified exponential - modifi- cut - iskop; žalom; kosi zasek; ~ -and-cover method - metoda kovana eksponencijalna kriva; ~, građenja otvorenim putem (u tumultimodal - višenačinska kriva; nelogradnji); ~ and fill - zasek, multimodalna kriva; ~, optimum usek u zemljištu; ~, back bitumen - kriva optimuma; optimalna kriva; - razređeni bitumen, rezani bitumen; ~, output - kriva izlaza; kriva ~, holes - zalomne mine, žalom; proizvodnje; ~, performance ~, spike - ekser kriva performanse; ~, power kriva snage, kriva snage kriterijuma; cutback (bitumen) - razređeni bitumen (dodatkom kerozina) ~, risk - kriva rizika; ~, simple - jednostavna kriva, prosta kriva, cutoff - „isključen", prekid simetrična kriva; ~, test - kriva cutout - isključivač, uređaj za iskljuopita (ispitivanja); ~, theoretical čivanje - teoretska kriva; ~, time - kriva cutting - smanjenje, sniženje, prevremena; ~, wear - kriva haban ja; secanje; ~, cost - sniženje troš~, working - kriva radnih karakkova teristika curved chord (of a truss) - poli- cyanogen (CN>2 and hydrocyanic add (HCN) - cijan (CN) 2 i cijanogonalni pojas vodonik (HCN) curves of equal current velocities izotahe cyclane - ciklan, cikloparafin, naften, zasićeni ugljovodonici prstenaste curvometer - kurvimetar, sprava za strukture merenje dužine krive Unije na kartama cycle - ciklus, period, interval, etapa; ~, activity - ciklus aktivnosti; ~, custic wash - pranje alkalijama complete - kompletan ciklus; ~, customcompletion-time - vreme ispu~ -designed - izrađen po nanjenja (završetka) ciklusa; ~, conrudžbini; ~ -fitting-kojiodgovara trol - kontrolni ciklus; ~, design potrebama potrošača; ~ -tailored - etapa projektovanja; etapa plani- izrađen prema potrebama potroranja; ~, duty - radni ciklus;~, inspection - interval između koncustomer - mušterija, potrošač, kutrola (provera); ~, order - interval pac;' ~, potential - potencijalni između davanja naredbi; ~, path potrošač; ~, preferred (priority) biciklistička staza; ~, production - preferirani potrošač (prioritetni - proizvodni ciklus, etapa proizpotrošač); ~, service - servisna vodnje; ~, renewal - ciklus obslužba; ~ -specified - specifinove; ~, repair - ciklus popravki; ciran prema potrebama potrošača ~, temperature - ciklus promene customerVtemperature; ~, time - vremenski ~, service - kućni priključak; ~, ciklus; ~, track v. cycle path wishes - želje potrošača cyclene - ciklen, cikloolefin
cycling
881
cycling - obrazovanje ciklusa; ~, thermal - periodična promena temperature cyclisatlon - ciklizacija, proces dobijanja cikličnih jedinjenja iz acikličnih cydoalkanes - cikloalkani, cikloparafini cyclopean bond - ciklop, ciklopski prevez cyclopentadiene - ciklopentadien,
MBecnlk
cylindrical co-ordinates ciklično jedinjenje sa pet C atoma i dve dvostruke veze cyclopic wall - kiklopski zid; ~, walling - poligonalni prevez, ciklop, ciklopski prevez cylinder fall lock - brava sa cilindrom, patent brava, spoljna brava; ~, latch - patent brava cylindrical co-ordinates - cilindarske koordinate; ~, wooden timber-connector - ccvasti moždanik
data
D đacite - dacit, vrsta magmatske stene Dacron - dakron, sintetičko vlakno damming - u s p o r poliesterskog tipa dailyvTage P r 0 0 f i 0 g ~ i Z 0 l a c i ' a ~, bulletin - dnevni bilten; ~ charge - dnevna taksa; ~, newspaper-dnevnik; ~, newspapers damper _ prigušivač f - dnevna štampa (pl.)j ~, postal đeliveri - dnevna pošta; ~, programme - dnevni program; ~, report - dnevni izveštaj dairy - smočnica, zgrada za čuvanje - o t P ° r a n na vlagu mlečnih proizvoda dais - katedra, estrada, podijum dam - nasip; zagat; brana; vodo jaza, r ? si>ev obrazac, ustava, jaz damage - oštećenje; šteta; povreda, zakon; ~ formula for 0 4 1 0 D oštetiti, naneti štetu, naneti kvar; ~ by frost - šteta od mraza; ~, fractional - frakciono oštećenje; dlt* r ° O m ~ m r a č n a k°mora ~, frost - oštećenje mrazom; ~, data -podatak; podaci, informacija; O e anal ni daci maintenance - oštećenje održa~, available - raspoloživi podaci vanjem; ~, mechanical - mehaničko oštećenje; ~, progressive coded t Z ° S ?° V n i P ° d a ^ ~ progresivno oštećenje; ~, radiar a m ci; o m pa«tiv"e 5 ° d apodaci; ~ ' c komtion - radijaciono oštećenje; ~, Parauve - uporedni serious - ozbiljno oštećenje; ~, pandva.i podaci; ~, Somprehensuperficial - površinsko oštećenje; lrf." p o d r o b m P° d a ci; iscrpni po~, surface - oštećenje površine; a; ~, control-kontrolni podaci; površinsko oštećenje , control-chart - podaci iz damageable - lako pokvariv; oštetiv Dammanfe°^.tablice; ~, correction korekaom podaci; ~, correlated ~, cold asphalt - Damanov askoreh a n l podaci; ~, cost - podaci falt, esenski asfalt; ~, compressed rock asphalt - Damanov asfalt, kum 1 r ™ 3 ; ~> c «"»-lative esenski asfalt tekući I S ' P O d a c i j ~> C U P r e « S - PO^WJ ~ , dependent podaci; ~, design - pro-
°
-' £L1J ff ~
°S P°
883
deadline
lity - podaci o kvalitetu; ~, rating jektni podaci; proračunski podaci; - podaci o ceni; nominalne karak~, development - podaci o razteristike; ~, raw - neobrađeni voju; ~, diagnostic - dijagnos(sirovi) podaci; ~, reduced - retički podaci; ~, drift - podaci o dukovani (obrađeni) podaci; ~, pomeranju parametara; ~, dutyreference - referentni podaci; ~, -cycle - podaci o opterećenju pri representative - reprezentativni upotrebi; ~, experimental - ekspodaci; ~ 3 sample - uzorci poperimentalni podaci; ~, failure dataka; ~, secondary - sekundarni podaci (statistički) o otkazivanjima podaci; ~, sensitivity - podaci o (kvarovima); ~, fatigue - podaci osetljivosti (preciznosti, npr. vage;, o zamoru; ~, field - podaci o ~, source - izvorni podaci; ~, mestu (ili sa mesta) korišćenja; ~, specified - specificirani podaci; ~, field-collected - podaci sakupljeni starting - početni podaci; ~, stana mestu korišćenja; ~, fieldtistical - statistički podaci; ~, -performahce - podaci o perforstatus - podaci o statusu; ~> tamansi na mestu korišćenja; ~, bular - tabelarni podaci; ~, techfield-test - podaci o ispitivanju u nical - tehnički podaci; ~, theouslovima (na mestu) korišćenja; ~ retical - teoretski podaci; ~, grouped - grupisani podaci; ~ unadjusted - nepodešeni podaci; historical - istorijski podaci; ~ ~, warranty - podaci o jemstvu, inaccurate - neprecizni podaci ~, working - radni podaci ~, incoming - dolazni podaci; ~ date - datum; rok, vreme; ~, conincomplete - nepotpuni podaci tract - datum ugovora; ~' a e _ ~, initial - početni podaci; ~_ very - datum isporuke; ~ 3 « u e v . inspection - podaci o inspekciji ustanovljeni rok; ~, key - kljucni (kontroli); ~, intergrated - inrok; ~, nail - numerator; ~ °» tegrisani podaci; ~, life - podaci despatch - datum otpreme; ~ 01 o veku trajanja; ~, limited publication - datum izlaska iz ograničeni podaci; ~, low acštampe; ~ of receipt - datum curacy - podaci male (niske) tačprijema; ~, release - datum odobnosti; ~, maintenance - podaci renja (iznošenja, pustama pro^o održavanju; ~, materials comvoda); ~, target - željeni datum, patibility - podaci o kompatibilutvrđeni datum nosti materijala; ~, mean life podaci o srednjem veku trajanja; ~, day nursery - dečje jasle daylight - dnevno svetio measurement - podaci o merenju (o dimenzijama); ~, mechanical - D.D.T. - DDT (di-di-ti) mehanički podaci; ~, missing - de-aeration - provetravanje nedostajajući (ispušteni) podaci; ~, de-ironing - deferizacija, izdvajanje gvožđa numerical - numerički (brojčani) podaci; ~, operating life - podaci o veku upotrebe; podaci o dugotrajnosti upotrebe; ~, original originalni podaci; ~, output - dead - bez energije, isključen, koji ne radi, mrtav (o prostoru), neisizlazni podaci, autput podaci; ~, korišćen; ~ end siding - siepi performance - eksploatacioni pok X s e k ; ' - , k n o t - ispadajući čvor; daci; podaci o performansi; ~, ~, load - statičko opterećenje, mi physical - fizički podaci; ~, rujuće opterećenje, stalni « r « j ~ . precise - precizni podaci, tačni polock - brava sa rezom; ~, storage daci; ~, preliminary - preli- mrtav prostor; ~, water - mrtav minarni podaci; ~, primary primarni podaci; ~, production prostor ... podaci o proizvodnji; ~, qualitadeadline - zavisni termin, krajnji tive - kvalitativni podaci; ~, quarok
s?sJ£gS
58«
deaf-and-dlmb home
884
deaf-and-dimb home - dom gluvonemih deasphalting - deasfaltizacija, proces izdvajanja asfalta iz uljnih frakcija nafte deaths - slučajevi sa smrtnim ishodom debris - šut debtor - dužnik debugged - sa uklonjenim nedostacima; doteran; popravljen decahydronaphthalene, decalin dekahidronaftalin, dekalin decauville track - dekoviljski kolosek decay of wood - trulež decaying - fermentacija, truljenje, mineralizacija organskih materija decile - decil, decilni decision - "odluka, rešenje; izbor rešenja; ~, admissible - dozvoljena odluka; ~, arbitrary - arbitražna odluka; ~, best - najbolja odluka; ~, competitive - kompetitivna odluka; ~, complex kompleksna odluka; složena odluka; ~, computer-made - odluka koju je doneo kompjuter; ~, engineering - inženjerska odluka; ~, final - finalna odluka; konačna odluka; ~, incorrect - nekorektna odluka; neispravna odluka; ~, key - ključna odluka; ~ of acceptance - odluka o prihvattnju; ~, optimum - optimalna odluka; ~, quality - odluka o kvalitetu; ~, . reject - odluka o škartu (odbacivanju prpizvoda); ~, simple prosta odluka; ~, terminal v. finale decision; ~, test - odluka o ispitivanju; ~, under risk donošenje odluke u uslovima rizika; ~, under uncertainty donošenje odluke u uslovima neizvesnosti deklaration - izjava, deklaracija decomposition - fermentacija, truljenje, mineralizacija organskih materija decoration - ornament, nakit decorative glass - ornamentalno staklo decreasing - smanjenje; smanjujući decree - odluka; presuda, naređenje, zakon; narediti; odlučiti; izdati; ~, emergency - naredba o hitnosti
defect
decrement - dekrement; smanjenje, opadanje deduction of rivet holes - odbitak za zakivke deep~, drilling — bušenje na velike dubine rotacionom i turbinskom tehnikom u cilju istraživanja i proizvodnje nafte; ~, freeze - rashladna vitrina; ~ -well pump - dubinska crpka, gnjuraca default - neizvršenje obaveze; oglušiti se; neodazvati se; nedostatak, neizvršenje defect - nedostatak, mana, greška, nepotpunost; kvar; ~, allowable dozvoljena mana, dozvoljeni nedostatak; ~, artificial - veštački nedostatak; ~, birth - nedostatak u toku izrade; ~, critical - kritični nedostatak; ~, design - konstrukcioni nedostatak; ~, dimensional - dimenzioni nedostatak; ~, incidental - identičan nedostatak; ~ in-process - nedostatak nastao u procesu; ~, internal - unutrašnji (interni) nedostatak; ~, intrinsic sopstveni nedostatak; ~, latent latentni nedostatak; ~, local lokalni nedostatak; ~, major važni nedostatak; ~, manufacturing - proizvodni nedostatak; ~, material - materijalni nedostatak; nedostatak u materijalu; ~, minor - beznačajni nedostatak; ~, natural - prirodni nedostatak; ~, noninspectable - nedostatak koji ne može da se uoči u toku kontrole, nedostatak koji ne podleže kontroli; ~, nonmeasuring - nemeriv nedostatak; ~ of data - nedostatak podataka; mana (greška) podataka; ~, radiation - radijacioni nedostatak; ~, repairable - popravljiv nedostatak; nedostatak koji može da se ukloni; ~, shrinkage - nedostatak skupljanjem; ~, special specijalni (posebni) nedostatak; ~, spot - lokalizovani nedostatak; ~, structural - strukturni nedostatak; mana konstrukcije; ~, subsurface - potpovršinski nedostatak; unutrašnji (podslojni) nedostatak; ~, surface - površinski nedostatak;
defect
885
delay
degradacija performanse; ~, qua~, visible - vidljiv nedostatak; ~, lity - degradacija kvaliteta visual - vizuelni nedostatak, videgraded - degradiran, pogoršan zuelno uočljiv nedostatak; ~, workdegras - degras mest, smeša živomanship - nedostatak stručnosti tinjskih masti, koristi se za zaštitu (majstorstva) od korozije defective - sa nedostacima; sa grešdegree - stepen, poredak; ~ day kama (manama); ~, completely stepen-dan; ~ of accuracy potpuno neispravan; ~, critical stepen tačnosti; ~ of algebraic kritično neispravan equation - stepen algebarske jeddefectless - bez nedostataka ri ačine; ~ of correlation - stepen defectoscope - defetoskop; uređaj korelacije; ~ of dilution - razza otkrivanje nedostataka blaženost kanalizacione vode; ~ of defectoscopy - defektoskopija efficiency - stepen efikasnosti; ~ deferrisation - deferizacija, izdvaof equation - stepen jednačine; ~ janje gvozda of fabrication - stepen gotovosti deficiency - manjak, odsustvo, neproizvodnje; ~ of finishing dovoljnost; nekompletnost, manjkastepen obrade, stepen završenosti vost, nedostatak; ~, design - konproizvodnje; ~ of freedom strukciona manjkavost; ~, enginestepen slobode; ~ of hardness ering - tehnički nedostatak; ~, stepen tvrdoće; ~ of hardness of equipment - manjkavost (nedosbitumen - stepen tvrdoće bitutatak) opreme; ~, initial - početni mena; ~ of inspection - stepen nedostatak; ~, maintenance kontrole; ~ of mechanisation nedovoljnost (nepotpunost) održastepen mehanizovanosti; ~ of mevanja; ~, repair - nedostatak rit - stepen kvaliteta, pokazatelj popravke kvaliteta; ~ of priority - stepen deficient - sa manama; nesavršen, prioriteta; ~ of quality - stepen nepotpun, neispravan kvaliteta; ~ of safety (of security) deficit - deficit; manjak, nedostatak - stepen sigurnosti; ~ of satudefine - definisati; specificirati; odration - stepen zasićenosti, stepen rediti, utvrditi vlažnosti; ~ of service - stepen definition - definicija; određivanje; eksploatacije; ~ of success ~, contract - definicija ugovora, stepen uspeha; ~ of uncertainty razrada ugovora; ~, design - de- stepen neizvenossti; ~ of urfinicija konstrukcije, tehnička degency - stepen hitnosti; ~ of finicija; ~, event - definicija dovariation - stepen izmene dehumidification - dehumidizacija definidve - definitivan dehydrocyclisation - dehidrociklizadeflectibility - sposobnost povijanja cija, proces dobijanja cikličnih (aro(savijanja) matskih) ugljovodonika iz parafindeformability - deformisivost, sposkih sobnost deformisanja deicing agent - sredstvo za sprečadegeneration - degeneracija, povanje zaleđivanja karburatora mogoršanje svojstava tora degradation - degradacija, postepeno delay - kašnjenje, zadržavanje; kaspogoršanje kvaliteta; ~, circuit niti, oduglovačiti; ~, avoidable degradacija kola; ~, initial kašnjenje koje se može izbeći; ~, početna degradacija; ~, linear expected - očekivano kašnjenje; linearna degradacija; -v of ac~ in delivery - kašnjenje ispocuracy - degradacija tačnoso; ~ ruke; ~ in payment - odlaganje of structure - degradacija strukplaćanja; ~, minimum - miniture; ~, parameter - degradacija malno kašnjenje; ~, temporary parametara; ~, performance -
delay depot privremeno kašnjenje; ~, time denticulation - šmore, nazub, zupvremensko kašnjenje časti završetak zida delayed coking - usporeno koksodeodorants - deodoranti, sredstva vanje, proces termičkog razlaganja koja maskiraju ili razlazu neprijatne ostatka destilacije nafte u cilju domirise bijanja koksa i lakših frakcija deodorisation - dezodoracija delegation of specialists - delegacija deoiling - oduljivanje, odstranjivanje stručnjaka ulja iz otpadnih voda, kondenzata delivery - isporuka, otprema, dosi si. tava; ~, date - vreme isporuke; ~, late - kasna isporuka; ~, pipe - department - odeljenjc, pogon, služba, odsek; oblast (nauke); ~, conpotisna cev; ~, possibilities - motracts - služba za ugovore; ~, gućnost isporuke; ~, short - nedesign(ing) - konstruktorski odsek; dovoljna isporuka; ~, urgent ~, engineering - tehnička služba; urgentna isporuka, hitna isporuka ~, inspection - služba tehničke deluvial soil - deluvijalno zemljište kontrole; ~, manufacturing deluvium - deluvijum proizvodno odeljenje, proizvodni podemand - potražnja, zahtev, tragon (odsek); ~, production conženje; biti tražen, zahtevati, tratrol - služba kontrole proizvodnje; žiti; potreba; ~, average - pro~, quality control - služba konsečna potražnja; ~, delayed - ustrole kvaliteta; ~, research - odeporena potražnja; ~, final - zaljenje istraživanja; ~, store vršna potražnja, konačna potreba; robna kuća; ~, supply - odeljenje ~, fixed - fiksirana potražnja; ~, snabdevanja, služba nabavki, namaximum - maksimum potražnje, bavna služba maksimalna potražnja demerit - nedostatak, greška; nedepartmental stores - robna kuća željeni znak kvaliteta; negativno departure - odstupanje, udaljavanje, svojstvo, rđavo svojstvo; ~s per skretanje, odvajanje; ~, from unit - broj nedostataka na proizvodu control - odstupanje od kontrole; demister - odmagljivač, uređaj za ~, scheduled - planirano odstučišćenje struje gasa od ponetih panje ; ~, sidings - otpremna grupa čestica tečnosti koloseka; ~, single - jedinično odstupanje; ~, track - otpremni demonstration - demonstracija, prikolosek kazivanje proizvoda, dokazivanje svojstava, potvrđivanje (npr. kvadependability - pouzdanost; opšta liteta) sigurnost; ~, equipment - pouzdanost opreme; ~, system - sisdenomination - denominacija; tip, matska pouzdanost; pouzdanost sisklasa, kategorija; naimenovanje tema denotation - denotacija, označavanje, nazivanje dependence - zavisnost; sigurnost, densepouzdanost; ~, empirical - empirijska zavisnost; ~, functional ~, concrete - gust beton; ~, tar funkcionalna zavisnost; ~, linear surfacing - terni beton linearna zavisnost; ~, time density - gustina; intenzivnost; gusvremenska zavisnost tina raspodele, zbijenost; ~, dedependent - zavisan; ušlo van fect - gustina nedostataka, kondepletion - pražnjenje, ispražnjacentracija kvarova; ~ of test vanje; smanjenje količine points - gustina tačaka ispitivanja deposit of address - odlaganje (probnih tačaka); ~, stress - gusadresa tina raspodele naprezanja deposits counter - prijemni šalter density-free - neparametarski depot - depo, baza, skladište; stanica; dent - ugnuće, udubi jenje, udubina; ~, repair - baza za popravke; ~, ugnuti, udubiti; ostaviti udubljenje servicing - servisna stanica; ~,
'i.
887
spare parts - depo (skladište) rezervnih delova depreciation - amortizacija; smanjenje vrednosti; opadanje po vrednosti; tehničko zastarevanje; ~, performance - pogoršavanje performanse depth - dubina; ~ accuracy of a bore - taćnost dubine bušenja; ~ adjustment-podešavanje dubine; ~ bomb - podvodna bomba; ~ charge - podvodna bomba; ~ control - podešavanje dubine (pluga), kontrola dubine bušenja; ~ control stop - graničnik (dubine bušenja); ~ cultivator - dubinski rastresivač; ~ drilling operation bušenje dubokih otvora; ~ feed dubinski posmak; ~ gauge dubinomer; nivo; ~, gauge micrometer - dubinomer-mikrometar; ~, gauge with dial indicator dubinomer sa kružnom skalom; ~, indicator - indikator dubine; ~, measuring appliance - uređaj za merenje dubine; ~, micrometer - dubinomer-mikrometar; ~, moulded - bočna visina (brod); ~ of body clearance - visina faze; ~ of bore - dubina bušenja; ~ of building - širina zgrade, građevine; ~ of case - dubina cementacije, dubina cementacionog sloja; ~ of cup v. depth of impression; ~ of chill - dubina kaljenja; ~ of column - visina stupca (štamparstvo); ~ of cut - dubina glodanja, rezanja, dubina ostruška; visina zuba (glodala); dubina brušenja; ~ of definition - dubina izoštravanja; ~ of driling - dubina bušenja; ~ of engagement - radijalna dubina dodira (zupčanika), dubina preklapanja, sprezanja (navoja, zupčanika); ~ of fairway dubina plovnih voda; ~ of focus - dubina izoštravanja; ~ of freezing - dubina promrzavanja; ~ of fusion - zona ugore van ja; ~ of hardening - dubina kaljenja; ~ of harness - dubina kaljenja; ~ of impression - dubina otiska (pri presovanju); ~ of indentation dubina udubljenja (ulubljenja)
design
derailer - iskliznica derangement - poremećaj, remećenje, kvarenje, smetnje u radu, ometanje derated - sa smanjenim radnim svojstvima; sa gorim parametrima; sa nižom klasom kvaliteta; sa slabijim uslovima kvaliteta derating - ograničavanje uslova korišćenja; loši parametri koji odstupaju od norme derivative - izvod; ~ rocks - sedimentne stene derrick - toranj za bušenje; ~ crane - derik kran derricking jib crane v. derrick crane desalting unit, desalter - odsoljivač, uređaj za odsoljavanje (nafte) Descartes's system of co-ordinates - Dekartov koordinatni sistem description - opis; rod; vid; ~, activity - opis aktivnosti; ~, development - opis razvoja; ~, statistical - statistički opis descriptive geometry - deskriptivna geometrija, nacrtna geometrija design - plan; planiranje, projekat, projektiranje; crtež; planirati, projektovati, konstruisati; konstrukcija, dizajn; ~, augmented - prošireni plan; ~, automated - automatizovano projektovanje; ~, block - blokovsko projektovanje; blokovski plan; ~, chain block lančani blokovski plan; ~, changeover - plan zamene (izmene, promene); ~, circuit - konstrukcija kola; ~, completed - završni plan; ~, composite - kompozicioni plan, složeni plan, složena konstrukcija; ~, concept - razrada zamisli (ideje), razrada tehničkih uslova; ~, cyclic(al) ciklični (ciklusni) plan; ~, documentation - konstrukcija dokumentacije; razrada dokumentacije; ~, dynamic - dinamički plan; ~, efficient - efikasan plan, efektivan plan; ~, elaborate - složeni plan, opširan plan, složena konstrukcija; ~, empirical - empirijski plan; ~, engineering - inže-
design
888
njersko projektovanje, inženjerski plan; ~, existing - postojeći plan, postojeća konstrukcija; ~, experimental - eksperimentalni plan, eksperimentalni projekat; ~, final - završni plan, finalna konstrukcija; ~, foolproof - konstrukcija zaštićena od nestručnog ili pogrešnog korišćenja; nepogrešiv plan; ~, functional - funkcionalni plan; izrada sheme funkcionisanja; ~, initial - početna konstrukcija; početni plan; ~, item - projektovanje proizvoda; ~, limit - proračun graničnih opterećenja; ~, maintainability - plan održavanja; ~, modified - modifikovani plan; ~, modular - modularni plan; ~, nested - plan hijerarhijskog eksperimenta; ~, normal - standardna (normalna) konstrukcija; ~, optimum - optimalna konstrukcija; optimalni plan; ~, original originalna konstrukcija, originalni plan; ~, product - plan proizvoda, konstrukcija proizvoda; ~, prototype - konstrukcija (izrada) prototipa; ~, rational - racionalna konstrukcija, racionalni plan; ~, rigid - kruta konstrukcija; ~, sample - izrada etalona; ~, sound - zdrav plan; ~, speed - projektna brzina, računska brzina, osnovna brzina; ~, strong - jaka (čvrsta) konstrukcija designed - isplaniran, iskonstruisan, namenjen designing - dimenzionisanje, projektovanje desire - želja desk - sto, probni sto deslag/to - uklanjanje šljake desmolase - desmolaža (ferment) desmut/to - čistiti, očistiti, ukloniti nečistoću desorption - desorpcija despatch station - otpremna stanica despumate - ukloniti penu, osloboditi od pene destabilization - destabilizacija destrengthening annealing - žarenje u cilju poništavanja napona destribution of current - distribucija električne energije
detectivity
destrovable - uništiv, razoriv, razrušiv, neotporan destructible v. destrovable destruction - razaranje, uništavanje destructive - razoriv, uništiv, pod-* ložan razaranju destructiveness - stepen uništivosti, razornost destructor - peć za spaljivanje smeća desulphurizing - desulfurizacija, odstranjivanje sumpora iz nafte, njenih destilata i drugih materijala detachable - koji se može skinuti, rastaviti; ~ bit - kruna za bušenje, naglavak; ~ coupling razdvojiva veza; ~ crown v. detachable bit detail - detalj; ~, drawing - detalj, detaljni plan, palirski plan; ~, original - originalni detalj; ~, structural - konstrukcioni detalj, strukturni detalj detailed~ levelling - detaljni livelman; ~ surveying - detaljno snimanje detailer - crtač (konstruktor) detalja detailing - detaljisanje, iznošenje detalja detectability - mogućnost otkrivanja detection - detekcija, traganje, posmatranje, registrovanje, demodulacija; ~, airborne particle - detekcija radioaktivnih čestica vazduha; ~, coherent - koherentna detekcija; ~, crack - otkrivanje prskotina, defektoskopija; ~, cumulative v. grid detection; ~, defect-otkrivanje nedostataka; ~, diode - diodna detekcija; ~, double-wave - dvoplouperiodna detekcija; ~, error - otkrivanje grešaka; ~, flaw - defektoskopija; ~, grid - mrežna detekcija; ~, leak - otkrivanje curenja; ~, limit - granica osetljivosti; ~, long-range - daljinska detekcija; ~, magnetic crack - magnetna defektoskopija; ~ of radiation - detekcija zračenja; ~, peak amplitudna detekcija; ~, plate anodna detekcija; ~, statistical stotističko utvrđivanje (otkrivanje); ~, time - vreme detekcije detectivity v. detectability
detector
889
detector - detektor, indikator, merna ćelija, tragač, visokofrekventni demodulator; ~, alpha-particle detektor alfa-čestica; ~, aural detektor zvuka, zvučni detektor; ~, automatic ice - automatski indikator zaleđivanja; ~, capillary kapilarni detektor; ~, coherent koherentni detektor; ~, contact kontaktni detektor; ~, count sabirni detektor; sumirajući detektor; ~, course - indikator kursa; ~, crack - defektoskop za otkrivanje pukotina; ~, crystal kristalni detektor; ~, earth - indikator gubitaka u zemlji; ~, electrolytic - elektrolitski detektor; ~, error - diskriminator grešaka, detektor signala greške; ~, fault - indikator kvara, smetnje, nedostatak; ~, fire - požarni signalizator; ~, firedamp - indikator metana; ~, flame - signalizator požara; ~, flaw - defektoskop, detektor nedostataka; ~, flux-gate magnetometar za otkrivanje nejednakosti magnetnog polja zemlje; ~, frequency-sensitive - frekventni detektor, frekventni diskriminator; ~, galena - Galenov detektor; ~, gas - indikator gasa; ~, grid mrežni detektor; ~, grid-bias v. plate detector; ~, ground v. earth detector; ~, heat - osetljivi element toplotne glave samonavođenja; ~, high-amplitude snažni detektor, detektor na visokom nivou '(signala); ~, hot-box - automat za posmatranje zagrevanja boksa; ~, infrared infracrveni detektor; ~, leak pokazivač curenja u zemlji; instrument za određivanje gubitaka gasa, tičiskatelj; ~, linear - linearni detektor, detektor sa linearnom karakteristikom; ~, luminescence (flow) - luminescentni detektor; ~, magnetic - magnetni detektor; ~, magnetic crack - magnetski detektor nedostatka; ~, metal detektor metala; ~, natural kristalni detektor; ~, nuli - nulti detektor; ~, phase - sinhronoskop, fazni diskriminator, fazni detektor;
deterioration ~, plate - anodni detektor;~, power - snažni detektor, detektor snage; ~, radio - radio-lokator; radio-indikator; ~, receiver - detektorski prijemnik; ~, pyron piritni detektor; ~, regenerative regenerativni detektor, detektor sa povratnom vezom; ~, seismic ,seizmograf; ~, sonic - zvučni detektor, detektor zvuka, detektor buke; ~, sound - detektor zvučnih signala; ~, standing-wave - indikator stojećih talasa; ~, submarine - hidroakustični pelengator; ~, supersonic (crack) ultrazvučni detektor; ~, temperature - termoosetljivi elemenat, merač temperature; ~, thermionic - cevni detektor; ~, ultrasonic corrosion - ultrazvučni detektor korozije; ~, ultrasonic flaw ultrazvučni defektoskop; ~, ultrasonic (flaw) resonance - ultrazvučni rezonantni detektor; ~, ultrasonoscope (flaw) - ultrazvučni defektoskop; ~, vaccum-tube v. thermionic detector; ~, valve - detektorska cev; ~, video - videodetektor, detektor videosignala; ~, wave - otkrivač radio-talasa, detektor radio-talasa; ~, zincite - cinkitov detektor detector-convertor - detektor-konvertor, detektor-mešač detent - skakavica, kvaka, zapinjač, okidač, palac; oslonac, odbojnik, upor, kočnica; blokirka detention - zahvat, zadrška, zapinjanje, zaptivanje; blokiranje, zaustavljanje, zatvaranje vezom deter - ograničiti, sprečavati detergency - pranje detergent - deterdžent, sredstvo za pranje; perući, čisteći; ~ synthetic - sintetičko sredstvo za pranje deteriorate - pogoršavati, iznositi, izbrisati, brisati deterioration - pogoršanje, iznos, povreda; izbrisati; ~, colour gubitak boje, pogoršanje boje; ~, microbiological - mikrobiološko kvarenje; ~ of properties - pogoršavanje svojstava; ~ surface -
deterioration
890
pogoršavanje (habanje) površine, površinsko kvarenje determinable - opredeljen, određen determinant - determinantan, određen determination - određivanje, rešenje; ~ of age - određivanje starosti; ~ of position - određivanje položaja, određivanje koordinata tačaka; određivanje stajne tačke; ~, precise - precizno određivanje deterrent - negativni katalizator detonate - detonirati detonation - detonacija; ~, induced - detonacija na rastojanju detonator - detonator, kapsula detonatora, eksploziv; petarda; ~, delay(-action) - detonator usporenog dejstva; ~, electric - električni detonator, elektrodetonator; ~, radio - radio-detonator detour - kružni put, obilazni put; kretati se okolo detoxication - detoksikacija detrimental settlement - štetno sleganje detrital - detritov, klastičan, razrušen detrition - otiranje, habanje od trenja detritus - detritus, drobina, šut; ~, chanel - peskulovka, taložnica za pesak detrusion - zabacivanje, pomeranje, klizanje; pomeranje, deformacija pomeranjem detune - razgrađivati, rušiti detuning - razgradnja, rušenje deuteric - deuterijski, izamagamatički deuterium - deuterijum, teški vodonik deuteron - deuteron, jonizovani deuterijum; ~, high-energy - deuteron visoke energije deuterozide - teška voda (D2O) devaporation - kondenzacija pare develop - izrađivati; razvijati, usavršavati; razrađivati; foto-razvijati; izvoditi developer - foto-razvijač, tehnolog; ~, alkaline - alkalni razvijač; ~, buffered - buferni razvi jač; ~, chlor-hydroquinone - hidrohinonski razvijaĆ; ~, colour-forming - kolor razvijač, razvijač kolor filmova; ~, compensating -
deviation kompenzacioni razvijač; ~, divided - razvijač u dva ili tri odvojena rastvora; ~, dry (powder) - suvi razvijač (razvijač u prahu); ~, dye-coupling - razvijač za višeslojne ploče u boji; ~, hydroquinone hidrohinoni razvijač; ~, organic organski razvijač; ~, rapid brzi razvijač; ~, slow - spori razvijač development - razvijanje, evolucija; gradnja, izgradnja; razrada, konstruisanje; usavršavanje, poboljšanje; foto-razvijanje; ~, aid - pomoć u razvoju; ~, chemical - hemijsko razvijanje; ~, colour - kolorno razvijanje, razvijanje u boji; ~, engineering - objekt u gradnji, građevina; ~, factorial - faktorijalno razvijanje, razvijanje po faktoru Vatkinsa; ~, high-speed brzo razvijanje, brza laboratorija za obradu filmova ili kino-filmova; ~, housing - kućno razvijanje; ~, hydraulic power - hidroenergetički objekat, hidroenergetska grad-
nja; ~,intergratedriver-basin-
kompleksno korišćenje vodenog toka; ~, map - izrada karata; ~ of gas - gasno razdvajanje, gasno odvajanje, gasno formiranje; ~ of heat - toplotno formiranje, toplotna obrada; ~ of methods - razvoj metoda, usavršavanje metoda; ~, oil - naftonosna polja, naftonosni tereni; ~, plan - plan razvoja; ~, powder blast - minska obrada, miniranje; ~, productive - priprema rada, produktivna izrada; ~, programe - program razvoja; ~, project - razvoj projekta; ~, ribbon - trakasta izrada; ~, series - razlaganje u red; ~, water-power - hidroelektrična stanica, hidro-elektro stanica; hidroenergetska izgradnja developmental - razvojni, opitni deviance - skretanje; odstupanje; zbir kvadrata odstupanja određenih veličina od srednje vrednosti; devijacija deviate - odstupati deviation - devijacija, odstupanje; veličina odstupanja; ~, absolute -
deviation
891
apsolutna devijacija; ~, acceptable - prihvatljiva devijacija; ~, angular - ugaono odstupanje; ~, average - prosečna devijacija; ~, bearing - promena kursnog ugla; ~, carrier - promena srednje frekvence, odstupanje srednje frekvence pri frekventnoj modulaciji; ~, compass - odstupanje kompasa, devijacija kompasa, greška kompasa; ~, critical - kritična devijacija; ~, frequency - frekventno odstupanje, odstupanje frekvenci, devijacija frekvenci; ~, heeling - greška usled nagiba, greška usled naginjanja; ~, hole - odstupanje bušotine, devijacija bušotine (od zadatog pravca); ~, intercardinal v. quadrantal deviation; ~, lateral - bočno odstupanje, bočna devijacija; ~, mean v. average deviation; ~, net - rezultirajuća devijacija; ~ of radio-beam - odstupanje radio-zraka; ~ of road - devijacija puta; ~ of trolley - odstupanje kontaktnog provodnika; ~, polar polukružna devijacija; ~, quadrantal - kvadratna devijacija; ~, relative - relativna devijacija; ~, standard - srednje kvadratno odstupanje, standardno odstupanje; ~, total - ukupna devijacija device - uređaj, naprava, sprava; ~ alarm - alarmni uređaj; ~ aural warning - uređaj zvučne signalizacije; ~ backup - pomoćni uređaj ; ~ control - kontrolni uređaj; ~ diagnostic - dijagnostički uređaj; ~ good - dobar uređaj; ~ measuring - merni uređaj; ~ monitoring - kontrolni uređaj; ~, repairable - popravljiv uređaj; ~ safety - sigurnosni uređaj, zaštitna naprava; ~ shut-down - uređaj za isključivanje; ~ signal signalni uređaj; ~ visible-warning - uređaj za vizuelnu signalizaciju; ~ warning - signalni uređaj devonian formation - devonska formacija; ~ period - devon dew point - tačka nanošenja, tačka rose, temperatura pri kojoj se iz gasa počnju izdvajati prve kapi tečnosti (magla)
diamond
Dewar flasks - Djuarov sud, posrebrena staklena boca dvostrukih zidova između kojih je prostor evakuiran; služi za čuvanje tečnog vazduha dewaxing - deparafinacija, odstranjivanje tvrdog parafina iz nafte i ulja diabase - dijabaz diacoustics - diakustika diagnosability - mogućnost davanja (donošenja) dijagnoze diagnosis - dijagnoza, određivanje uzroka odstupanja; ~ automatic - automatska dijagnoza; ~ maintenance - dijagnoza održavanja; ~ perfect - idealna (perfektna) dijagnoza; ~ remote - daljinska dijagnoza diagnostics - dijagnostika; određivanje odstupanja ili neispravnosti; ~ automatic - automatska dijagnostika diagonal ~ architectural treatment - dijagonalna obrada; ~ bracing dijagonala, kosnik; makaze, krst; ~ member - dijagonala, kosnik diagram - dijagram, grafikon, graf, šema, crtež; ~ arithlog - dijagram sa logaritamskim razmerom na jednoj osi; ~ assumption - teoretski dijagram; dijagram pretpostavki; ~ block - blok-šema, histogram; ~ circuit-dijagram kola; ~ column - histogram; dijagram sa kolonama; 2 and prussic acid - cijan (CN)2 i cijanovodonik (HCN) die stoc - narezač Diels-Alder reaction - Dils-Alderova reakcija, reakcija između diena i olefina dienes - dieni, jedinjenja koja u molekulu imaju dve dvostruke veze diesel engine - dizel-motor; ~ index, D.I. - dizel-indeks (Dl), karakteristika paljenja dizel-goriva, izračunava se iz anilinske tačke i gustine goriva; ~ pile-driving hammer - eksplozivni malj, eksplozivna makara difference - razlika, različnost; ~ in level - visinska razlika; ~ in price - razlika u cenama; ~ in the rate of exchange - kursna razlika; ~ inherent - inherentna razlika; bitna (svojstvena) karakteristika; ~, least significant - najmanje značajna razlika; ~ mean - srednje odstupanje, srednja razlika; ~ observed - uočena razlika; ~ true - prava razlika, istinita razlika difficult-to-obtain - deficitan, teško nabavi jiv difficulty - poteškoća diffused-air aeration tank - Mančester-basen diffusion ~ current density - gustina difuzione struje; ~ flow - difuziona struja; ~ process - difuzioni postupak; ~ pump-difuziona pumpa; ~ rate - difuziona brzina, brzina difuzije; ~ type cloud chamber difuziona maglena komora diffusivity - difuzivnost, sinonim za difuzioni koeficijen(a)t diffusor v. diffuser dig /to - kopati (lopatom) dig - iščeprkati; ukopati; najedati; tražiti; udarac; najedanje
dimensional-accuracy digest/to - umekšavanje, omekšavanje; truliti, raspadati (se) digested sludge - truli mulj digester - autoklav, digestor, uparivač, kotao digestion - varenje (npr. hrane); ~ tank - troliste digestor v. digester digger - vadilica krompira; bager, bager kašikar; kopač, ašov digging - kopanje; ~ machine kopačka (kanala); ~ motion radno kretanje; ~ plough - plug za kopanje kanala; ~ shovel lopata, lopatica digital - digitalni, digitalno, brojčano; ~ automation - digitalna automatizacija; ~ computer digitalni računar; ~ -to-analog converter - digitalni analogni pretvarač dike - nasip, bedem, suvi zid; rov, jarak; ~, brust - provala nasipa dilapidated - sklon padu (građevina) dilapidation - pad, rušenje (građevina) dilatation - dilatacija, izduženje; ~ interval - dilataciona fuga; ~ thermal - termičko širenje dilatometer - dilatometar diluent - razblaživač, razređivač, sredstvo za razblaživanje dilute solution - razblažen rastvor diluted - razblažen, nekoncentrovan diluting ratio - količnik razblaženja, zapremina razblaživača podeljena zapreminom rastvora; ~ roller valjak omekšivač (papira) dim - taman, mutan; slab; nejasan, zamućen; ~ -out-cap - zaslon reflektora dimension - mera, veličina; dimenzija, odmer; ~ ample - dimenzija sa rezervom, bogata dimenzija; ~ overal - gabaritna mera; ~ with tolerance - mera sa tolerancijama dimensional accuracy - tačnost mera; ~ error - dimenzionalna greška; ~ limit - granična mera; ~ restorability-sposobnost (svojstvo) nekog tkanja da se nakon skupljanja ili izduženja povrati na početne mere; ~ stability - dimenzionalna postojanost, sposob-
dimenslonal accuracy
893
nost održavanja mere; ~ tolerance - tolerancija dimensioned - dimenzioniran; ~ drawing - crtež sa merama; ~ sketch - skica sa merama dimensioning - dimenzioniranje, davanje (unošenje) mera; ~ of drawings - kotiranje nacrta dimensionless - bez dimenzija, mera diminution of quality - umanjivanje kvaliteta dimmed light - oboreno (smanjeno) svetio dimmer - otpor zatamnjenju dimple - porubljivanje, početno bušenje, udubljenje, rupica dinas brick - dinas opeka, kvarcna opeka dineutron - dineutron dinging ~ hammer - čekić za ravnanje dining~, car - kola za ručavanje; ~, room - trpezarija, sala za ručavanje; ~, room furniture v. dining room diode - dioda, elektronska cev sa dve elektrode; ~, characteristic diodna karakteristika; ~, detector - diodni detektor; ~, peak detector - diodni detektor vrhova; ~, rectifier - diodni ispravljač; ~, voltage - diodni napon dionic water tester - merač provodljivosti diopsid - diopsid dioptas - dioptas dioptre - diopter, dioptrija, jedinica u optici; sočivo čija je žižna daljina lm ima 1 dioptriju; ~, scale dioptrijska skala dioptric - dioptrija, dioptrijski dioptry - dioptrija diorite - diorit dip/to - potapati; ~ the light „ablendovati" svetio dip - pad; inklinacija (zemljinog magnetizma); tečnost u koju se (nešto) potapa; ~, brazing - lemljenje potapanjem; ~ coating - oslojavanje potapanjem; ~ dyeing - bojenje potapanjem; ~ galvanizingplameno pocinkavanje; ~ plating platdranje potapanjem; ~ solde-
disarray ring - lemljenje potapanjem; ~ stick - šipka za merenje nivoa (količine) ulja u motoru; ~ -stick reading - očitavanje nivoa ulja; ~ stock v. dip stick; ~ switch prekidač za oboreno svetio diphase - dvofazni diphenylol propane - bifenol A, difenilolpropan, komponenta za sintezu epoksidnih i polikarbonatnih smola diplex~, modulation - dvojna (dupla) modulacija dipole - dipol, vibrator; dipol, sistem; ~, aerial - dipolna antena; ~, field - dipolno polje; ~, half-wave - polutalasni dipol, polutalasni vibrator; ~, layer - dipolni sloj; ~, pick-up - prijemni vibrator; ~, radiation - dipolna radijacija; ~, wide-band - širokopojasni dipol dipped electrode - potopljena (uronjena) elektroda Dippel's oil - koštano ulje direct~, labour - produktivan rad; ~, loading - neposredni prenos tereta; ~, reading tacheometer refukcioni tahimetar directive - direktiva, uputstvo director - direktor; ~, test - direktor ispitivanja directorate of test requirements uprava za određivanje uslova ispitivanja directory - adresar disability - ispadanje iz stroja: neupotrebljivost; kvar, nesposobnost disabled - ispao iz stroja; u kvaru; neispravan; onesposobljen disablement - izbacivanje iz stroja; kvar; onesposobljenost disadvantage - nezgoda, smetnja, nepovoljnost disapproval - neodobravanje, odbi• janje, neslaganje sa; ~, design neslaganje sa projektom disarrangement - poremećaj, remećenje, nered disarray - zbrka, poremećenost, nered
disaster disaster - nevolja, beda, velika nesreća, nedaća, slom; ~, equpment - lom opreme discard - odbaciti, odbiti, škartirati discarding - odbacivanje, odbijanje odbacivajući, odbijajući discharge - ispuštanje, proizvodnost (pumpe), rasturanje, izlaz, ispust; ispuštati, spuštati, rasterećenje; rasteretiti; ~, air - gubitak vazduha, izbacivanje vazduha, pražnjenje vazduha; ~, alternating - alternativno naelektrisanje, periodično naelektrisanje, periodično pražnjenje; ~, aperiodic - aperiodično naelektrisanje; ~, are - lučna iskra, lučno pražnjenje; ~, bottom ispuštanje vode sa dna; rasterećenje preko dna; ~, bucket - rasterećenje pomoću suda, pražnjenje suda; ~, capacitor - naelektrisanje kondenzatora, pražnjenje kondenzatora; ~, chute - rasretećenje pomoću dubinomera; ~, compensation water - rasterećenje pomoću propusnih voda iz akumulacionog bazena; ~, conductive - provodljivost (kondenzatora) preko provodnika, pražnjenje preko provodnika; ~, convective - konvekciono naelektrisanje, konvekciono pražnjenje; ~, corona - koronsko naelektrisanje, koronsko pražnjenje; ~, creeping pražnjenje po površini; ~, dead-beat v. aperiodic discharge; ~, disruptive - probojno pražnjenje, pražnjenje sa probojem; ~, electric - električno pražnjenje; ~, fuel - odliv goriva; ~, gas - gasno pražnjenje, pražnjenje u gasu; ~, gauge - vodosliv; ~, globular sferno pražnjenje, sferna munja; ~, glow - tinjavo pražnjenje; ~, gravity - rasterećenje samotokom; ~, intermediate - dubinski vodeni bazen; ~, laminar - laminarno pražnjenje, dvojno pražnjenje; ~, lateral - bočno pražnjenje; ~, lightning - pražnjenje preko groma, pražnjenje munje; ~, linear pinch -linearnopražnjenje; ~,marginal - rubno pražnjenje; ~, orifice ispuštanje kroz otvor; ~, oscillatory - oscilatorno pražnjenje, osci-
894
discolour
lujuće pražnjenje; ~, overflow propusna sposobnost vodenog sliva; ~, peak - maksimalni rashod (vode), maksimalni gubitak; ~, pinching - sopstveno pražnjenje; ~, point - tačkasto pražnjenje; ~, rating curve - kriva protoka, hidrogram; ~, self- samopražnjenje; ~, self-maintained - samostalno pražnjenje; ~, silent - tiho pražnjenje; ~, solid - tvrdi gubitak (vode); ~, space - prostorno pražnjenje ; ~, spark - lučno pražnjenje, pražnjenje preko iskre (varnice); ~, spontaneous - spontano pražnjenje, proizvoljno pražnjenje; ~, static statično pražnjenje; ~, striated slojno pražnjenje; ~,Townsend pražnjenje po Taunsendu; ~, turbine - gubici turbine discharger - varničar, sistem za pražnjenje, varnični dodatak; ~, aerial - varničar za zaštitu od prenaprezanja; ~, are - lučni varničar; ~, asynchronous asinhroni varničar; ~, disk - varničar u obliku diska, disk varničar; ~, linear - linearni varničar; ~, spark - varnični varničar, lučni varničar; ~, tube-filled - kontejner za ispuštanje pomoću usmerenih cevi; ~, ventral - kontejner sa samopražnjenjem discharging - istovar, iskrcavanje, rasterećenje; ispuštanje, spuštanje, pražnjenje; ~ of boiler - pražnjenje bojlera, ispuštanje vode iz bojlera; ~ of brakes - pražnjenje kočionog sistema, pražnjenje sistema za kočenje; ~ steam - izbacivati paru, produvavanje parom discipline - disciplina; poredak, sistematsko proučavanje, naučna grana; ~, first-in-first-out v. first-come-first-served; ~ first-come-first-served - disciplina (postupak) po metodi „prvi ušao (došao) — prvi uslužen" disclaim - odreći, opovrgnuti, os" poriti, ne priznati; nepriznavanje zahteva discolour - obezbojiti, promeniti boju
discolouration
895
discolouration - obezbo javan je; mesposobnost razdvajanja preko azinjati boju; pogoršanje boje muta; ~, filter - filtracija, odvadisconformity - paralelno nesaglajanje pomoću filtra; ~, frequency šavanje, prekid u taloženju - odvajanje frekvenci; ~, optimal disconnect - razdvajati, otključavati, - optimalna diskriminacija; ~, razjedinjavati, razmicati range - sposobnost odvajanja po disconnection - razjedinjenje, isdaljini; ~, signal - razlikovanje ključenje, razmicanje signala; ~, statistical - statisdisconnector - razdvajač, prekidač tička diskriminacija discontinuation - prekid, prekidanje, discriminator - diskriminator, fazni obustavljanje, obustava, prestanak detektor, frekventni detektor, disdiscontinuity - odsustvo neprekidkriminator lažnih signala, diskrinosti, diskontinuitet, razdvajanje; minator šumova; ~, amplitude pregib, raskid; prekidnost (funkcije); amplitudni diskriminator; ~, mic~ plane - ravni diskontinuitet; ~ rowave - diskriminator mikrotalasa, structural - strukturna nepovediskriminator santimetarskih talasa; zanost, nejednakost strukture ~, off-tune - dvotaktni diskrimidiscontinuous - prekidan; diskrenator sa razdvojenom konturom; ~, tan; onaj koji se brzo menja trigger - triger diskriminator, disdiscord - disonantan kriminator kratkih impulsa disordance - nesaglasnost, nesagla- discriminatory - raspoznavajući, razšavanje likujući; selektivni, probirljivi, izdisordant - nesaglasan, diskordantan birljivi discount - odbitak, rabat discuss - razmatrati, analizirati discover - otkrivati, nalaziti discussion - razmatranje, analiza, discoverable - koji se može otkriti, diskusija ustanovljiv disdodecahedroid - disdodekaedar discovery - otkrivanje, nalaženje; ~ disease - bolest, oboljevanje, poboof trouble - otkriće nezgoda Ijevanje; ~, caisson - kesonska discrepance v. discrepancy bolest; ~, dust - profesionalno disperepancy - protivurečje, razilaoboljenje; profesionalno oboljenje ženje, razlikovanje, razglašavanje, neod opi)jaka; ~, incapacitating tačnost, odstupanje; ~, accumuoboljenje koje utiče na gubitak lated - suma grešaka, zbir grešaka; radne sposobnosti; ~, pulmonary ~, angular - angularna nepovedust - profesionalno oboljenje usled zanost, ugaona nepovezanost; ~, zagađenja na radnom mestu; ~, documentation - protivrečnost radiation - radijaciona bolest, bo(tehničke) dokumentacije; ~, lelest usled ozračavanja; ~, tin velling - razilaženje pri nivelisanju; kalajna bolest ~, uncleared - nerazjašnjena prodiseased - neispravan; umrtvljen; sa tivrečnost kvarom discrepant - različit; nedosledan, disembark - istovar, iskrcavanje, rasprotivrečan, oprečan terećenje discrete - razdvojen, odvojen, disdisembarkation - istovaranje, iskrkretan cavanje discriminant - diskriminantan disengage - isključiti, razdvojiti, razdiscriminate - raspoznavati, razlijediniti, razdvajati iz kola, oslobakovati ; razrešavati, razdvajati đati discriminating - diskriminacioni; disengagement - isključenje, razrazlikujući; specifični dvajanje, razjedin javan je, odvajanje discrimination - diskriminisanje, razogoliti, likovanje, raspoznavanje; selektiv- disforest - obešumiti, pretvarati šumske površine u obranost; sposobnost razdvajanja, razdive, krčiti dvajanje instrumenta; ~, bearing disgerminator - dižerminator
disgorge
896
disgorge - izvrtati dish - ploča, stepen (ventila), pločast; čaša, davati čaurast oblik, izgibati; ~, developing - kada za razvijanje, posuda za razvijanje; ~, evaporating - čaša za isparavanje, aparat za isparavanje; ~ of wheels - zanošenje točkova; ~, parabolic - parabolični reflektor; ~, Petri Fetrijeva čaša; ~, washing machine - mašina za pranje posuđa dished - polusferni, ugnuti, čašastog oblika;graduisan,kariran; ~,plate - viseći lim, koritasti lim dishing - naprslost, hrapavost disinfect - dezinficirati, dezinfikovati disinfectant - dezinfekciono sredstvo disinfection boiler - kazan- za de zinfekciju disinfector v. disinfection boiler disintegrate - usitnjavati, omekšavati, razdvajati na sastavne delove, rastvarati se disintegrating (flouring) mill dezintegrator disintegration - dezintegracija, usitnjavanje, razdvajanje, razlaganje, raspad; ~, alpha - alfa raspad; ~, atomic - atomski raspad; ~, beta - beta raspad; ~, concrete raslojavanje betonske smeše; ~ of rocks - raspadanje stena; ~, radioactive - radioaktivni raspad; ~, spontaneous - spontani raspad disintegrator - dezintegrator disintoxication - neutralizacija otrova disjon - razjedinjavati, razdvajati, raščlanjivati; razmicati disjunction - razjedinjenje, raščlanjen je; razmicanje kola disjunctor - prekidač, isključivač disk - disk, krug, pločica; tariranje; ~, abrasive - abrazivni krug, brušena ploča; ~, audio - gramofonska ploča; ~, azimuth - azimutski krug, azimutna ploča; ~, balanced - balansirani disk; ~, base - osnovna spojnica, osnovni sastav; ~, bearing - potporna šajbna; ~, blow-out - predostrožni dijagram; ~, brake - disk kočnice, kočioni disk; ~, burst(er) - predostrožni dijagram; ~, cam - disk breg; ~,
disnormality
carborundum - karborundni krug; ~, damping v. clutch disk; ~, clutch - frikc ioni disk, disk spojnica; ~, crank - krivi disk; ~, cutting tanki abrazivni krug, nož; ~, diffusion - difuzioni disk; ~, drop signalni cilindar; padajući klip, ~, eccentric - ekscentrični disk, ekscentrična šajbna; ~, emery v. ab.-asive disk; ~, falling v. drop disk; ~, friction - frikcioni disk, frikciona s ojnica; ~, guide atariarc..,! šajbna, fiksna šajbna; ~ ; impeil-sr - disk radnog točka; ~, index - razdvojni disk; ~, interrupter - komutator, disk prekidač; ~, lens - optički disk, sočivo; ~, matrix - fotomatrični disk; ~, Newton's colour - Njutnovi prstenovi; ~, piston - prsten klipa, karika; ~, pressure - zaptivna karika; ~, recording - gramofonska ploča; ~, retarding v. brake disk; ~, sanding - brušena ploča, šlifovana ploča; ~, saw cirkularna testera, cirkular; ~, signal - signalni prsten, signalni krug; ~, slotted -.prsten sa prorezom; ~, stroboscopic - stroboskopski prsten; ~, tell-tale - kontrolno okno; ~, timing - prsten za regulisanje momenta paljenja; ~, toothed - zupčasti prsten, zupčasti disk, zupčanik; ~, turbine - disk turbina disk-shaped - disk-oblika, oblika diska dislocate - dislocirati, premeštati, narušavati dislocation - dislokacija, narušavanje, pomeranje; bacanje dislodge - pomerati, pomerati sa mesta; otkloniti zavisnost dismantle - demontirati, razdvojati na delove dismember - raščlanjivati, razdvajati dismount - skidati, razdvajati, demontirati; prebacivati se dismountable - demontiran, skinut dismutation - dismutacija, pregrupisavanje disnormality - abnormalnost, nenormalnost
disomatic
897
disomatic - egzogeni disorder - rastrojstvo, dezorganizacija, bez reda disoxidation - redukcija, dezoksidacija, kaljenje dispatch (despatch) of exibits transport sajamskih eksponata; ~ of luggage - predaja prtljaga dispatcher - dispečer, odašiljač, kontrolor; ~, load - dispečer koji upravlja rasporedom opterećenja; ~, train - dispečer vozova; ~, yard - stanični dispečer dispatching - dispečerizacija, dispečerska kontrola, dispečersko upravljanje kretanja vozova; ~, load raspored opterećenja, dispečerizacija opterećenja dispensary - dispanzer dispense - raspoređivati, razdavati dispenser - automat za razlivanje dispensing - naliv, razliv, sliv; razdavanje, predavanje dispersal - rasipanje, rasturanje, raštrkanost dispersant - disperzant, detergentni aditiv motornim uljima disperse - dispergovati, rasejavati disperser - dispergator, dispergujući elemenat dispersing - dispergovanje, rasejavanje dispersion - disperzija, dispergovanje, rasejavanje, rasejanje, rasturanje, gubitak; raseljenje; ~, anomalous - anomalna disperzija;~ atomic - atomska dispeizija; ~, flank - magnetna disperzija u čeonim delovima (električnih mašina); ~, linear - linearna disperzija; ~, normal - normalna disperzija; ~ of rubber - disperzija kaučuka; ~, rotary - rotaciona disperzija; ~, spatial - prostorna disperzija, zapreminska disperzija; ~, thermal - toplotna disperzija, tasejanje toplote; ~, ultrasonic material disperzija materije ultrazvukom dispersionless - bez gubitaka, bez rasejanja dispersity - disperznost dispersive - dispergujući, rasejavajući dispersoid - disperzna faza, koloid 57 Rečnik
display displace - premeštati; zamenjivati displacement - premeštanje, pomeranje; stešnjenje; vodeno mešanje; radna zapremina; produktivnost pumpe ; ~, actual - radna zapremina; ~, continental - pomeranje kontinenata, pokretanje kontinenata; ~, electric - električno pomeranje; ~, elevator - elevator, otklanjanje uticaja visine; ~, engine - radna zapremina; ~, horizontal - pomeranje po horizontali, horizontalno pomeranje; ~, linear - linearno pomeranje; ~, longitudinal longitudinalno pomeranje; ~, magnetic - magnetno pomeranje; ~ of track - pomeranje puta; ~, pattern - pomeranje rasta; ~, phase - pomeranje faze; ~, pip - pomeranje granica, pomeranje granica gieške; ~, piston radna zapremina cilindra; ~, rudder - otklanjanje uticaja pravca; ~, step - skokovito pomeranje, stepenasto pomeranje displacer - pomerač display - reprodukovanje, prikazivanje, reprodukcija, proizvoditi; reproduktor, uređaj za repiodukciju; indikator; pokazivanje, predstavljanje; ~ A v. range-amplitude display; ~, air - avijaciona parada, avijaciona izložba; ~, analog - analogno predstavljanje; ~ B v. range-bearing display; ~ C indikator tipa C (azimut se meri po horizontali, ugao cilja po vertikali); ~, Cartesian - Dekartov koordinatni sistem; ~, clear jasna indikacija, čitljiva indikacija; ~, complex - složeni indikacioni uređaj; ~, computer - indikacija pomoću kompjutera; ~, concise nečitka indikacija, koncizna indikacija; ~, conventional - linearna indikacija, konvencionalna indikacija; ~, converter - konverter-indikator, aparatura za reprodukciju; ~, double-dot - dvotačkasta indikacija; ~, instruction - instrukciona indikacija; ~, item - izložbena roba; ~, material - dekoracioni materijal; ~ of capital equipment - ponuda investicionih
display
898
dobara; ~ of most restrictive speed - pokazivanje minimalne brzine; ~, off-centre-plan - indikator kružnog posmatranja sa pomerenim centrom; ~, pictorial panoramna indikacija; ~, radar radarska indikacija, radio-lokacioni indikator; ~, range-amplitude indikator tipa A, indikator daljine; ~, range-bearing - indikator tipa B, indikator daljina-azimut; ~, realistic-panoramna indikacija; ~, sector - sektorsko osmatranje, sektorska indikacija; ~, stand - Stand; ~, surface - izložbena površina; ~, television - televizijski indikator, televizijska indikacija; ~, three-dimensional - prostorna indikacija, indikacija u tri dimenzije; ~, visual - vizuelna indikacija, vizuelni indikator disposal - razmeštanje; udaljenje, odstranjenje; ~ at failure - raspored pri kvaru; ~, ground - zakopavanje u zemlju radioaktivnih otpadaka; ~, overburden - rastvaranje stena, raspadanje stena; ~, permanent - krajnje udaljenje, permanentno udaljavanje; ~, refuse - uklanjanje nečistoća, odstranjenje nečistoća; ~, spoil - formiranje odronom; ~, trade waste obrada korisnih voda disposition - raspolaganje, razmeštanje, raspored, uređenje, aranžiranje disproportion - disproporcija, neproporcionalnost, nesrazmernost disqualify - diskvalifikacija disrepair - oronulost, zapuštenost, neopravljenost disreputable - zloglasan, pokvaren, koji ne uživa dobar glas; istrošen, ishaban disruption - raspad, rušenje; razrušiti; rastur; proboj (dielektrika); ~, nuclear - raspad atomskog jezgra, nuklearni raspad; ~- of molecule - kidanje molekula, raspad molekula; ~ of schedule raspad grafika disruptive - razrušen, raspadnut; probojni, pražnjeni
distance dissect - analizirati; rasecati, raščlanjivati dissected - raščlanjen, izrezan dissectible - razdvojen, raščlanjen dissection -' analiza, raščlanjenje, raščlanjivanje,razlaganje; ~ , i m a g e - razlaganje slike dissector - disektor (predajna televizijska cev); ~, image - disektor slike disseminate - rasejavati, sejati (seme); natapati, potapati; rasprostirati dissemination - rasprostranjenje, raspoređivanje, predaja dissepiment - disepiment, pregrada, pregrađivanje dissimilation - disimilacija dissipate - rasejavati, rasipati dissipation - rasejavanje, gubitak, disipacija (npr. energije u atmosferi) ; ~, anode - anodna disipacija, rasejavanje na anodi; ~, heat toplotna disipacija, rasejavanje toplote; ~, plate v. anode dissipation ; ~, power - rasejavanje snage; disipacija energije; ~, turbulent turbulentna disipacija dissipative - disipativni, rasejavajući, koji vrši rasejavanje dissipator - disipator, koji gubi (energiju) dissociate - razdeliti, razjedinjavati, disocirati, razdeliti, razlagati dissociation - razlaganje, raspad, disocijacija; kreking-proces; ~, electrolytic - elektrolitička disocijacija dissolution - rastvaranje, razlaganje; rasejanje dissolve - rastvarati, razlagati; rasejavati dissolved - rastvoren, tečan dissolvent - rastvarač dissonance - disonanca, nekosekventnost distance - odstojanje, interval, rastojanje, daljina, udaljenost; ~, air vazdušno rastojan.je, daljina leta aviona; ~, angular - ugaono rastojanje; ~, arcing - zazor iskre, zazor luka, zazor varnice; ~, braking - kočeći put; ~, clear - rastojanje vidljivosti; ~, cone - dužina koju obrazuje razdvojni konus'; ~, crow-flight - rastojanje
distance
899
distillation
sparking distance; ~, surface po pravoj; ~, cut-off - prag-ras- | površinsko rastojanje, stvarna datojanje ekranisanja; ~, effective ljina (leta rakete); ~, take-off efektivno rastojanje; ~, electrical uzletna daljina; ~, track - ras- svetlosna jedinica rastojanja (svettojanje pređeno na zemlji, putna losna godina, svetlosna mikrosedistanca; ~, transmission - dakunda); ~, ellipsoidal - rastoljina transmisije, daljina predaje; ~, janje na elipsoidi, rastojanje na sfetrue - stvarno rastojanje, realno roidi; ~, focal - fokusno rastorastojanje; ~, viewing v. visibility janje; ~, fuel - rezerva goriva, distance; ~, visibility - daljina rezerva toplote; ~, gauge for vidljivosti; ~, wire - rastojanje sleepers - rasporednik pragova; ~, među nitima (u mreži konaca); ~, geodetic - dužina linije na terenu zenith - zenitno rastojanje po zemljinoj elipsoidi; ~, grazing - rastojanje po tangenti; ~, great distance-type - distancioni, daljinski, daljinskog tipa circle - rastojanje po velikom krugu; ~, ground - rastojanje na distant sign - predsignal zemlji, rastojanje na terenu; ~, distemper - posna boja distempering - bojenje posnom bohyperfocal - hiperfokusno rastojom, malanje janje; ~, infinite - neodređeno distend - naduvati, naduvati se, razrastojanje, beskonačnost; ~, interduvati, razduvati se; rastegnuti nodal - rastojanje između centara, optički interval; ~, interocular - distensible - rastegljiv, elastičan distension - raširenje, rastezanje očni bazis; ~, interpupillary v. interocular distance; ~, load - distill - destilovati distillate - destilat, destilovati, porastojanje transporta tereta; rasgon; ~, alcoholic - pogoni alkotojanje istovara; ~ of run - duhola; ~, engine - kieking-destilat, žina dometa; ~, orbital - orbidestilat kreking-fabrike; ~, heavy talno rastojanje, orbitno rastojanje; tar - teški smolasti destilat; ~, out-to-out - rastojanje među intermediate međudestilat krajnjim tačkama; ~, overlap među-pogon, među frakcija; dužina dela za prikrivanje; ~, kerosene - kerosinov destilat; piece - lim za vezu, spojni lim; ~, light - laki pogon, laka frakcija; polar - polarno rastojanje, radijuslong - široka frakcija; ~, middle -vektor (u sistemu polarnih koordi- srednja frakcija; ~, overhead nata); ~, principal - glavno rasprelazni pogon; ~, paraffin tojanje; najkraće rastojanje od tačke parafinov destilat; ~, power posmatranja do površine projekjaki alkohol; ~, pressure - prestovanja; ~, projection - rasto-destilat; ~, raw - neočišćeni janje u projekciji; aero-foto rastodestilat; ~, side-cut - bočni pojanje od prednje čvorne tačke obgon; ~, wax - parafinski destilat jektiva do ravni projektovanja; ~, reference - rastojanje do linije distillating - destilacija, prerada mreže koordinata; ~, rolling - distillation - destilacija, prerada; dužina dometa; ~, scraper - du~, air - destilacija (produkta žina dostavke skreperom; ~, screen nafte) pri atmosferskim uslovima; ~, analysis - destilaciona analiza, - rastojanje među ravnima mreže određivanje frakcionog sastava nafte i svetlosno-osetljivog sloja; ~, skip ili drugih smeša; ~, batch - pe- zona mirovanja; ~, slant - rasriodična destilacija; ~, coal - suva tojanje po padini; ~, slope - rasdestilacija kamenog uglja; ~, contojanje po strmini; ~, sparking tact - kontaktna destilacija ulja; ~, nstojanje pražnjenja, rastojanje varcontinuous - neprekidna destilaničara, dužina varnice; ~, spheric cija; ~, crude - destilacija nafte, - sferno rastojanje; ~, stopping v. prerada nafte; ~, curve - destilabraking distance; ~, striking v.
distillation
900
dona kriva, dobija se grafičkim predstavljanjem zapr. procenata destilata u zavisnosti od temperature; ~, destructive - destruktivna des tilacija; ~, differential - diferencijalna destilacija, frakciona prerada; ~, dry - suva destilacija; ~, equilibrium air - ravnotežna destilacija benzina sa vazduhom; ~, flash - jednostepeno isparenje; jednostepena destilacija; ~, fluidized - destilacija u pseudožarkom sloju; ~, fractional - frakciona destilacija; ~, gasoline - destilacija benzina; ~, loss - gubici pri destilaciji; ~, low-temperature niskotemperaturna destilacija; ~, molecular - molekularna destilacija; ~, naphta - destilacija nafte; ~, pyrogenic - destruktivna destilacija, suva destilacija; ~, range, boiling range - raspon destilacije, razlika temperatura početka i kraja destilacije; ~, resinous wood - suva destilacija drveta; ~, steam - destilacija vodenom parom; ~, straight-run prava destilacija; ~, vacuum destilacija pod vakuumom; ~, wood - suva destilacija drveta distillatory - destilujući distiller - destilator distillery - fabrika vina, fabrika alkohola; ~, tar - fabrika smole distilling - destilacija, prerada distinct - javan, jasan distinction - razlika, pravljenje razlike; odlika, posebno obeležje; odlikovanje distinctive - karakteran, različit distinguishability - mogućnost razlikovanja, različnost distort - deformisati, deformisati se, iskriviti (se) distorted - deformisan, iskrivljen, izobličen distortion - deformacija, iskrivljenje, izobličenje; distorzija; rastezanje; ~, amplitude - distorzija amplitude, izobličenje amplitude; ~, anisotropic - anizotropna distorzija; ~, aperture aperturna distorzija, aperturno izobličenje; ~, barrel - bočna distrozija; ~, bias te-
distribution legraph - skraćivanje ili produžavanje telegrafskih impulsa; ~, delay eho-distorzija, eho-izobličenje; ~, dial - distorzija impulsa; ~, echo eho-distorzija, eho-izobličenje; ~, frequency - frekventna distorzija; ~, harmonic - nelinearna distorzija; ~, intermodulation intermodulaciona distorzija, izukrštana distorzija, izukrštano izobličenje; ~, line - linearna distorzija, linearno izobličenje, linijska distorzija; ~, linear - linearna distorzija, linearno izobličenje; ~, modulation - modulaciona distorzija, modulaciono izobličenje; ~, non-linear - nelinearna distorzija, nelinearno izobličenje; ~, nuclear - deformacija jezgra, deformacija nukleusa, distorzija jezgra; ~ of field - distorzija polja, izobličenje polja; ~, pattern - distorzija delova, distorzija članova; ~, phase fazna distorzija, fazno izobličenje; ~, tonal - distorzija tonova, iskrivljenje tona; ~, under load deformacija pod teretom; ~, volume - distorzija zapremine, iskrivljenje zapremine; ~, wave izobličenje oblika signala distortionless - neizobličen, neiskrivljen distress - havarija, lom, lomljenje distressed - jako povređen, jako iznošen distribute - raspoređivati, rasprostranjivati, razmeštati distributed - raspodeljen; ~, evenly - ravnomerno raspodeljen; ~, normally - normalno raspodeljen; ~, statistically - statistički raspodeljen distributer v. distributor distributing~, bars - podeora armatura, montažno gvožde; ~, canal - razvodni kanal distribution - raspoređenje, rasprostranjenje, raspodela, distribucija; ~, arbitrary - arbitražna raspodela; ~, asymmetric(al) - asimetrična raspodela; ~, asymptotic - asimptotsko rasporedenje,
distribution
901
asimptotska raspodela; ~, bars podeona armatura, montažnogvožde; ~, binomial - binomijalno raspoređenje, binomijalna distribucija; ~, Boltzmann - Bolcmanova raspcdela, Bolcmanova distribucija; ~, cosine - kosinusna raspodela, kosinusna distribucija; ~, directional - direkciona raspodela, direkciono rasporedenje; ~, energy - raspodela energije, distribucija energije; ~, field - distribucija polja, raspodela polja; ~, Gaussian - Gausova raspodela; ~, general - opšta raspodela; ~, generalized - uopštena raspodela; ~, gravity •- raspodela pod dejstvom sile gravitacije; ~, heat toplotna raspodela; ~, initial početna raspodela; ~, isotropic izotropna raspodela; ~, lattice rešetkasta raspodela; ~, momentum - raspodela impulsa, raspodela količine kretanja; ~, normal normalna raspodela; ~ of illumination - raspoied osvetljenja; ~ of runs - raspodela procesa; ~ of sequence -raspodela redesleda; ~, observed - uočena raspodela; ~, overhead - gornja raspodela; ~, parametric - paiametrijska raspcdela; ~, particle size - raspodela čestica po razmerama, raspodela čestica po dimenzijama; ~, random - slučajna raspodela; ~, replenishment time - raspodela vremena popunjavanja zaliha; ~, rods v. distribution bars; ~, seam - raspodela slojeva; ~, size - raspodela po razmerama, raspodela po dimenzijama; ~, spectral - spektralna raspodela; ~, steam - raspodela pare, distribucija pare; ~, stress - raspodela napona, distribucija napona; _ ~, system - distribuciona mreža;' ~, unimodal - unimodalna raspodela; ~, velocity - raspodela bizina, distribucija brzina; ~, weight raspodela težina distribution-free - neparametrijski distributor - distributor, raspoređivač; magistrala; usmeravajući aparat; ~, binder - distributor ve-
dock zanih materijala; ~, composition - distributor kompozicija boja; ~, current - distributor struje, distribuciona linija; ~, gravity distributor preko slobodnog toka; ~, impulse turbine - distributor turbine; ~, line - linijski distributor; ~, manure - distributor semena; ~, motor-driven - distributor pomoću motora; ~, movable - distributor po visinama; ~, oil - distributor ulja; ~, pressure - distributor pritiska; ~, primer distributor sistema za zalivanje; ~, rotary - rotacioni distributor, centrifugalni distributor; ~, stock distributor taloga; ~, terminal krajnji distributor; ~, traffic distributor poziva; ~, two-spark auto-distributor dvojnog paljenja district~, heating - kvartovno grejanje; ~, road - lokalni put disturbance - smetnja, remećenje, narušavanje, nered, uznemiravanje disturbed~, sample - poremećeni uzorak; ~, structure - poremećena struktura disuse - neupotreba; stajanje; rashodovanost; izbaciti iz upotrebe disused - izbačen iz upotrebe; neupotrebljavan, neprimenjen ditch - rov, jarak, odvodni jarak diver - gnjurac diver's equpment - gnjuračka oprema divergence - razilaženje, odstupanje, neslaganje, divergencija divergency v. divergence divergent - različan, koji odstupa, neslagajući, divergentan diverse - raznovrsni, nesličan; različit, raznolik diversion - provizoran put; ~ of road - devijacija puta; ~, tunnel otpočni tunel dividing partition - pregradni zid; ~, wall - pregradni zid division - deoba, podela, odeljenje (radne organizacije), neslaganje DNOC - dinitroortokrezol, insekticid dock - dok
doctor
902
dote
vrata; ~, frame - drvodeljski radoctor - nož za skidanje, popravgastov, ragastov, parapetštok, okvir ljanje; ~, test - doktor-proba na vrata; ~, fulsh panel - ravna sadržaj merkaptara u benzinima; vrata; ~, furniture - okov za ~, treatment - doktor-postupak vrata; ~, glass - zastakljena vrata; za eliminisanje merkaptana iz ben~, handle - drška za vrata; ~ in zina (slađenje) frame - vrata u stoku (u ramu), doctrine - doktrina, princip; ~, vrata sa zubom; ~, knob - druker, operating - princip rada; radni okretno dugme za vrata; ~, knob, princip fixed - dugme za vrata; ~, lever document - dokument, pismeni dohandle - kvaka za vrata, diska za kaz; ~, parameter - dokument vrata; ~, lining - oplata vrata, o parametrima; ~, repair - pisobloga vrata, postava, futer; ~, meni dokaz o popravci loading - utovarna vrata; ~, lock documentary - nastavni film; ~, brava; ~, panel - ispuna, fining; colour film - dokumentarni film ~, sach v. casement door; ~, u boji sill - prag, kućni prag; ~, single documentation - dokumentacija; ~, wing - jednokrilna vrata; ~, design - konstrukriona dokumenspring - zadržač za vrata, automat tacija; ~, engineering - tehnička za vrata; ~, step - kućni prag, dokumentacija; ~, maintenance prag; ~, stop - odbojnik; ~, with dokumentacija održavanja; ~, rejamb lining - vrata sa postavom pair - dokumentacija popravke dope - dodatno sredstvo, firnajz, dodged-up - u neispravnom stanju avionski lak, rastvor filma, dodatak dog - klanfa, pijavica, spona, škoba gorivu, aditiv, usporivač vezivanja; dolina - karsno polje, dolina ~, fuel - antidetonacioni dodatak Dolomite - dolomit; ~, refractory (gorivu); ~, nitrate - nitrolak brick - dolomitna opeka doped lubricant - mazivo sa adiDolomitic limestone - dolomitski tivima, „legirano" mazivo krečnjak dopes (additives) - aditivi, materije domain - domen, oblast, delokrug. koje, dodate u malim količinama u sfera; ~ of convergency - oblast derivate nafte i druge proizvode, konvergencije; ~ of definition vidno poboljšavaju osobine proizdomen (sfera) definicije; ~, time voda - vremenska oblast Doric order - Dcrski red dome - kupola, kube dormer - krovna badža, badža, domestickrovni prozor, tavanski prozor ~, demand - potražnja na dodormitory - spavaonica maćem tržištu; ~, market - dodosimeter - dozimetar, instrument za merenje doze radioaktivnosti maće tržište zračenja, uređaj za merenje apsordoor - vrata, kapija; ~, air - ventibovane doze (zračenja); ~, clinical laciona vrata; ~ and window forniture - okovi za vrata i pro- klinički dozimetar zore; ~, armoured - protivpodosimetry - dozimetrija žarna vrata (armirana gvožđem); ~, back plate - šild za vrata; ~, bell - dot - tačka, Morzeova tačka; mrlja (TV); ~, interlace - redanje tazvonce, zvono na vratima; ~, case čaka (elemenata slike), preplitanje stolarski ragastov, ragastov, oplata tačaka (TV); ~, product - skavrata; ~, casement - zastakljena larni proizvod (vektora); ~, screen vrata; ~, check - zadržač za vrata, - tačkasti raster; ~, sequential automat za vrata; ~, chin - lanac system - sistem redosleda predaje na vratima; ~, discharge - iselemenata (tačaka) boje tovarna vrata; ~, end - zadnja vrata (auto); ~, entrance - ulazna dote - truo (drvo) vrata; ~, finishing - oblaganje
dotted line
903
draw
doubling - dubliranje; dupliranje; dotted line - tačkasta linija udvajanje; duplirajući, udvajajući dotting wheel - točkić za pisanje doubly-trussed beam - dvojno (registratura) armirana greda doubledoubt - sumnja, neopredeljenost ~, anglefish-plate - dvougaona vezica; ~, bevel butt weld - Dove's law - Doveov zakon dowel - čep; moždanik K-šav; ~, cofferdam - stepenasti downzagat; ~, cross-over - dvostruka ~, comer - prelivna cev destilakolosečna veza; ~, curve-switch cionih kolona, kroz nju se odvodi krivinska skretnica, lučna skretnica; tečncst sa jednog poda na sledeći, ~, door - dvostruka (dupla) vrata; niži; ~ -fall - pad ~ -duty - sa dve upotrebe, sa dve namene; ~, Flemisc bond - downpipe - olučna cev poljski prevez, gotski prevez; ~, downtime - vreme (prinudnog) stajanja; izgubljeno vreme, čekanje, floor - dvojna tavanica; ~, framed zastoj; ~, scheduled - planirano floor v. double floor; ~, hanging vreme stajanja; ~, total - ukupno truss - dvojna vešaljka; ~, headed vreme stajanja; ~, unexpected rail - dvoglava šina; ~, heart neočekivano vreme stajanja; ~, dvostruko srce; ~, hinged arch unscheduled - neplanirano vreme dvozglobra svod; ~, J butt weld stajanja K-šav; ~, joist - blizni nosač; ~, pitch - dvcvodni nagib; ~, pitch downtrend - opadanje, snižavanje roof truss - dvovodni nosač; ~, (npr. svojstava) pitched roof - dvovodni krov, dowsing - radiestezija sedlasti krov; ~, point - dvojna dozer - dozer tačka; ~, points - dvostruka skret- drag - negativno trenje kod šipova nica; ~, row of sheeting - dvos- Drager-Indicating-Tube - Dregetruki priboj; ~, sapwood - dvosrova indikatorska cev, indicira pritruka beljika; ~, sided round tosustvo otrovnih ili eksplozivnih gaothed-plate - geka spajalica za sova (promenom boje) drvo, geka moždanik; ~, sleeper dragline(under joint) - dvostruki prag; ~ excavator - kabelbager, kabel~, slip points - jednopostavna skreper; ~ scraper - kabelskreper ukrsna skretnica, dvojna ukrsna drain - kanalizaciona cev; ~, backskretnica, engleska skretnica; ~, -drop at manhole - kaskada u tlope - dvovodni nagib; ~, slope zidanom silazu; ~, cock - ispušna roof- dvovodni krov, sedlasti krov; slavina; ~, fitting - čep na zglob, ~ -storied - dvospratni; ~ viraž; ~, pipe - drenažna cev; ~ •witch - dvostruka skretnica; ~, tile v. drain pipe; ~ trench tie - klešta; ~, T-iron - dvostruki drenažni rov T-ptofil; ~, track line - dvokolosečna pruga; ~, vault - dvojni drainage - odvodnjavajne, kanalizacija; ~, adit - drenažna galesvod; ~, vee weld - iks-šav (X-šav); rija; ~ by electro-osmosis - dre~, V weld - iks-šav OC-šav); ~ naža elektroosmozom; ~ by vacuWarren-truss - lombična rešetka; um method - drenaža vakuum~, web compound girder v. -metodom; ~ conduit - kolektor double web girder; ~, web plate-girder v. double web gir- drains - kanali der; ~, webbed girder - dvo- dramatic - dramatičan zidni nosač, čeličri nosač sa dva draught (draft) - promaja; ~, gauge - merač promaje, manometar zida; ~, welt - dvostruki (dupli) koji meri male diferencijalne priprevoj, dvostruki rub; ~, window tiske; ~, regulator - regulator - dvostruki prozor; ~ wing door promaje dvokrilna vrata draw - ispustiti; izabrati; sastaviti
drawback
904
drawback - smetnja; prepreka; nezgoda; nedostatak drawbridge - most za dizanje drawing - plan, crtež; izvlačenje; skica; ~, bar - longarina, podužna greda; ~, diagrammatic - dijagramski crtež; ~, layout - crtež rasporeda; ~, oil - ulje za izvlačenje metala; ~, paper - crtaći papir; ~, room - salon; ~, shop (working) - radni (pogonski) crtež drawings of house services - instalacioni planovi drawn - uzet; nacrtan; ~, independently - nezavisno uzet, nezavisno nacrtan dress - obraditi; urediti; doterati dressed stone - kvader, tesan kamen, tesanik dressing - uređivanje, doterivanje; obrada, tretman; apretura; ~, room - svlačionica; ~, weatherproof tretman za vodonepropustivost drier - sušilica drift - pomeranje; usmeravanje; kolebanje; ~, long-term - dugoročno pomeranje; ~, parameter - pomeranje, skretanje parametara; ~, performance - smanjenje performanse; ~ with age - pomeranje (svojstava) sa rokom upotrebe; ~ with use - pomeranje izazvano upotrebom drifting - pomeranje, kolebanje; kolebajući, pomerajući driftsand - živi pesak, tečni pesak drill - svrdlo, burgija, borer; mina; ~, bit - burgija, bušilica driller - miner drilling - probijanje tunela, prokopavanje tunela, izbijanje tunela; bušenje; ~, bits - bušaće dleto; ~, core - jezgro bušotine; ~, derrick - toranj za bušenje; ~, fluid isplaka, suspenzija gline u vodi koja se ubacuje u bušotinu (za naftu) u cilju održavanja hidrostatičkog pritiska, hlađenja dleta i odnošenja opiljaka; ~ holes in a wall dubljenje zida, štemovanje; ~, log - dnevnik sondiranja, sondažni protokol; ~, machine - bušilica; ~, mud ~ opiljci bušenja; ~, oil (grease) - ulje za bušenje; ~, pat-
dubbing (of a film) tern - šema miniranja; ~, platform - platforma za bušenje ispod površine mora; ~, pressure pritisak bušenja, izražava se u kg/cm prečnika dleta; ~, progress - brzina bušenja, izražava se u m/h, zavisi od vrste i strukture terena; ~, rig (drill rig) - bušaća garnitura, sendažni aparat drinking~, fountain - higijenska česma; ~, water - pitka voda drip - ckapnica, vasernaz; ~, feed lubricator - kapalica, uređaj za podmazivanje kapanjem ulja driven~, pile - pobijeni šip; ~, well cevni bunar driver - vozač driving~, belt - kaiš, remen; ~, pulley kaišnik, šajbna drop~ -ball-viscosimeter - viskozimetar sa padajućom kuglom (Hopplerov viskozimetar); ~, hammer ručna makara; ~ -point of bitumen - tačka kapanja bitumena dropproof - nekapajući, koji ne kaplje dropping - kapanje; kapajući dry~ -cleaning shop - servis za čišćenje odela; ~, density - suva težina, suva gustina; ~, holes ćulane, tavanska mina; ~, joint neispunjena spojnica, prazna spojnica; ~, penetration surfacing zasuti makadam; ~, penning roliranje nasipa; ~, pitching v. dry penning; ~, process penetration macadam - zasuti makadam; ~, residue - suvi ostatak; ~, return - suvi kondenzni vod; ~, rubble - suvi zid; ~, soling roliranje nasipa; ~, unit weight suva težina; ~, wall - suvi zid; ~, walling v. dry wall; ~, weight suva težina dual - dvojni, iz dva dela; udvojeni; ~ -mode - koji radi na dva načina; ~ -purpose - dvonamenski; ~ -rated - sa dve ocene; za dva režima dubbing (of a film) - sinkronizacija
*Kt
90S
duct - kanal, ventialcioni kanal, šaht; kablovska cev; linija rashladnog vazduha; sanduk sa bojom; ~ cleaner - cevna četka dueter - om-metar za male otpore ductile - diktilan, istegljiv, rastegljiv, plastičan (hladno obradiv); ~, cast iron - liv sa lopaticama grafita; ~, fracture - lom (rez) skošavanjem (makazama) duetilimeter - duktilometar ductility - istegljivost, duktilitet, izdužljivost, rastegljivost; ~, limit granica istegljivosti; ~ of bitumen - duktilitet bitumena; ~ tester duktilometar ducts - kanali dud - neuspeh; neispravan; ćorak; neeskploatisan; neaktivan dumb-waiter - dizalica za hranu dummy - maketa, model; lažni, falš, imitirajući; ~, joint - prividna spojnica; ~, lock - ukopavajuća btava; ~, rivets - konstruktivni zakivci, zakivci za spajanje dump - kipa, mesto istovara iskopa dumper - damper, kiper dumping~ over the end - nasipanje sa čela; ~ wagon - vagonet sa sandukom za izvrtanje, kipvagonet dune - dina, peščans dina duplex - dupleks.. dvostruk, dvogub duplicability - udvestručivost, reproduktivnost duplicate - udvostručiti, udvojiti, duplirati; duplikat, kopija; ~ of waybill - kopija tovarnog lista duplication - udvestručavanje, udvajanje; umnožavanje, dupliranje; ~, component - dupliranje elemenata; ~, functional - funkcionalno dupliranje; funkcionalno udvajanje; ~, partial - delimično udvajanje; delimično dupliranje; ~, work poslovi umnožavanja durability - trajnost, izdržljivost, dugotrajnost ; ~, chemical - hemijska trajnost, hemijska otpornost; ~, continuous - kontinualna (neprekidna) trajnost; ~, light trajnost na svetlosti; ~ of pavement - trajnost kolovoza; ~, service - vek upotrebe; radni vek;
duty ~, surface - površinska trajnost (izdržljivost); trajanje površine durable - izdržljiv, dugotrajan, otporan, trajan duration - trajanje, postojanost, dugotrajnost, dužina veka; ~, effective - efektivno trajanje; ~, life - radni vek; vreme korišćenja; ~ of a call - trajanje razgovora; ~ of exposure - trajanje izlaganja; ~ of load application - trajanje primene opterećenja (tereta); ~ of the Fair - trajanje sajma dust - prašina, otpaci iz kuće, biljna prašina; ~, aspiration - usisavanje prašine; ~, bin - kanta za smeće; ~, binding oil - ulje koje vezuje prašinu; ~, cage filter filter doboša za prosejavanje; ~, car - vozilo za odvoz smeća; ~, catcher - separator prašine; ~, coal - ugljena prašina; ~, collecting equipment - postrojenje za odvajanje prašine; ~, exhaust apsorbovanje (usisavanje) prašine; ~, guard - zaštita od prašine; ~ -laden air - prašnjav vazduh, vazduh sa uključcima vazduha; ~, man - radnik koji odvozi smeće; ~, precipitation - talog prašine; ~ -proof- zaptiven protiv prašine; ~, remover - ciklon, odvajač prašine; ~, respirator - maska, zaštitna maska protiv prašine; ~, supperssion - suzbijanje prašine; ~, washer - zaštitni prsten protiv prašine duster - usisivač prašine, raspršivač, rasprašivač (pri zaštiti bilja), separator otpadaka, kolektor otpadaka; krpa za brisanje prašine dutch close stove - irska peć duty - zadatak, obaveza; režim rada, norma; obaveznost; sfera delatnosti; ~, arduous - težak režim rada; ~, constant - postojani režim rada; ~, continuous - neprekidni režim rada; ~, critical - kritični režim rada; ~, extra - posebno opterećenje; ~, extra-heavy - posebno teško opterećenje; ~, heavy (high) - težak režim rada; ~, intermittent - povratno-kratkotrajni režim rada; ~, light (low) - lak
duty režim rada; ~, medium - srednji režim rada; ~, medium heavy (moderate) - umereni režim rada; ~, momentary - trer.utni režim rada; ~, operating - operativni režim rada; ~, paid - ocarinjeno; ~, periodic - periodični režim rada; ~, rated - deklarisani režim rada; ~, rugged - režim rada sa povišenim habanjem; ~, short- t i m e - kratkotrajni režim rada; ~, standard - standardni režim rada; ~, standby - režim neopterećene rezerve; ~, starting - početni režim rada; ~, temporary - privremeni režim rada; ~, uninterrupted - neprekidni režim rada; ~, unpaid - neocarinjen; ~, varying - promenljivi režim rada dwelling - kuća, stan, dom; ~, hygiene - stambena higijena; ~,
906
dynamo
kitchen - stambena kuhinja; ~, room - stambena prostorija; ~, zone - stambena zona dye-stuff industry - industrija boja dyke - dajk, žica dynamic~, coefficient - dinamički koeficijent; ~, effect - dinamičko dejstvo; ~, equilibrium - dinamička ravnoteža; ~, force - dinamička sila, aktivna sila; ~, stress - dinamičko naprezanje; ~, test of a pile - dinamičko ispitivanje sipa; ~, test of material - dinamičko ispitivanje materijala dynamical similarity - hidraulična sličnost dynamics - dinamika dynamite - dinamit dynamo - dinamo
signal reflektovan od površine mora; earth - zemlja; ~, auger - . ~, spin - spinski eho bušilica; ~, cofferdam - zagat od zemlje; ~, colour - zemljana economic area - privredna oblast; ~, assistance - privredna pomoć; boja; ~, dam - zemljana brana, ~, circles - privredni krugovi nasuta brana; ~, flow - blatni (pi.); ~, community - privredna sliv; ~, removal - odvoz zemlje; zajednica; ~, cycle - privredna ~, road - zemljani put konjunktura; ~, development earthedprivredni razvoj; ~, importance ~, plug - šuko utikać; ~, Socket privredni značaj; ~, measure outlet - kutija šuko utikača mera štednje; ~, plan - privredni earthworks - zemljani radovi plan; ~, planning - privredno ease - lakoća, udobonst, ugodnost planiranje; ~, results - privredni easement curve - prelazna krirezultati (pl.)> ~> system - privvina, prelaznica reda economy - privreda; ~ of (in) space easers - žalom -ušteda prostora easing wedges - dvojni klin Edeleanu process - Edeleanu proeasy-lak ces, ekstrakcija aromatskih ugljoeat - najedati, nagrizati, razarati vodonika pomoću sumpordioksida eaten - izjeden, utrošen edge - ivica, granica, kraj, front; ~, eave gutter - viseći oluk, obešen back - zadnja ivica, zadnji front; ~, oluk; ~, trough - viseći oluk, front - prednja ivica, prednji obešen oluk front; ~, lagging - zadnji front; eaves - ispad krova, streha, (streja) ~, leading - prednji front; ~, rolled - zaobljena ivica, zaobljeni echinus - ehinus kraj; ~, sharp - oštra ivica, oštra echo - eho, eho-signal, refleksija, granica; ~, turned down - otvoreflektovani signal; ~, chaff- eho rena ivica, zaobljena ivica dipola; ~, flutter - višestruki eho; ~, laser - laserski eho; ~, edging - bordura optical - optički eho; ~, phonon - editor - redaktor, izdavač fononski eho; ~, photon - fo- editorial office - redakcija tonski eho; ~, polarized - polaeditorship - redakcija rizovani eho; ~, Raman - Rama- education - edukacija, obrazovanje nov eho, eho signala kombinacionog effect - efekat, pojava, delovanje; ~, rasejanja; ~, resonance Raman adverse - suprotan efekat, štetan rezonantni Ramanov eho; ~, sea -
effect
908
efekat; ~, after - kasniji efekat; ~, aperture - efekat otvora, izobličenje izazvano otvorom; ~, atmospheric lens - sočivo — efekat u atmosferi; ~, attenuation - efekat prigušivanja; ~, blurring - efekat; ~, coherence - koherentni efekat; ~, collision narrowing - efekat sudarnog sužavanja; ~, commonopšti efekat; ~, confounding zbunjujući efekat; ~, corrosion efekat korozije; ~, cyclic(al) ciklični efekat; ~, damaging štetan efekat; ~, degrading efekat pogoršanja svojstava, degradirajući efekat; ~, depth-of-field - efekat dubine polja; ~, destructive - destruktivni efekat; ~, detrimental - štetno dejstvo; ~, double-image - fantomni efekat; efekat dvojne slike; ~, doubling efekat dubliranja; ~, equivalent ekvivalentni efekat; ~, erosion efekat erozije; ~, exposure efekat izlaganja; ~, filtering efekat filtriranja; ~, flicker - fliker efekat; ~, Franz-Keldysh Franc-Keldišov efekat (kod poluprovodnika u električnom polju); ~, frequency pulling - efekat pomeranja (vučenja) frekvencije; ~, ghost - fantomni efekat, parazitna pojava; ~, guest-host - efekat gost-domaćin; ~, hazard - efekat opasnosti; ~, image - efekat preslikavanja, ogledalo efekat; ~, immediate - neposredni efekat; ~, indirect - indirektni efekat; ~, inhibiting - inhibirajući efekat, antikorozioni efekat; ~, interaction - efekat interakcije; ~, interplot - međuprostorni efekat; ~, laser - laserski efekat; ~, level-crossing - efekat presecanja (prelaska) nivoa; ~, linear - linearni efekat; ~, Linhor - Linhorov efekat; ~, main - glavni efekat; ~, moisture - efekat vlage; ~, notch - efekat zareza; ~ of ageing efekat starenja; ~, parallax - pojava paralakse, efekat paralakse; ~, periodic - periodični efekat; ~, permanent - permanentni efekat; ~, photoangular - fotougaoni efe-
efficiency
kat; ~, photoelectric - fotoelektrični efekat; ~, potential - potencijalni efekat, efekat potencijala; ~, processing - efekat obrade; ~, pulling - efekat vučenja; ~, pushing - efekat guranja; ~, pyroelectric - piroelektrični efekat; ~, pyromagnetic - piromagnetski efekat; ~, real - stvarni efekat; ~, realignment - efekat preorijentacije; ~, residual - zaostali efekat; ~, residual-image - efekat zaostale slike; ~, sampling - efekat odabiranja, efekat uzorkovanja; ~, ~, self-induced transparency efekat samoindukovane prozračnosti; ~, self-locking - efekat samosinhronizacije; ~, self-stabilization - efekat samostabilizacije; ~, self-terminating - efekat samoograničehja, efekat samozavršavanja; ~, side - sporedni efekat; ~, speckle - efekat granulacije; ~, static fatigue - efekat statičkog zamora; ~, treatment - efekat tretmana; ~, treshold - prag efekta; ~, transparency - efekat prozračnosti, efekat transparencije; ~, two-quantum - dvokvantni efekat; ~, useful - koristan efekat; ~, waveguiding - talasovodni efekat; ~, wear-out - uticaj habanja; ~, zero-field level crossing Hanleov efekat effective - efektivan; ~, depth - korisna visina; ~, floor area - korisna površina, stambena površina; ~, head - neto-pad; ~, lenght of line - korisna dužina koloseka; ~, productivity - praktični učinak; ~, storage - korisna zapremina akumulacije effectiveness - efektivnost; ~, general - opšta efektivnost; ~, operational - operativna efikasnost effervescent water - kiseljak efficacy - efikasnost; ~, luminous svetlosna efikasnost; ~, quantum kvantna efikasnost efficiency - efektivnost, koeficijent korisnog dejstva, koeficijent, stepen; ~, absolute - apsolutna efikasnost; ~, actual - stvarna efikasnost; ~,
efficiency
909
average - prosečna efikasnost; ~, backscattering - koeficijent povratnog rasejanja; ~, burn - stepen izgaranja; ~, chemical conversion - koeficijent hemijske konverzije; ~, commercial - komercijalna efikasnost; ~, corrosion aktivnost korozije; ~, cost - efektivnost troškova; ~, coupling koeficijent sprege, stepen sprege; ~, deflection - stepen otklona; ~, detector - detekcioni koeficijent; ~, diffraction - koeficijent difrakcije; ~, down^converslon stepen pretvaranja sa sniženom frekvencijom; ~, economical) - ekonomska efektivnost; ~, energy energetski koeficijent; ~, energy quantum - energetski kvantni koeficijent; ~, exact - egzaktna efektivnost, tačna veličina efikasnosti; ~, excitation - pobudni koeficijent, efektivnosti pobude; ~, external quantum - spoljašna kvantna efektivnost; ~, focusing - efektivnost fokusiranja, stepen fokusiranja; ~, fusion - efektivnost fuzije; ~, high - visoka efektivnost; ~, hole injection - efektivnost unošenja rupe; ~, hologram diffraction - efektivnost holografske difrakcije; ~, ideal - idealna efektivnost, teoretska efektivnost; ~, incremental - inkrementna efektivnost, diferencijalna efektivnost; ~, indicated - indicirana efektivnost, indikatorni koeficijent efektivnosti; ~, individual - individualna efektivnost; ~, internal interna efektivnost; ~, internal quantum - unutrašnja kvantna efektivnost; ~, laser - laserska efektivnost; ~, laser electrical laserska električna efektivnost; ~, launching - efektivnost lansiranja; ~, lens - rezolucija sočiva, efektivnost sočiva; ~, limiting - granična efektivnost; ~, low - niska efektivnost; ~, luminescence - efektivnost luminescencije; ~, luminous - svetlosna efektivnostj efektivnost ispuštanja svetlosti; ~, maximum - maksimalna efektivnost ~, mean - srednja efektivnost; ~
eigenfunction mechanical - mehanička efektivnost; ~, modulation - stepen modulacije; ~, net-rezultirajuća efektivnost; ~ of estimate - efektivnost procene; ~, operative operativna efektivnost, eksploataciona efikasnost; ~, optimum optimalna efektivnost; ~, overall opšta efektivnost; ~, peak v. maximum efficiency; ~, polarizing - stepen polarizacije; ~, poor - slaba efikasnost; v. low efficiency; ~, practical - praktična efikasnost; ~, pumping efektivnost pumpanja; ~, quantum - kvantna efektivnost; ~, radiant efektivnost zračenja; ~, readout efektivnost očitavanja; ~, reconstruction - efektivnost rekonstrukf čije; ~, reflection - stepen realeksije; ~, relative - relativnefikasnost; ~, running - eksploataciona efikasnost; ~, second harmonic generation - efektivnost generisanja drugog harmonika; ~, slope - diferencijalna efektivnost; ~, structural - strukturna efikasnost; ~, theoretical - teoretska efikasnost; ~, up-conversion - efektivnost konverzije sa povećanjem frekvencije; ~, working v. running efficiency efficient - efikasan, delujući, produktivan, ekonomičan efflorescence - iscvetavanje, cvetanje effluent - industrijske vode, otpadne vode; ~, ground water - priobalna podzemna voda; ~, siol-filter - zemljani filter effort - napor; program radova; trud; ~, development - razvojni napor, napor (trud) uložen u razvoj; ~, research - istraživački napor, napor uložen u istraživanje effusive rocks - efuzivne stene egg-shaped section - jajast profil eigenfunction - sopstvena funkcija; ~, electronic - elektronska sopstvena funkcija; ~, rotational rotaciona sopstvena funkcija; ~, vibrational - vibraciona sopstvena funkcija
elgenmode eigenmode - sopstveni način, sopstvena oscilacija eigenvalue - sopstvena vrednost ~, degenerated - degenerisana sopstvena vrednost; ~, energy sopstvena vrednost energije ejector - ejektor elastic~, buckling - elastično izvijanje; ~, centre of gravity - elastično težište; ~, clip - elastična pločica; ~, constants - elastične konstante; ~, fixity - elastično ukleštenje, ukleštenje; ~, foundation - elastična podloga; ~, foundation wall - elastični temelj; ~, hysteresis - elastična histereza; ~, impact - elastični sudar; ~, limit - granica elastičnosti; ~, line elastična linija, linija ugiba, linija povijanja; ~, load - elastična težina; ~, strain - elastična deformacija; ~, support - elastično oslanjanje; ~, switch blade - elastični jezičak; ~, tongue - elastični jezičak; ~, washer - elastična pločica elbow - nagib, strmina; ~, critical kritični nagib; ~, waveguide nagib talasovoda electric~, arc welding - zavarivanje električnim lukom; ~, bell - električno zvonce; ~, bulb - sijalica; ~, cable - električni kabel; ~, clock električni časovnik; ~, conductor - električni provodnik; ~, detonator - električni upaljač; ~, generator - generator; ~, signalling - električna signalizacija; ~, transmission line - vod, električni vod; ~, water heater električni bojler; ~, welding električno zavarivanje; ~, wiring električni vod electrical - elektrotehnički; ~, engineering section - elektrobranša; ~, fitter - elektromonter electricity~ for lighting - struja za osvetljenje; ~, meter - brojilo, strujomer; ~, meter box - orman za strujomere; ~, system - električna mreža
910
element
electro~, chemical influences - elektrohemijski utkaj; ~, osmosis elektroosmoza; ~, potential method - elektropotencijalna metoda electrochromism - elektrohromiran electrode - elektroda; ~, auxiliary pomoćna elektroda; ~, cold hladna elektroda; ~, discharge elektroda pražnjenja; ~, distributed - raspodeljena elektroda; ~, grating - rešetkasta elektroda; ~, interdigital - interdigitalna elektroda; ~, modulator - modulaciona elektroda; ~, reflective reflektujuća elektroda; ~, transparent - providna elektroda, transparentna elektroda; ~, trigger okidačka elektroda, okidna elektroda electron - elektron; ~, excitation pobudni elektron; ~, excited pobuđeni elektron; ~, retrapped ponovo zahvaćeni elektron; ~, superthermal - supertermalni elektron, netermalizovani elektron electronics - elektronika; ~, interfacing - sprežna elektronika, elektronski sistem za spregu; ~, signal-processing - elektronika za obradu signala; ~, support - pomoćna elektronika, elektronika za podršku eleetrooptic - elektrooptika, elektrooptički electrophotochromatic - elektrofotohromni electrophotography - elektrofotografija, kserografija element - element; ~, absorbing - apsorpcioni element; ~, auxilary - pomoćni element; ~, basic osnovni element; ~, beam-manipulation - element upravljanja snopom; ~, birefringent - dvojno prelamajući element; ~, code kodni element; ~, constant konstantni element; ~, constituent - sastavni element, sastavni deo; ~, diffracting - difrakcioni element; ~, directing - usmeravajući element, usmerivač; ~, dispersing disperzioni element; ~, double-refracting - dvojno prelamajući
dement
911
embellishment
element, element pamćenja; ~, element; ~, focusing - fokusiratreshold - element praga, prag, jućielement,fokus; ~,frequencyprazni element; ~, tuning - po-selective - frekventno selektivni dešavač, element za podešavanje; ~, element; ~, gain - pojačavački typical - tipični element; ~, element; ~, grating - element variable - promenljivi element; ~, rešetke (za difrakciju); ~, holowavelength-selective - birač tagram - hologramski element; ~, lasne dužine; ~, writing - pisač, holographic - holografski element; pišući element ~, human - humani element, elementary production norms ljudski element, čovek kao element elementarne norme sistema; ~, image - element slike; elevated water tank - vodotoranj, ~, imaging - element formiranja kula za vodu slike; ~, improved - poboljšani element; ~, input - ulazni ele- elevating~, grader - grejder elevator; ~, ment; ~, inspection - deo konscrew - elevacijski zavrtan) trole, element kontrole; ~, interelevation - izgled; ~, facing yard facing - sprežni element, element - dvorišna fasada, dvorišni izgled sprege; ~, intracavity - međuelimination - eliminacija, odstrašupljinski element, interšupljinski njivanje, udaljavanje; ~, coherent element; ~, lasing - generišući noise - eliminacija koherentnog . element; ~, main - glavni element; šuma; ~, diffraction order ~, maintenance - element održaeliminacija difrakcionog reda; ~, vanja; ~, matrix - matrični eleinterference error - eliminacija ment; ~, memory - memorijski interferentne greške; ~, spike element; ~, mode-selecting eliminacija šiljaka, eliminacija kratelement izbora načina (rada); ~, kih impulsa (smetnji) nonlinear - nelinearni element; ~, nonreciprocal - nerecipročni ele- eliminator - eliminator; ~, ambiguity - eliminator neodređenosti; ment; ~, optoelectronic - opto~, modulation - eliminator moduelektronski element; ~, output lacije izlazni element; ~, passive - pasivni element; ~, picture - ele- ellipse - elipsa; ~, aberration aberaciona elipsa, elipsa rasejanja ment slike; ~, polarizing - polaellipsoid - elipsoid rizacioni element; ~, pulse-shaellipsometer - elipsomer, merač ping - element za formiranje imelipsičnosti; ~, photometric pulsa; ~, Q-spoiled (Q-switched, fotometrički elipsomer Q-switching) - element za modulaciju Q-faktora; ~, radiating - ellipsometry - elipsometrija ellipticalantena, element koji zrači, izvor ~, arch - eliptični luk; ~, inzračenja; ~, reading - čitač, eletegral - eliptični integral ment za očitavanje; ~, reciprocal - recipročni element; ~, reflec- elongation - istezanje, izduženje, elongacija; ~ at fracture - izduting - reflektujući element, reflekženje pri lomu tor; ~j refracting - refraktor, reelutriation - granulometrija sedifrakcioni element; ~, self-focumentacijom sing-samofokusirajući element; ~, sensing (sensitive) - davač, sen- eluvium - eluvijum embankment - nasip; ~, facing zor, osetljivi element; ~, smallest nasipska obloga; ~, ramp - na- najmanji element; ~, spare sipska rampa; ~ to restrain water rezervni element; ~, special -jaz specijalni element; ~, spectral spektralni element; ~, standard - embedded - uložen, zatopljen, zaliven standardni element, unificirani eleembellishment - ornament ment; ~, storage - memorijski
emblem
912
emblem - amblem, značka, znak embodiment - otelotvorenje, ostvarenje embossed - reljefni; ~, plate koritasti lim, viseći lim emergence - izlaz; ~, grazing klizni izlaz; ~, normal - normalni izlaz emergency - kritično stanje, hitnost, nepredviđeni slučaj, hitna potreba, rezervni, pomoćni, hitan; ~, critical (dire) - kritična hitna potreba; ~, exit - nužni izlaz; ~, real realna hitna potreba; ~, unexpected - neočekivana hitna potreba emery - šmirgla, korund; ~, wheel - ploča za brušenje, šmiršajbna emission - emisija, zračenje, ispuštanje; ~, accessible - dozvoljeni nivo emisije; ~, amplified spontaneous - pojačano spontano zračenje; ~, bremsstrahlung - zakočno zračenje; ~, coherent koherentno zračenje; ~, edge krajnje zračenje, zračenje ivice; ~, eye-hazardous - zračenje opasno po oči; ~, gamma (-ray) - gama-zračenje; ~, intracavity - unutaršupljinsko zračenje; ~, line linijsko zračenje; ~, luminescent luminiscentno zračenje; ~, modelocked - zračenje sa sinhronizovanim načinima; ~, monochromatic - monohromatsko zračenje; ~, monomode - homogeno zračenje, zračenje sa jednim tipom; ~, multimode - zračenje sa više topiva; ~, nonhazardous - bezopasno zračenje; ~, photon - fotonsko zračenje; ~, polarized - polarisano zračenje; ~, pulsed - impulsno zračenje; ~, quantum - izračivanje kvatrfbva; ~, Raman - Ramanovo zračenje, kombinaciono zračenje; ~, recombination - rekombinaciono zračenje; ~, sidelight - bočno*zračenje, zračenje sa bočnim (svetlosnim) opsegom; ~, single- frequency - monofrekventno zračenje; ~, single-mode - monotipno zračenje; ~, singly stimulated twophoton - zračenje dva fotona izazvano jednim fotonom; ~, skin-
emulsion -hazardous - zračenje opasno po kožu; ~, stimulated Rayleigh stimulisano Rejlejevsko zračenje; ~, superradiant - superradijaciono zračenje; ~, X-ray - rentgensko zračenje emissivity - emisivnost, relativna sposobnost zračenja; ~, radiant zračna emisivnost; ~, spectral spektralna emisivnost emittance - emitenca; ~, luminous - svetlosna emitenca; ~, radiant zračne emitence emitter - emiter, izvor, izračivač; ~, atomic - atomski emiter; ~, coherent - koherentni emiter; ~, doped - legirani emiter, dopovani emiter; ~, edge - ivični emiter; ~, graded gap - zakonško-promenljivi emiter; ~, gray-body - emiter tipa sivog tela; ~, heterojunction - heterospojni emiter; ~, isotropic - izotropski emiter; ~, Lambertian - lambertovski emiter; ~, laser - laser, laserski emiter; ~, narrow-gap - uskozonski emiter; ~, perfect - idealni emiter; ~, surface - površinski emiter employ - upotrebiti, iskoristiti, primeniti emploument contract - ugovor o radu empties - ambalaža (pl.) empty - prazan, bez opterećenja, slobodan; ~, cases - ambalaža (Pl-) emptying - pražnjenje, oslobađanje; prazneći, oslobađajući; ~, cock ispušna slavina emscher tank - emšerski bunar, Imhofov tank emulsifier - emulgator emulsifying agent v. emulsifier emulsion - emulzija; ~, coarse grain - krupnozrna emulzija; ~, fine-grain - sitnozrna emulzija; ~, high-contrast - visokokontrastna emulzija; ~, high-resolution emulzija visoke rezolucije; ~, holographic - holografska emulzija; ~, light-sensitive - foto-osetljiva emulzija; ~, panchromatic - pan hromatska emulzija; ~, photographic - fotografska emulzija; ~,
emulsion
913
sensitized - senzibilizirana emul. zija, emulzija povećane osetljivosti enamel~, paint - lak; ~, painting lakovanje enamelled surface - glazura enamelling - emajliranje, lakovanje encasing - obziđivanje enclosing wall - zid graničnik enclosure - obloga, ograda; ~, diffuse - difuzna obloga; ~, focusing - fokusirajuća obloga; ~, polished - polirana obloga encode - kodirati, kod, šifrirati encoding - kodiranje, šifriranje; ~, binary - binarno kodiranje; ~, channel - kanalno kodiranje; ~, digital - digitalno kodiranje; ~, frame-to-frame differential diferencijalno kodiranje; ~, holographic - holografsko kodiranje; ~, one-frame - kodiranje u jednom kadru; ~, pictorial (picture) - slikovno kodiranje; ~, Shannon-Fano - Šenon-Fano kodiranje; ~, source - kodiranje izvora; ~, two-frame - dvokadrovsko kodiranje; ~, video - video kodiranje, kodiranje video signala end - kraj; ~, AR-coated - kraj pokriven antireflektorskim sredstvom; ~, bearing pile - stojeći šip, oslonjen šip; ~, Brewster-angled s - Bruster oblikovani kraj; ~, connection plate - ploča za kontinuitet, lamela za kontinuitet; ~, guide - kraj talasovoda, kraj svetio voda; ~, laser rod kraj laserske šipke; ~ of circular curve - kraj kružne krivine; ~ of curve - kraj krivine; ~ of life kraj veka trajanja; ~ of restricted area - znak prestanka; ~ of speed limit - znak prestanka; ~ of transition curve - kraj prelazne krivine; ~,-plane - ravni kraj; ~, polished - polirani kraj; ~, reaction - oslonačka sila, sila na osloncu, reakcija; ~, switch - ulazna skretnica, izlazna skretnica; ~, tapered - zakošeni kraj; ~, tipping - nasipanje sa strane; ~, user - krajnji potrošač MRecnlk
energy endless~, band elevator - peternoster; ~, saw - trakasta testera endogenous - endogeni, unutar sistematski endoreic region - endoreična oblast endurance - izdržljivost, otpornost, vek trajanja, trajnost; ~, limit granična izdržljivost; ~, test izdržljivost; ~, test in bending izdržljivost na savijanje; ~, teat in flexure v. endurance test in bending; ~, thermal - termalna izdržljivost, termootpornost endure - izdržavati, podnositi enduring - trajanja, izdržavanje, dugovečnost, trajnost, izdržavajući energization - pobuda energy - energija; ~, absorbed apsorbovana energija; ~, back-scattered - povratno rasejana energija; ~, black-body - energija crnog tela; ~, correlation - korelaciona energija; ~, cutoff granična energija, energija prekida, energija praga; ~, extractable energija koja se može dobiti (iz izvora); ~, flash-lamp - energija blica, energija izvora svetlosti; ~, geothermal - geotermalna energija; ~, incident radiant - energija upadnog zračenja; ~, initiation - inicijalna energija, pobudna energija; ~, input - ulazna energija, dovedena energija; ~, interaction - energija interakcije, energija uzajamnog dejstva; ~, invested ulazna energija, dovedena energija; ~, lase - energija generacije; ~, laser - laserska energija; ~, lasing - energija generacije; ~, luminous - svetlosna energija; ~, maser maserska energija; ~, mode energija načina (rada); ~, noise energija šuma, energija smetnji; ~ of light - svetlosna energija; ~ of radiation - energija zračenja; ~, output - izlazna energija; ~, peak - vršna energija; ~ per mode energija načina, energija po načinu (rada); ~ per pulse - pulsna energija, energija impulsa; ~, photon energija fotona, fotonska energija; ~, pulse - energija impulsa, im-
energy
914
pulsna energija; ~, quantum energija kvanta, kvantna energija; ~, radiant - energija zračenja; ~, ray - energija snopa, energija zraka; ~, reflected - reflektovana energija; ~, released - ispuštena energija; ~, resonance - rezonantna energija; ~> rotation(al) rotaciona energija; ~, single-pulse - jednoimpulsna energija; ~, specific output - specifična izlazna energija; ~, stored - rezervna energija, stokirana energija; ~, translation(al) - pokretna energija, translaciona eneigija; ~, vibration(al) - vibraciona energija, oscilatorna energija; ~, write energija zapisa engaged column - tročetvorni stub, polustubac engine - motor, mašina, stroj; ~, laser - laserski motor; ~, photon fotonski motor engineer - inženjer, konstruktor, konstruisati, izraditi, projektovati; ~, advisory - konsultativni inženjer; ~, assistent - asistirajući inženjer; ~, chief project glavni inženjer projekta; ~, design - konstruktor, inženjer konstruktor; ~, development - inženjer razvoja; ~, experimental - inženjer eksperimenta, eksperimentator; ~, inspecting - inženjer kontrole; ~, installation inženjer opreme; ~, maintenance - inženjer održavanja; ~, operating - inženjer u proizvodnji; ~, process control - inženjer kontrole procesa, tehnolog; ~, quality control - inženjer kontrole kvaliteta; ~, safety - inženjer HTZ, inženjer bezbednosti; ~, service - inženjer servisa, inženjer održavanja (korišćenja); ~, utilization - inženjer zadužen za eksploataciju engineering - tehnička razrada, inženjerski poslovi, tehnički, inženjerstvo; ~, circuit - šemotehnika; ~, constructional - konstrukciona tehnika, inženjersko projektovanje; ~, control - tehnika kontrole; ~, design - tehnika
ehnancement projektovanja, inženjersko projektovanje; ~, development - inženjerski razvoj; ~, environmental - tehnika razrade i proučavanja uslova sredine; ~, equipment of buildings - uređaj; ~, industries - mašinogradnja; ~, laser - laserska tehnologija; ~, levelling - tehnički nivelman; ~, maintenance - tehnika inženjerskog održavanja; ~, project - razrada projekta; ~, quality tehnika obezbedenja kvaliteta; ~, research - tehnička sredstva i metode naučnog istraživanja; ~, safety (-first) - tehnika sigurnosti; ~, standards - razrada standarda; ~, statics - građevinska statika; ~, system(s) - tehnika (izrada) sistema, sistemsko planiranje engine house - ložionica; ~, shed v. engine house English ~, bond - engleska veza, blok veza; ~, cross bond - krstasta veza; ~, method - engleska metoda u tunelogradnji; ~, style park - engleski park engobe - angoba; ~, coated roofing tile - angobirani crep engram - dvopredmetni hologram engraving - kliše enhanced - povećan, poboljšan, povišen enhancement - povećanje, poboljšanje, povišenje; ~, absorption - povećanje apsorpcije; ~, aerodynamic - aerodinamičko povećanje^ ~, apparent - prividno poboljšanje; ~, computer - računarsko poboljšanje; ~, contrast - povećanje kontrasta; ~, data poboljšanje podataka; ~, digital image - poboljšanje kvaliteta slike (digitalnim metodama); ~, edge - poboljšanje kontrasta; ~, fringe - poboljšanje vidljivosti polja; ~, image - poboljšanje kvaliteta slike; ~, image contrast - poboljšanje kontrasta slike; ~, imagetone - poboljšanje tona slike; ~, mode-locking - poboljšanje sinhronizacije; ~, modulation -
uhancement
915
environ*
blica (fleša); ~, flat-topped povećanje dubine modulacije; ~, omotač sa pljosnatim grebenom; object - povećanje vidljivosti ob~, giant-pulse - omotač gigantjekta; ~, picture - poboljšanje skog impulsa; ~, input - omotač kvaliteta slike; ~, pumping na ulazu, ulazni omotač; ~, outpoboljšanje pumpanja; ~, resoput - omotač na izlazu, izlazni lution - povećanje rezolucije; ~, omotač; ~, pulse - omotač imresonance - rezonantno povećapulsa; ~, pulse-train - omotač nje; ~, second-harmonic genepovorke impulsa; ~, signal ration - povećanje efikasnosti geomotač signala; ~, spectrum nerisanja harmonika drugog reda; omotač spektra, spektralni omotač ~, sensitivity - povećanje osetenvironment - sredina, čovekova ljivosti; ~, signal - povećanje okolina, životna sredina, spoljni signala, poboljšanje signala; ~, uslovi; ~, accelerated-ageing spatial frequency - poboljšanje prinudno starenje u spoljnim uslospektra prostornih frekvencija vima; ~, actual-use - sredina enlargement - povećanje; ~, beam stvarne upotrebe; ~, adverse - povećanje snopa, proširenje snonepodesna (štetna) sredina; ~, pa; ~, hologram - povećanje application v. use environment; holograma; ~, image - povećanje artificial - veštačka okolina; ~, slike atmospheric - atmosferska sreennumeration of vehicles - brodina; ~, combined - kombinovajanje saobraćaja na sredina; ~, controlled -konenquiry - potražnja; ~, office trolisana sredina; ~, critical biro za adrese kritična sredina; ~, cryogenic enrichment - aplikacija, profilacija, kriogena sredina; ~, design obogaćenje; ~, laser isotope sredina konstrukcije, uslovi sredine lasersko obogaćenje izotopa pri projektovanju; ~, dynamic ensemble - celina, grupa, mnoštvo - dinamička sredina; ~, exotic sveukupnost sistema, ansambl; ~ egzotična sredina; ~, hazardous nonmaintained - neizdržavani si- opasna sredina; ~, high-temstem; ~, statistical - statistička perature - sredina sa visokom sveukupnost; ~, technological temperaturom; ~, hostile - agretehnološka celina, tehnološki sisivna sredina; ~, local - lokalna stem sredina; ~, maintenance - sreentablature - završni venac, glavni dina održavanja, uslovi sredine pri venac održavanju; ~, natural - prientasis - entazis rodna sredina; ~, severe - oštra enterprise - preduzeće sredina, oštri uslovi okoline; ~, entrance - ulaz, prilaz, vrata, kasimulated - simulirana sredina, pija; ~, hali - predsoblje, ulazni imitirani uslovi sredine; ~, stanhol, hol; ~, porch - ulaz; ~, dard - normalna sredina, normalni waveguide - talasovodni ulaz uslovi okoline; ~, use - sredina enter - ući u, ulaziti, zavesti, uneti, upotrebe, uslovi okoline upotrebe; prodreti, unositi, zapisati ~, weater - vremenski uslovi, entresol - međusprat, mezanin vremenska sredina; ~, working entry - predsoblje; knjiženje, uno- radna sredina šenje u katalog, zapis, zabeleška; environmental - spoljni, okružu~, form - obrazac prijave; ~ jući, sa spoljnim uslovima, u usvisa - ulazna viza lovima sredine enumeration - nabrajanje envelope - omotač, anvelopa; ~, environment-proofed - dokazan u uslovima sredine, ispitnan u usloconfidence - granica pouzdanja; vima okoline ~, distorted - izobličeni omotač; ~, flashlamp - omotač impulsa environs - okružujuća sredina
enzymes enzymes - enzimi EP-additives - aditivi za visoke pritiske EP-lubricants - maziva za visoke pritiske epicycloid - epicikloida epidote - epidot epigene action - lokalni poreme ćaj epilayer - epitaksijalni sloj epitaxy - epitaksija; ~, molecu lar beam - epitaksija molekular nog snopa; ~, selective - selek' tivna epitaksija epoch - epoha, period, momenat (vremena); ~, entry - momenat ulaza equal - jednak, ravan; ~ in quality - jednak po kvalitetu, istog kvali teta; ~, exactly - potpuro jednak; ~, numerically - brojčano jednak equalising earthwork - izravnanje masa equalization - izravnanje, korekcija, kompenzacija; ~, adaptive - adaptivna korekcija; ~, aperture korekcija otvora; ~,'level - korekcija nivoa; ~, ripple - korekcija pulsiranja; ~, thermal termalizacija, termalna korekcija equalize - izravnati, korigovati, kompenzirati equalizer - korektor, kompenzator, izravnač; ~, adaptive - adaptivni korektor;'~, attenuation - kompenzadoni oslabljivač; ~, delay kompenzator kašnjenja; ~, distortion - korektor izobličenja; ~, multipath channel - višekanalni korektor; ~, wavefront - korektor talasnog fronta equation - jednačina, formula; ~, basic - osnovna jednačina; ~, combined (coupled) - kombinovana (vezana) jednačina; ~, covariance - kovarijaciona jednačina, jednačina kovarijanse; ~, criterion - jednačina kriterijuma; ~, decision - jednačina odluke; ~, design - proračunska jednačina; ~, dispersion - jednačina disperzije; ~, eigenvalue - jednačina sopstvene vrednosti; ~, eikonal
equipment - ejkonalna jednačina; ~, empirical - empirijska jednačina; ~, error - jednačina grešaka; ~, estimated - empirijska jednačina; ~, estimating - jednačina iz čijeg se rešenja nalazi odluka; ~, Gabor - Gaborova jednačina; ~, holographic - holografska jednačina; ~, image (imaging) - jednačina slike; ~, inventory - jednačina za praćenje zaliha; ~, lidar - osnovna jednačina slike; ~ of correlation - jednačina korelacije; ~, radiative transfer - jednačina prenosa zračenja; ~, rate - jednačina brzine, kinetička jednačina; ~, regression - jednačina regresije, korelaciona jednačina; ~, self-induced transparency - jednačina samoindukovane transparencije; ~, transfer - jednačina prenosa; ~, transformation - jednačina transformacije; ~, trichromatic - jednačina boje, trobojna jednačina; ~, value - jednačina vrednosti; ~, wave - talasna jednačina; ~, wavefront-matching - jednačina usaglašavanja talasnog fronta equilateral arch - gotski svod equilibrium - ravnoteža, ravnotežno stanje; ~, collisional - koliziona ravnoteža; ~, moisture content - uravnotežena vlažnost; ~ of moments - ravnoteža momenata; ~, radiant - radijaciona ravnoteža equipment - oprema, aparatura; ~, accessory - pomoćna oprema; ~, communication - komunikaciona oprema; ~, countermeasures - oprema za protivmere; ~, electronic warfare - oprema za elektronsku borbu; ~, electrooptical - elektrooptička oprema; ~, guidance - oprema za vođenje; ~, holographic - holografska oprema; ~, homing - oprema za samonavodenje; ~, imaging - oprema za formiranje slike; ~, interferometric - interferometarska oprema; ~, laser - laserska aparatura; ~, laser-cutting - laserska aparatura za re-
917
žanje; ~, laser surgical - laserska hirurška aparatura; ~, mapping - kartografska oprema; ~, outdoor - oprema u slobodnom prostoru; ~, pilot-production oprema poluindustrijske (probne) proizvodnje; ~, preproduetion oprema za pripremu, oprema pretproizvodnje; ~, processing tehnološka oprema; ~, production - proizvodna oprema; ~, prototype - prototipska oprema, model (prototip) opreme; ~, quality control - oprema za kontrolu kvaliteta; ~, ranging - aparatura za merenje udaljenosti; ~, rebuilt - prepravljena (remontovana) oprema; ~, reception ~ prijemna aparatura; ~, recording - aparatura za zapisivanje; ~, repair - oprema za popravke; ~, sophisticated - složena oprema; ~, standard - standardna oprema, standard za opremu; ~, standby - pomoćna oprema, rezervna oprema; ~, substandard - oprema ispod standarda; ~, tailor-made - oprema izrađena po narudžbini; ~, technological - tehnološka oprema; ~, testing - ispitana aparatura; ~, transmission prodajna aparatura; ~, trimming - aparatura za podešavanje; ~, unattended - oprema bez nadgledanja, potpuno automatizovana oprema equipped - opremljen, snabdeven sa equiscalar surface - ekviskalarna površina equivalence - ekvivalencija; ~, optical - optička ekvivalencija equivalent - ekvivalent; ~, digital - digitalni ekvivalent; ~, holographic - holografski ekvivalent; ~, integrated - integralni ekvivalent; ~, optical - optički ekvivalent erase - brisati, skidati eraser - brisač; ~, laser - laserski brisač erasing - brišući, brisač; ~, optical - optički brisač
error erasure - brisanje, skidanje; ~, hologram - brisanje holograma; ~, image - brisanje slike; ~, imperfect - nepotpuno brisanje; ~, magnetic - magnetsko brisanje; ~, optical - optičko brisanje; ~, selective - selektivno brisanje; ~, thermal - termalno brisanje erdmengermann's volumenometer - erdmengermanov volumenometar erection - montaža; ~, scaffold - montažna skela erector - erektor erosion - erozija, razaranje; ~, corrosion - koroziona erozija; ~, heat - toplotna erozija; ~, hightemperature - erozija pod dejstvom visoke temperature; ~, mechanical - mehanička erozija; ~, rain - erozija kišom; ~, s a n d erozija peskom; ~, surface erozija površine, površinska erozija erosion-resistant - otporan na eroziju erosive - erozivan, koji stvara eroziju errata - spisak grešaka erratic - pogrešan, netačan; zabludno; ~, river course - divljanje reke erroneous - pogrešan, zabludno error - greška, pogreška, odstupanje; ~, alignment - greška u centriranju, greška podešavanja; ~, boresight - greška u vođenju; ~, burst - grupa grešaka, paket grešaka; ~, frequency - frekventna greška; ~, guidance greška vođenja; ~, image (imaging) - izobličenje slike; ~, interference - interferentna greška; ~, mapping - kartografska greška; ~, misalignment - greška u podešavanju; ~, numerical brojčana greška; ~ of calculation - greška kalkulacija; ~, optical - optička greška, optičko izobličavanje; ~, output - greška izlaza (izlaznih veličina); ~, parallax - paralaksna greška; ~, periodic - periodična greška; ~, permissible - dozvoljiva greška; ~, phase
error
918
- fazna greška, neusaglašenost faza; ~, pointing - greška gađanja, greška viziranja; ~, primary primarna greška; ~, probable verovatna greška; ~, quantization - greška diskretizacije; ~, range - greška po daljini; ~, reading - greška očitavanja; ~, recognition - greška prepoznavanja; ~, reconstruction - greška pri rekonstrukciji; ~, relative frequency - relativna frekventna greška; ~, sampling - greška uzorkovanja; ~, scaling - greška u razmeri; ~, timing - greška sin. hronizacije, greška u vremenu; ~, tracking - greška praćenja; ~, unintentional - nenamerna greška; ~, unrecoverable - nepopravljiva greška; ~, wavefront - greška talasnog fronta, aberacija talasnog fronta error-free - bez grešaka eruptive rocks - eruptivne stene escalator - pokretne stepenice escutcheon - šild za vrata; ~, plate with knob - šilt sa dugmetom espagnolette - baskila; ~, bolt espanjolet esplanade - esplanada essay - proba, opit, test, podvrgnuti opitu, ispitivati establishing norms - normiranje, snimanje normi; ~, standards - normiranje, snimanje normi establishment - preduzeće, pogon, radionica, zavod estimability - ocenjivost estimable - ocenjiv estimate - ocena, procena, predračun, oceniti, proceniti; ~, absolute - apsolutna procena; ~, admissible - dozvoljiva procena; ~, asymptotically efficient asimptotički efektivna procena; ~, best - najbolja procena; ~, combined - kombinovana procena; ~, conservative - konzervativna procena, ocena sa rezervom; ~, consistent - konsistentna procena; ~, correlated - korelisana procena; ~, eye - ocena „odoka", približna ocena; ~, global - globalna ocena; ~, graphical - gra-
estimation fička ocena; ~, invariant - invarijantna ocena; ~, large samđel - ocena na bazi velikog uzorka; ~, linear unbias(s)ed - linearna nepodešena ocena (procena); ~, local - lokalna procena; ~, longterm - dugoročna procena; ~ of probability - ocena verovatnoće; ~, preliminary - preliminarna procena; ~, probability - procena verovatnoće; ~ ratio - procena odnosa; ~, recursive - rekurentna procena; ~, regular regularna procena; ~, risk procena rizika; ~, rough - gruba procena; ~, sample - procena na bazi uzorka; ~, sequential redosledna procena; ~, stable postojana procena; ~, standard - standardna procena; ~, statistical - statistička procena; ~, tabular - tabelarna procena; ~, usual - obična (uobičajena) procena estimated - procenjen, ocenjen estimating - procenjujući, procenjivanje estimation - ocenjivanje, procenjivanje, iznalaženje procene; ~, adaptive - adaptivna procena; ~, analytical - analitičko procenjivanje; ~, comparative - komparativno procenjivanje, uporedno ocenjivanje; ~, cost - procenjivanje troškova, predračun troškova; ~, crude - grubo procenjivanje; ~, direct - direktno procenjivanje; ~, empirical - empirijsko procenjivanje; ~, error - procenjivanje greške; ~, error probability procena verovatnoće greške; ~, graphical - grafičko procenjivanje; ~, harmonic - harmonična procena; ~, independent - nezavisno procenjivanje; ~, indirect - indirektno procenjivanje; ~, integral - integralno procenjivanje; ~, least squares - procena metodom najmanjih kvadrata; ~, maximum-likelihood - procena metodom maksimalne podobnosti; ~, multivalued - procena sa više vrednosti; ~, nonlinear - nelinearna procena; ~, optimal - opti-
estimation
919
event
malna procena; ~, optimum - evaluable - ocenjiv, procenjiv evaluate - oceniti, proceniti, odreoptimalna procena, procena optiditi vrednost muma; ~, quantitative - kvanevaluation - ocena, određivanje, titativna procena; ~, quantum procenjivanje; ~, development - kvantna procena; ~, reliability acceptance system status - pri- procena pouzdanosti; ~, simjemna procena razvoja statusa siplified - pojednostavljena prostema; ~, economic - ekonomska cena; ~, simultaneous - istovreprocena; ~, engineering - inžemena procena; ~, state - procena njerska procena; ~, environmenstanja; ~, statistical - statistička tal - procena sredine (okoline); procena; ~, subjective - subjek~, image quality - ocena kvaliteta tivna procena slike; ~, laboratory - laboratoestimator - ocenjivač; ~, maxirijska procena; ~, longevity mum-likelihood - ocenjivač makprocena dugotrajnosti; ~, matesimalne sličnosti; ~, phase - fazni rials - procena materijala; ~ of ocenjivač, estimator faze control - procenjivanje kontrole; estrade - estrada ~ of fidelity - ocena vrednosti estuary - ušće reprodukcije; ~, of quality etalon - etalon, pramera; ~, airprocenjivanje kvaliteta; ~, operaspaced - etalon sa vazdušnim tional - procena u uslovima korišprocepom; ~, birefringent ćenja; ~, performance - prodvostruko prelamajući etalon; ~, cena performanse; ~, photomedummy - neselektivni etalon; ~, tric - fotometrijska ocena; ~, preFabry-Perot - Fabri-Pero etalon; ventive - profilaktička procena; ~, frequency-selective -frekvent~, product - procena proizvoda; no selektivni etalon; ~, mode~, progress - procena postignuselective - etalon sa selekcijom tih rezultata, procena progresa; načina; ~, reflecting (reflection) ~, qualitative - kvalitativna pro- reflektujući etalon; ~, resonant cena; ~, spectroscopic - spektro- rezonantni etalon; ~, selective skopska ocena; ~, statistical - selektivni etalon; ~, singlestatistička procena; ~, technical frequency - jednofrekventni eta- tehnička procena; ~, tolerance lon; ~, subcavity - etalon sa - procena tolerancije; ~, visual unutrašnjom šupljinom; ~, trans- vizuelna procena mission - etalon prozračnosti evaluator - merač; ~, laser energy etching - nagrizanje, najedanje, eco - merač energije lasera vanje; ~, chemical - hemijsko evaporator - isparivač; ~, laser nagrizanje; ~, circuit - nagriza- laserski isparivač nje kola; ~, ion - jonsko nagri evaporimeter - evaporimetar žanje; ~, thermal - termičko naevaporograph - evaporograf; ~, grizanje imaging - evaporograf sa slikom Euler evening edition - večernje izdanje; ~, buckling load - kritična sila ~, entertainment - večernja pripritiska, Ojlerova sila; ~, cripredba ping load - kritična sila pritiska event - slučaj, događaj, ishod, reOjlerova sila zultat; ~, accidental - slučajni Euler's događaj; ~, antecedent - pret~, constant - Ojlerova konstanta hodeći događaj; ~, arbitrary ~, differential equation - Ojle arbitražni događaj; ~, casual rova diferencijalna jednačina; -• slučajni događaj; ~, cartain formula - Ojlerov obrazac izvestan događaj; ~, chained European Machine Tool Exhibi lančani događaj; ~, chance tion - Evropska izložba alatnih slučajni događaj; ~, collision mašina
expectancy event
920
- sudar, jedinični sudar; ~, compatible - podnošljiv događaj; ~, complementary - komplementarni (dopunski) događaj; ~, complex (compound) - složen (kompleksan) događaj; ~, consecutive - sledeći događaj, konsekutivan događaj; ~, critical - kritični događaj everlasting - dugotrajan, otporan evidence - evidencija, dokaz, podatak (iz opita), očevidnost, svedočanstvo; ~, experimental - eksperimentalna evidencija; ~ of fatigue - svedočanstvo zamora evolute - evoluta evolution - evolucija; ~, pulse evolucija impulsa; ~, spatial prostorna evolucija; ~, time (temporal) - vremenska evolucija exact - egzaktan, precizan, tačan, iznuđivati, iznuditi exaggerated ^ preuveličan, preteran exaggeration - preterivanje; ~ of conditions - preuveličavanje ušlo va; ~, vertical - vertikalno preterivanje examination - ispitivanje, posmatranje, istraživanje, ekspertiza, provera, ispit; ~, close - podrobno ispitivanje; ~, critical - kritično ispitivanje; ~, destructive - razorno ispitivanje; ~, final - finalno ispitivanje; ~, macrographic - makrografsko ispitivanje; ~, magnetic - magnetsko ispitivanje; ~, metallographic - metalografsko ispitivanje; ~, micrographic - mikrografsko ispitivanje; ~, microscopic - mikroskopsko ispitivanje; ~, nondestructive nerazarajuće ispitivanje; ~ of passports - kontrola pasoša; ~, penetrating - penetraciono ispitivanje; ~, periodical - periodično ispitivanje; ~, qualitative kvalitativno ispitivanje; ~, quantitative - kvantitativno ispitivanje; ~, radiological - radiološko ispitivanje; ~, semidestructive polurazorno ispitivanje; ~, thorough - svestrano ispitivanje; ~, ultrasonic - ultrazvučno ispiti-
excitation vanje; ~, visual - vizuelno ispitivanje examine - ispitati, istražiti; to ~ for wear - ispitati na habanje (trošenje) examiner - ispitivač, istraživač excavated material - odron excavation - iskop, kopanje excavator - bager exceedance - prevazilaženje, prebacivanje exceeding the specified time limit - prekoračenje roka excel - nadmašiti, prevazići, preteći, isticati se, odlikovati se excellence - izvrsnost, savršenost, odlika, preimućstvo, visoki kvalitet excentric~, compression - ekscentrični pritisak; ~, load - ekscentrično opterećenje; ~, tension - ekscentrično zatezanje excentricity - ekscentričnost; ~ of the medulla - ekscentričnost srca; ~ of the pith v. excentricity of the medulla exemption from (customs) duty oslobođenje od carinskih dažbina excess - prekoračenje, preterivanje, eksces, porast; ~, population preterani rast stanovništva excessive - ekscesivan, prekomeran, preteran, neobičan exchange - zamena, razmena; ~, charge - razmena naelektrisanja; ~, collisional - koliziona razmena, razmena sudarom; ~ of advertising material - razmena oglasnog mat;rijala; ~ of goods razmena dobara; ~ of views razmena mišljenja, razmena ideja exchangeable - zamenljiv excimer - eksimer (dvoatomski molekul sa jednim pobuđenim atomom); ~, singlet - singletni eksimer; ~, triplet - tripletni eksimer excitation - pobuda; ~, charge-exchange - pobuda sa promenom naelektrisanja; ~, chemical hemijska pobuda; ~, dissociative - disocijativna pobuda; ~, distributed - raspodeljena pobuda; ~, double-discharge - pobuda sa
excursion - ekskurzija, odstupanje, dvojnim pražnjenjem; ~, electrical razlaz; ~, beam - odstupanje - električna pobuda; ~, electronsnopa; ~, frequency - frekventno »beam-trigger - pobuda sa elekodstupanje; ~, signal - odstutronskim okidanjem; ~, electronic panje signala - elektronska pobuda; ~, flashexecution - izvršavanje, funkcio-lamp - pobuda blicom, svetlosna nisanje, ispunjavanje, obavljanje, izpobuda; ~, gas-dynamic - gasnorada dinamička pobuda; ~, giant-pulse - pobuda velikim impulsom; ~, exempt - van kontrole, bez upravguide - pobuda talasovoda, pobuda ljanja svetlovoda; ~, impact - udarna exhaust system - odušni kanali pobuda; ~, impulse - impulsna exhibit - izložbena roba, izložbeni pobuda; ~, insufficient - nedopredmet, eksponat voljna pobuda; ~, longitudinal exhibition - izložba; ~, area longitudinalna pobuda; ~, modeizložbena površina; ~ of inven-locked (pulse) - pobuda sinhrotions - sajam pronalazaka; ~ nizovanim impulsom; ~, monostand installation - oprema sachromatic - monohromatska pojamskog štanda buda; ~, multiphoton - multiexogenous - egzogeni, unutarsisfotonska pobuda; ~, multipletemski -step - višestepena pobuda; ~, exoreic region - egzoreična oblast nonuniform - nehomogena po- expanded matal ceiling - rabicbuda; ~, picosecond pulse -tavanica; ~, metal lathing pobuda pikosekundnim impulsom; rabic-mreža ~, pulsed - impulsna pobuda; ~, expander - ekspander, raširivač; ~, radiant - pobuda zračenjem, radibeam - ekspander snopa; ~, jaciona pobuda; ~, recombination reflex beam - refleksni ekspander - rekombinaciona pobuda; ~, rosnopa tational - rotaciona pobuda; ~, saturable - pobuda zasićenja; ~, expanding cement - ekspanzivni cement selective - selektivna pobuda, neravnotežna pobuda; ~, selective expansion - ekspanzija, širenje, dilamode - selektivna pobuda načina tacija; ~, adiabatic - adijabatsko rada; ~, shock - udarna pobuda; širenje; ~, aerodynamic - aero~, short pulse - pobuda kratkim dinamičko širenje; ~, anisotropic impulsom; ~, short wavelenght - anizotropno širenje; ~, bearing - kratkotalasna pobuda; ~, sympokretno ležište; ~, drum - eksmetrical - simetrična pobuda; panzioni sud; ~, gas-dynamic ~, transverse - transverzalna pogasdinamičko širenje; ~, joint buda; ~, traveling-wave - podilataciona spojnica; ~, joint with buda progresivnog talasa; ~, twofilling - prostorna spojnica; ~, -photon - dvofotonska pobuda; ~, nonequilibrium - neravnotežno two-step - dvostepena pobuda; ~, širenje; ~ of concrete - širenje vibrational - vibraciona pobuda; betona; ~, opening - dilatacioni ~, waveguide - pobuda talasorazmak; ~, pipe - kompenzaciona cev; ~, plasma - razletanje plazme; voda ~, shim - dilatacioni uložak; ~, exciter - pobudivač; ~, laser tank - ekspanzioni sud, sud za šilaserski pobudivač; ~, universal renje univerzalni pobudivač exciton - eksiton; ~, bound - ve- expectancy - nadanje, iščekivanje (v. i expectation); ~, delivery zani eksiton; ~, free - slobodni očekivanje isporuke, nada u ispoeksiton ruku; ~, repair - očekivanje poexclude - isključiti, isključivati, izpravke baciti
expectation expectation - iščekivanje, nada, očekivanje, nadanje, izgled za budućnosti ~, mathematical - matematičko očekivanje; ~ of life očekivani vek trajanja expected - očekivan expedient - sredstvo, metod; pogodan, podesan; racionalan expendable - proširiv, potrošan, upotrebljiv expendability - proširivost, mogućnost proširivanja expenditure - trošenje, izdvajanje, utrošak, potrošnja, ulaganje expenses - troškovi, izdaci; ~, depreciation - amortizacioni otpis; ~, maintenance - troškovi (izdaci) održavanja; ~, operating — operativni izdaci; ~, overhead izdaci za tekuće potrebe; ~, preparation - izdaci za pripremu (proizvodnje); ~, quality - izdaci zaobezbedenjekvaliteta; ~, repair - izdaci na popravke; ~, running - izdaci za eksploatisanje; ~, service - izdaci za servis (opsluživanje); ~, storage - izdaci za uskladišten je; ~, warranty - izdaci za garantne popravke; ~, working - eksploatacioni izdaci experience - iskustvo, vičnost, ogled, znanje, kvalifikacija, staž; ~, operating - radno iskustvo experienced - iskusan, vičan, kvalifikovan, sa stazom experiment - eksperiment, opit, ogled, eksperimentisati; ~, arbitrary - arbitražni eksperiment; ~, auxiliary - pomoćni eksperiment; ~, blank (blind) - fiktivni eksperiment, šlepa proba; ~, check - kontrolni eksperiment; ~, combined - kombinovani eksperiment; ~, comparable - uporedljiv eksperiment; ~, complex - kompleksan eksperiment; ~, control - kontrolni eksperiment; ~, controlled kontrolisani eksperiment; ~, correlation - korelacioni eksperiment; ~, damage - eksperiment sa oštećenjem; ~, designed - planirani eksperiment; ~, detailed - detaljni eksperiment; ~, diagnostic - dijagnostički eksperiment; ~, |
922
explicit
dummy - slepi (fiktivni) eksperiment; ~, feasibility - eksperiment sa ciljem da se proveri mogućnost ostvarenja, eksperiment fizibilnosti; ~, field - eksperiment na mestu (u uslovima) upotrebe; ~, full-scale - eksperiment na modelu prirodne veličine; ~, holographic - holografski eksperiment; ~, independent - nezavisan eksperiment; ~, industrial - industrijski eksperiment; ~, initial početni eksperiment; ~, interference - interferentni eksperiment; ~, laboratory - laboratorijski eksperiment; ~, large-scale - eksperiment većeg obima; ~, laser laserski eksperiment; ~, long-term - dugotrajni eksperiment; ~, model - eksperiment na modelu; ~, operational - radni eksperiment; ~, pilot - probni eksperiment; ~, preliminary - prethodni eksperiment; ~, quality - eksperiment za određivanje kvaliteta; ~, ranking - uporedujući eksperiment; ~, replicated - ponovljeni eksperiment; ~, scientific - naučni eksperiment; ~, self-beating eksperiment sa samoizbijanjem; ~, short-term - kratkoročni eksperiment; ~, significant - značajan eksperiment; ~, simple - jednostavan eksperiment; ~, small-scale - eksperiment manjeg obima; ~, split-plot - eksperiment sa podeljenim dijagramom; ~, statistical - statistički eksperiment; ~, unit - jedinični eksperiment; ~, unreplicated - neponovljeni eksperiment; ~, well-planned dobro isplanirani eksperiment experimental - eksperimentalan; ~, road - opitna deonica experimentation - vršenje ogleda, eksperimentisanje expert - ekspert, specijalista, iskusan; ~, delegation - delegacija stručnjaka expiration - okončanje, isticanje roka, prekidanje explicit - eksplicitni, u javnom obliku, izrican, otvoren; ~, function - eksplicitna funkcija
exploration
923
exploration - istraživanje; ~, boring - probno bušenje explosion - eksplozija; ~, laser-driven (laser induced) - laserski indukovana eksplozija explosive - eksploziv exponent - eksponent, dati stepen, tip, ob/azac exponential - eksponencijalni, pokazivački exponentiality - eksponencijalnost, eksponencijalna zavisnost exportation) - izvor, izvoz export~, enterprise - izvozno preduzeće; ~, firm - spoljnotrgovinsko preduzeće; ~, licence - dozvola izvoza; ~, market - spoljnotrgovinsko tržište; ~, possibilities mogućnost izvoza (pl.)j ~, trade spoljna trgovina exporter - spoljnotrgovinsko preduzeće exporting country - zemlja izvoznik exposed - izložen, podvrgnut, nezaštićen, go exposition - ekspozicija exposure - ekspozicija, eksponiranje, izlaganje, ozračen je; ~, atmospheric - izlaganje atmosferilijama; ~, brief- kratko izlaganje; coloring - ekspozicija pri bojenju; ~, companion - ekspozicija upoređenja; ~, concomitant - prateće izlaganje; ~, continuous naprekidno izlaganje; ~, double dvojna ekspozicija; ~, environmental - izlaganje uslovima sredine; ~, experimental - eksperimentalno izlaganje; ~, hologram - hologramska ekspozicija; ~, humidity - izlaganje vlažnosti (vlazi); ~, indefinite - neograničeno izlaganje; ~, initial - početno izlaganje; ~, integrating - integraciona ekspozicija; ~, laser laserska ekspozicija; ~, long-term - dugoročno izlaganje; ~, maximum permissible - maksimalno dozvoljena ekspozicija; ~, multiple - višestruka ekspozicija; ~, repeated - ponovljeno izlaganje; ~, safe - sigurna ekspozicija, sigurna doza ozračenja; ~,
extraction short(-term) - kratkoročno izlaganje; ~, sinewave - sinusoidalna ekspozicija; ~, single - jednokratna ekspozicija; ~,single-pulse - jednoimpulsna ekspozicija; ~, successive - sukcesivna ekspozicija, uzastopna ekspozicija; ~, sunlight - izlaganje sunčevoj svetlosti; ~, weather - izlaganje atmosferskim uticajima express dry cleaning - ekspres čišćenje; ~, goods - brzovozna roba expression - izraz, iskazivanje, izražavanje; ~, approximate - približno izražavanje; ~, average prosečno izražavanje, prosečan izraz; ~, exact - tačno izražavanje, tačan izraz; ~, graphic - grafičko izražavanje, grafički prikaz; ~, mathematical - matematički izraz extempore - nespremno, vremenski, nepripremljen extension - produženje, povećanje, širenje; ~, cavity - produženje šupljine; ~, coherence - koherentno produženje; ~, coherence-length - povećanje koherentnosti; ~, ladder - merdevine na izvlačenje; ~ of space - proširenje površine; ~ of term of payment odlaganje plaćanja; ~ of the v i s a produženje važenja vize; ~ of time - produženje roka; ~, sheme - plan proširenja; ~, spatial prostorno širenje extent - obim, stepen, veličina, iazmere; ~ of damage - veličina štete; ~ of error - veličina greške external~, forces - spoljne sile; ~, reveal - zubac; ~, stairs - spoljne stepenice; ~, wall - obimni zid extinction - slabljenje, prigušivanje; gašenje, prekidanje; ~, aerosol slabljenje aerosola; ~, selective selektivno slabljenje extra - ekstra, poseban, zaseban, više klase, dopunski; ~, charge - povećanje cene; ~, charges - vanredni troškovi (pl.); extra-heavy - posebno težak extraction - vađenje, ekstrakcija, odvođenje; ~, automatic - automatsko odvođenje; ~, beam -
extraction
924
odvod snopa; ~, energy - odvod energi je; ~, information - odvod informacije; ~, power - odvod snage extractive crystallisation - ekstraktivna kristalizacija; ~, distillation - ekstraktivna destilacija extrados - zasvođe, leđa svoda, ekstrados extrapolate - ekstrapolirati extrapolation - ekstrapolacija; ~, arithmetic - aritmetička ekstrapolacija; ~, curve - ekstrapoliranje krive; ~, geometric - geometrijska ekstrapolacija; ~, linear - linearna ekstrapolacija; ~, logarithmic(al) - logaritamska ekstrapolacija; ~, optimum - optimalna ekstrapolacija; ~, point-to-point - ekstrapolacija od tačke do tačke; ~, polynomial - polinomna ekstrapolacija extreme - ekstreman, krajnji, ekstremalni, krajnji slučaj; ~, environmental - ekstremi sredine; ~, experimental - eksperimentalni ekstremi; ~, sample - ekstremi uzorka extremum - ekstremum (minimum ili maksimum)
eyewear
extruded interlocking tile - vučen utoren crep extrusive flow - sliv; ~, rocks površinske stene, ekstruzivne stene, vulkani ti eye - oko; ~, electric - foto-element, električno oko; ~, laser - laserski prijemnik eyeglass - otvor za osmatranje, okno za osmatranje eyeguard - ekran za zaštitu oka eyehole - kontrolno okno za vrata eyelens - očno sočivo, okular eyepiece - okular; ~, achromatic ahromatični okular; ~, autocollimating - okular sa sopstvenom kolimacijom; ~, compensanting kompenzacioni okular; ~, focusing - fokusirajući okular; ~, monocular - monookular; ~, orthoscopic - ortcskopski okular; ~, pancratic - okular sa promenljivim povećanjem; ~, zoom - okular sa promenom fokusa eveshield - ekran za zaštitu očiju; ~, safety - sigurnosni ekran eyewear - naočare; ~, protective zaštitne naočare
fabric - građevina, zgrada, tvorevina (fig.)j tkanina, sastav, struktura; tkivo, sklop, fabrikat fabricate - izraditi, tvoriti, praviti, proizvoditi; fabrikovati, sastavljati iz gotovih delova; sklapati fabrication - proizvodnja, izrada, fabrikacija; izrađivanje, prerada; ~, batch - u šaržama; u grupama, grupna izrada; ~ diode - proizvodnja diode; ~ guide - proizvodnja talasovoda, proizvodnja svetlovoda; ~ kinoform - proizvodnja kinoforma, sinteza kinoforma; ~ - on-site - izrada na mestu, sastavljanje na mestu; ~ optical integrated circuit - proizvodnja optičkih integralnih kola; ~ pellet proizvodnja sinterovanih kuglica (pločica); ~ system - proizvodni sistem; ~ waveguide - proizvodnja talasovoda face - lice, prednja strana, površina; fasada; ~ brick - fasadna (obložna) opeka; ~ cleaved - cepljiva površina; ~ end - krajnja površina, zadnja strana; ~ front - lice, prednja strana; ~ of arch - čelo luka ili svoda; ~ wearing - habanje površine; habajuća površirs face-hardened - površinski otvrdnut; sa povećanom tvrdoćom površine faceplate - ekran; ~ fiber-optic fiberoptički ekran facet - faceta, brušena površina; ~
diode - diodna faceta; ~ groove bočna površina facework - čeona strana veze facilities - olakšice (pl.) facility - lakoća, udobnost; uređaj, aparat, oprema, deo uređaja, deo opreme; mogućnost, proizvodna mogućnost; acoustic fatigue (test) ~ ies - mogućnost (oprema, aparatura) za ispitivanje materijala na akustički zamor; ~ blocked - zauzeta oprema, blokirani aparat, uređaj; check-out ~ ies-kontrolne mogućnosti; uređaj (aparatura) za kontrolu; climatic test ~ ies - uređaj za klimatska ispitivanja; elevated-temperature testing ~ ies - uređaj (oprema) za ispitivanje na povišenim temperaturama; experimental ~ ies - eksperimentalna oprema, eksperimentalni uređaj; ~ handling - lakoća rukovanja; uređaj za rukovanje; high-temperature test ~ ies - uređaj za ispitivanje na visokoj temperaturi; indoor test ~ ies - uređaj za ispitivanje u zatvorenom prostoru; maintenance ~ ies - oprema za održavanje; mogućnosti održavanja i tehničkog remonta; ~ of access lakoća pristupa, dostupnost (npr. nekom delu); production ~ ies proizvodna oprema, proizvodne mogućnosti; repair ~ les - mogućnost popravke, mogućnosti remonta; remontna oprema; ~ service -
facility
926
opslužna mogućnost, opslužni uređaj ; ~ standby - rezervna oprema, pomoćni uređaj; support ~ ies pomoćni uređaj, dopunska oprema; test ~ ies - mogućnost ispitivanja, oprema za ispitivanje; ~ vacant slobodna mogućnost; prazan uređaj, slobodna oprema; ~ warning - signalni uređaj, mogućnost signalizacije facing - obloga, oblaganje; ~ brick - fasadna opeka, obložna opeka; ~ up - kitovanje facsimile - faksimil, (foto-)telegraf; ~ holographic - holografski faksimil; ~ laser - laserski faksimil fact - činjenica, fakt, delo, događaj; ~ experimental - eksperimentalna činjenica; činjenica (fakt) otkrivena u toku eksperimenta (ili rezultat eksperimenta) factor - faktor, pokazatelj, koeficijent, množitelj; ~ absorption - faktor apsorpcije; ~ accountable - objašnjiv faktor, odgovoran faktor; ~ amortization - faktor amortizacije; ~ annual amortization faktor godišnje amortizacije; ~ application - faktor aplikacije, primene; koeficijent kojim se određuje način upotrebe; ~ array faktor rešetke; ~ assurance faktor sigurnosti, koeficijent bezbednosti; ~ attenuation - faktor slabljenja; ~ availability - faktor raspoloživosti; ~ backscatter(ing) - faktor povratnog rasejanja; ~ capacity - koeficijent proizvodnosti, faktor kapaciteta; ~, chance - slučajni faktor; ~ common zajednički faktor; prost faktor, opšti faktor; ~ compensation - faktor kompenzacije, kompenzacioni faktor, koeficijent kompenzacije; ~ complementary - komplementarni faktor, dopunski faktor; ~ complex propagation - kompleksni faktor rasprostiranja; ~ confidence faktor pouzdanosti; ~ constant konstantan faktor; konstantan koeficijent; faktor konstantnog delovanja; ~ correction - faktcr korekcije, koeficijent popravke (korekcije); ~ correlation - faktor
factor korelacije, koeficijent korelacije; ~ cost - faktor troškova; faktor koštanja; ~ criticality - faktor kritičnosti; ~ cyclical - cikličan faktor; faktor periodičnog dejstva; periodično delujući faktor; ~ damping - faktor prigušenja; ~, degradation - faktor degradacije; faktor pogoršanja (npr. svojstava); ~ degrading - faktor koji utiče na pogoršanje, degradacioni faktor; ~ depolarization - faktor depolarizacije; ~ design - konstruktivni parametar; konstrukcioni faktor; ~ diffuse-reflection - faktor difuzne refleksije; ~ diffuse-transmission - faktor difuzne transmisije; ~ dilution — faktor razblaženja; ~ directivity - faktor usmerenosti; ~ dispersion - faktor disperzije; koeficijent disperzije; ~ distortion - faktor izobličenja; ~ divers ty - faktor raznovrsnosti, koeficijent nesličnosti (raznolikosti); ~ dominant - dominantni faktor, osnovni faktor; ~ dummy - fiktivni faktor, prividni faktor; ~ duty - faktor režima rada; koeficijent radnog režima; ~ economic(al) ekonomski faktor; ~ efficiency koeficijent efikasnosti; faktor efikasnosti; engineering ~ ies tehnički faktori, tehnički parametri; ~ enhanced - faktor poboljšanja, faktor povećanja; ~ environmental - faktor uticaja sredine; ~ erosion - koeficijent erozije, erozioni faktor, faktor erozije; ~ external -spoljni faktor; ~ feedback - faktor povratne sprege; ~ filter filtarski faktor; ~ focusing faktor fokusiranja; ~ forecasting (foresight) - prognozirajući faktor; ~ gain instability - faktor nestabilnosti pojačanja; ~ general opšti faktor, zajednički faktor za sve promenljive; ~ governing opredeljujući faktor; ~ hologram scaling - faktor promene hologramske razmere; ~ human - ljudski faktor; ~ importance - faktor važnosti, pokazatelj važnosti; ~ improvement - faktor poboljšanja, pokazatelj poboljšanja; ~
factor
927
internal - unutrašnji faktor, interni faktor; ~ inversion - faktor inverzije; ~ leakage - faktor umicanja, faktor curenja; ~ learning pokazatelj promena tehnološkog procesa; faktor učenja; ~ life - faktor dugotrajnosti; ~ limiting - limitirajući (ograničavajući) faktor; ~ line-shape - faktor oblika linije; ~ load - faktor opterećenja, koeficijent punjenja, opterećivanja, koeficijent korišćenja; ~ Lorentzian Lorencijanski faktor; ~ loss faktor gubitaka, koeficijent gubitka; ~ main - osnovni (glavni) faktor; ~ maintenance - faktor održavanja, pokazatelj tehničkog održavanja (ili opsluživanja); ~ material - faktor materijala; ~ merit kvalitetnost, faktor kvaliteta; izvrsnost; ~ modulation - faktor modulacije; ~ of production - faktor proizvodnje, uslov proizvodnje; ~ of safety - stepen sigurnosti, faktor sigurnosti; ~ performance faktor performanse; ~ phase faktor faze, fazna konstanta; ~ polarization - faktor polarizacije; ~ precision - faktor preciznosti, pokazatelj tačnosti; ~ primary (principal) - primarni (glavni, osnovni) faktor; ~ probability faktor verovatnoće, koeficijent verovatnoće; ~ process gain faktor pojačanja procesa; ~processing - tehfnološki faktor, faktor dobijanja, procesni faktor; ~ pulse-shortening - faktor sažimanja impulsa; ~ qualitative - kvalitativni faktor; ~ quality - faktor kvaliteta, pokazatelj kvaliteta; ~ quantitative - kvantitativni faktor; ~ readiness - faktor spremnosti, koeficijent ispravnog stanja (ispravnosti); ~ reduction - faktor smanjenja, faktor redukcije; ~ reflection - faktor odbijanja, faktor refleksije; ~ reliability - pokazatelj (koeficijent) pouzdanosti; ~ repairability - koeficijent popravijivosti; ~ replacement - faktor zamene; ~ safety - faktor sigurnosti, koeficijent bezbednosti; ~ secondary - drugostepeni (sekun-
fail darni) faktor; ~ shrinkage - faktor smanjenja, faktor opadanja; ~ smoothing - koeficijent usaglašavanja, faktor izravnavanja; ~ spectral-line quality - faktor kvaliteta spektralne linije; ~ statistical statistički faktor; ~ strength faktor čvrstoće; ~ surface quality - faktor kvaliteta površine, koeficijent kvaliteta površine; ~ technical - tehnički faktor; ~ time faktor vremena; ~ tolerance faktor tolerancije; tolerantni faktor; ~ toughness - koeficijent otpornosti na udar; ~ transmission faktor propuštanja, transimisioni faktor; ~ turbulence - faktor turbulencije; ~ use - faktor upotrebe, koeficijent korišćenja; ~ use degradation - pokazatelj pogoršavanja svojstava eksploatacije; ~ utilization - koeficijent iskorišćavanja, koeficijent upotrebljivosti; ~ variability - faktor promenljivosti, pokazatelj izmene; ~ variable - promenljivi faktor; ~ wear-out - faktor (koeficijent) habanja factorial - faktorni, faktorski; faktoriel factory~ tour - poseta fabrici fade(-out) - prigušenje, gašenje, zamiranje; ~ vviso - prigušenje usled (manjeg) oblaka fading - prigušenje, zamiranje, gašenje, feding; ~ atmospherically induced - prigušenje usled atmosferskih uticaja; ~ coherent koherentno prigušivanje; ~ lognormal - lognormalno prigušenje; ~ partially correlated - delimično korelisano prigušenje; ~ selective - selektivno prigušenje; ~ signal prigušenje signala; ~ space-timeprostorno-vremensko prigušenje faecal liquid - fekalne vode faggot - fašina fail - otkazati, propasti, razoriti, ne uspeti, promašiti, podbaciti; to ~ actively - aktivno otkazati (sa drugim elementima sistema), podbaciti; to ~ at a rate - otkazati (po obimu) ili određenom brzinom, podbaciti brzinom; to ~ in service
fail
928
(to ~ in use) - otkazati u procesu korišćenja, podbaciti prilikom upotrebe; to ~ off chance - otkazati slučajno; to ~ passively - pasivno otkazati (bez uticaja na rad drugih elemenata sistema) fail-safe - nepokvariv, koji zadržava radnu sposobnost i kod otkazivanja drugih elemenata; nije podložan havariji, kvaru, oštećenju failed - otkazao, pokvaren, neispravan, nije izdržao probu ili test, podbacio failing - otkaz, kvar (u radu), propadanje, razaranje; neispravan; mana; ~ stress - napon pri slomu; ~ stress in tension - jačina kidan ja failure - povreda, greška, kvar, nedostatak, razaranje, propadanje; ~ active - podbacivanje s uticajem na druge elemente sistema; ~ actual - stvarni kvar, stvarno podbacivanje; ~ ageing - podbacivanje (otkazivanje) usled starenja; ~ apparent - očevidni otkaz (kvar), lako uočljiva neispravnost; ~ artificial - veštački kvar (otkaz); ~ axial - osni kvar, osna neispravnost; ~ basic - osnovni (glavni) kvar; ~ bending - razaranje pri savijanju, podbačaj kod savijanja; ~ break-in - kvar usled uhodavanja; ~ brittle-krto razaranje; ~ catastrophic - katastrofalno podbacivanje; ~ chemical - podbacivanje hemijske prirode, hemijsko razaranje; ~ complete - potpuno podbacivanje (otkazivanje, razaranje); ~ component - podbacivanje dela, otkaz komponente; ~ component-dependent - kvar (podbacivanje) zavisan od komponenti; ~ component-independent - kvar (podbacivanje) nezavisno od komponenti; ~ compression - razaranje (kvar) pri sabijanju; ~ control - kvar sistema upravljanja; ~ corollary kvar usled određenog razloga; ~ corrosion - kvar (podbacivanje) usled korozije; ~ creeping - postepeno podbacivanje, kvar koji polako nastupa; ~ critical - kritični
failure kvar; ~ degradation - postepeni kvar, podbacivanje usled degradacije; ~ dependent - zavisni kvar, zavisno podbacivanje; ~ design konstrukcioni kvar; ~ detectable - očevidni kvar, kvar koji se može otkriti; ~ deterioration - kvar usled haban ja; ~ deviation-type kvar usled odstupanja karakteristika (izvan dopuštenih granica); ~ drift - postepeni kvar; ~ ductile - plastično razaranje; ~ due to fatigue - slom zbog zamora; ~ earliest - najraniji kvar, kvar na samom početku korišćenja; ~ elastic - elastično razaranje, razaranje usled prelaženja granice elastičnosti; ~ electric(al) - električni kvar; ~ embryonic - početni kvar, razaranje u početku korišćenja; ~ endurance v. fatigue failure; ~ environmental kvar usled nepovoljnog delovanja sredine; ~ equipment - kvar (podbačaj) opreme; ~ eventual mogući kvar, konačni kvar, moguće podbacivanje; ~ exponential - eksponentni kvar (kvar pri eksponentnoj podeli radnog vremena bez kvara); ~ externally caused - spol ja izazvani kvar; ~ fatigue - kvar usled zamora, razaranje usled zamora; ~ final poslednji kvar, završni (krajnji, poslednji) kvar; ~ first - prvi kvar, prvo otkazivanje; ~ frictional - kvar usled trenja, otkazivanje usled trenja; ~ functional - kvar usled funkcionisanja, narušavanje funkcionisanja; ~ generic v. intrinsic failure; ~ gradual - postepeni kvar, postepeno otkazivanje; ~ gross - ozbiljan kvar; ~ handling - kvar usled rukovanja; ~ hazardous - opasan 'kvar; ~ human-error - kvar usled ljudske greške; ~ humanfactor - kvar izazvan ličnim faktorom (faktorom čoveka); ~ human(-initiated) - kvar iniciran čovekom; ~ immediate - neposredni kvar; ~ imminent (impeding) - blizak kvar, nastajući kvar; ~ in-plant - kvar u pogonu
failure
929
(pri ispitivanju); ~, inadvertent - kvar usled nemarnosti, kvar usled nepažnje, nenameran kvar; ~, incipient - početni kvar; ~, independent -~ nezavisni kvar; ~, induced — izazvani kvar; ~, initial v. embryonic failure; ~, insulation - kvar izolacije, razaranje izolacije, ošteta izolacije, oštećenje izolacije; ~, intentional - namerni kvar; ~, intervening - kvar koji utiče na rad; ~, intrinsic - kvar karakterističan za vrstu proizvoda; ~, laser kvar lasera; ~, latent - sakriveni kvar; ~, local - lokalni kvar, kvar u lokalnim uslovima; ~, major - ozbiljan (veliki) kvar; ~, man - kvar usled greške korisnika; ~ 5 material - kvar nastao izmenom svojstava materijala; ~, materiel - neispravnost materijalnog dela; ~, mechanical - mehanički kvar; ~, memoryless - kvar bez posledica; ~, minor - manji kvar, mali (neznatan kvar); ~, mission - neispunjenje funkcije (zadatka), promašaj namene; ~, misuse - kvar usled zloupotrebe, kvar usled nepravilnog korišćenja; ~, natural - prirodni kvar, prirodno podbacivanje; ~, near u stanju bliskom kvaru, brzo kvarenje; ~, noncatastrophic - nekatastrofalan kvar; ~, noneritical - nekritični kvar; ~, nondetectable - skriveni kvar, kvar koji se ne da otkriti, neispravnost koja se ne može otkriti; ~, nonfatigue - kvar koji nije nastao zamorom; ~, nonfunctional - kvar koji nije nastao pogoršanjem rada; ~, nonrelevant - nerelevantni (nevažan) kvar; ~ of the tension zone - otkazivanje zategnute zone; ~ off - kvar u isključenom stanju ~, oncoming - bliski kvar, kvar koji nastaje; ~, operational kvar usled korišćenja; ~, ordinary - obični kvar; ~, overload - kvar usled preopterećeni a; ~ oxidation - kvar usled oksidisa nja; ~, parallel - paralelni kvar simultani (istovremeni) kvar; 59 Rečnik
fair partial - delimični kvar; ~, passive - pasivni kvar (kvar koji ne utiče na rad drugih delova); ~, pitting - kvar usled rupičaste korozije, kvar usled pitinga; ~, potential - potencijalni kvar; ~, power - nestanak energije, neispravnost u sistemu napajanja energijom; ~, perdictable - kvar koji se može predskazati (predvideti, prognozirati); ~, progressive progresivan kvar, postepeni kvar, progresivno razaranje; ~, real - stvarni kvar, faktički kvar; ~, relevant - relevantan (značajan, karakterističan) kvar; ~, repeatable - ponovljiv kvar; ~, service - kvar u toku upotrebe; ~, shortcircuit - kvar usled „kratkog spoja"; ~, short duration - kratkotrajan kvar; ~, static - statički kvar; ~, stress corrosion - kvar usled korozije pod naprezanjem; ~, structural - kvar elemenata konstrukcije; ~, sudden - iznenadan kvar, slučajan kvar; ~, surface - razaranje (podbacivanje) površine; ~, sustained - konstantan kvar, neprekidan kvar, održavani kvar; ~, technical - tehnički kvar; ~, temporary - privremeni kvar; ~, tensile - razaranje pri istezanju; ~ to pay - neplaćanje; ~, tolerance - odstupanje od tolerancije; ~, torsion - razaranje pri uvijanju; ~, total - potpuni kvar, potpuno podbacivanje; ~, transient - privremeni kvar, prolazni kvar; ~, transverse - poprečni lom, poprečno razaranje; ~, undetected - neotkriveni kvar; ~, unexpected - neočekivani kvar; ~, unexplained - neobjašnjeni kvar; ~, vibration - vibraciono razaranje, kvar usled vibracije; ~, voltage - električni proboj, kvar usled napona; ~, wear-out kvar usled istrošenosti, kasniji kvar; ~, weather - kvar usled vremenskih uslova failure-free - nepokvariv, nerazoriv fair - prilično, dovoljno dobar (o kvalitetu)
faked
930
faked - falširan, lažni, imitiran, krivotvoreni, falsifikovani fall - pad fallacious - pogrešan, lažan, neistinit, varljiv, nepravilan fallacy - pogreška, zabluda, greška, odstupanje, nepravilno mišljenje fallibility - pogrešivost fallible - pogrešiv falloff - smanjenje, ispadanje; ~, beam - smanjenje snopa fallout - ispadanje false - pogrešan, lažan; dodatan, dopunski (npr. elemenat konstrukcije); ~, arch - viseći svod, rabic svod; ~, set - lažno vezivanje; ~, wall construction ragec konstrukcija falsework - skela za oplatu; ~, on piles - skela na šipovima; ~, on wheels on rollers - skela na točkovima ili valjcima family - familija, skupina; serija, red, grupa, skup; ~, exponential - skup eksponentnih raspodela; ~ of characteristic curves (of characteristics) - skupina (skup) krivih karakteristika (ili karakteristika); ~ of solutions - serija rešenja, grupa (ili skup) rešenja fan - lepeza, krilo; ~, ray - lepezasti zrak fancy - modni; višak kvaliteta; ~, goods - galanterijski proizvodi (Pl.) fanlight - nadsvetlarnik, oberliht, staklarnik; ~, opening gear otvarač za prozorska krila, makaze za gornja krila, ventus far-infrared - dalja infracrvena oblast Fargue's laws - Fargovi zakoni farm (to) - odlagati na stranu (pri popravkama) farmyard - poljoprivredno dvorište fascia lettering - ispisivanje tablica fascine - fašina fascion - režim, način, moda; vid, metoda; ~, multichannel - višekanalni način (rada) fascioning - oblikovanje fast-operating - brzodejstvujući
fault fast-response - brzo reagovanje, brzoreagujući fastening - pričvršćenje; ~, element - pričvrsni element fastness - postojanost, otpornost (na); ~, color - postojanost boje; ~ to light - postojanost na svetlost; ~ to water - postojanost na vodu fat clay - masna glina fatigue - zamor, umor; ~, acoustic(al) - zamor pod dejstvom akustičkog opterećenja; akustički zamor; ~, bending - zamor pri savijanju; ~, color - zamor boje; ~, compression - zamor pri sabijanju; ~, contact - zamor dodirom, kontaktni zamor; ~ corrosion - zamor korozijom; ~, cyclic - ciklični zamor; ~, dielectric - zamor dielektrika; ~, elastic - elastični zamor; ~, fretting - zamor usled freting korozije; ~, heat - toplotni zamor; ~, high-strain (high-stress) zamor pri visokim naprezanjima; ~, impact - zamor udarom; ~, limit - oscilatorna izdržljivost; ~ mechanical - mehanički zamor; ~, metal - zamor metala; ~—of material - zamor materijala; ~ of rocks - umor stena; ~, photoelectric - fotoelektrični zamor; ~, radiation - zamor usled radijacije; ~, static flexural zamor pri statičkom savijanju; ~, static tensile - zamor pri statičkom istezanju; ~ strength under fully reversed - oscilatorna izdržljivost; ~, structural - zamor konstrukcije (strukture); ~, surface - zamor površine, površinski zamor, kontaktni zamor; ~, thermal - termički zamor; ~, torsional - zamor pri uvijanju (uvrtanju, torziji); ~, vibration - zamor pri vibraciji; ~,wear - zamor habanjem (trošenjem) fatigueproof - nezamoriv, otporan na zamor fault - greška, defekt, mana, nedostatak, odstupanje, neispravnost, kvar, kratak spoj; ~, clearance - uklanjanje greške; ~, electronic -
fault
931
greška u elektronici, elektronska greška; ~, engineering - tehnička greška; ~, finding - traženje greške, detekcija greške; ~, image - greška slike; ~, in construction - greška u konstrukciji, konstrukcioni nedostatak; ~, in design - nedostatak projekta, greška u konstrukciji; ~, in weawing - greška u tkanju; ~, in weld mesto sa greškom; ~, intermittent - neispravnost s prekidima; ~, internal - interna greška; ~, measuring - merna greška, greška merenja; ~, mechanical mehanička greška; ~, moulding - greška (nedostatak) livenja (formovanja, presovanja); ~, net čista greška; ~, numerical - n u merička greška; ~, permanent - permanentna (stalna, trajna) greška; ~, simulated - simulirana greška; ~, specific - specifična greška; ~, sporadic - sporadična (slučajna, pojedinačna) greška; ~, superficial - površinska greška; ~, to be at - biti u neispravnom stanju; ~, to frame - kratak spoj na; ~, zone - rasedna zona faulted - neispravan, u kvaru, oštećen faultless - bez greške, bez nedostatka, ispravan faulty - neispravan, sa greškom, sa nedostatkom favourable reverberation - povoljan jek feasibility - izvodljivost, izvršljivost, ostvarljivost, fizibilnost; ~, engineering - konstrukciona izvodljivost; ~, improvement - mogućnost (ostvarljivost, izvodljivost) poboljšanja; ~, maintainbility - mogućnost održavanja; ~, manufacturing - proizvodna mogućnost, proizvodna ostvarljivost; ~, physical - fizička ostvarljivost (izvodljivost); ~, technical - tehnička izvodljivost; ~, total - ukupna izvodljivost feasible - izvodljiv, ostvarljiv feature - osobina, karakteristika, svojstvo, znak, konstruktivna odlika; odlika detalja, detalj, deo,
feeding osobenost; crta (svojstva); ~, design - osobenost konstrukcije; ~, distinctive -• karakteristična osobina, posebna odlika; ~, experimental - eksperimentalna odlika; ~, false - lažna osobina; ~, geometric - geometrijska osobina; ~, ghost - fantomska osobina; ~, identifying - identifikujuća odlika (svojstvo, osobina); ~, salient v. identifying feature; ~, spectral - spektralna osobina; ~, textural - osobina teksture; ~, unique - jedinstvena osobina, nenadmašno svojstvo; ~, unorthodox - neobična osobenost fee - nagrada, honorar, isplata; platiti, nagraditi, honorisati; ~, contractor - plata (honorar) ugovarača feed cistern - kotlić za napajanje feedback - povratna sprega, negativna reakcija; ~, autoresonant - autorezonantna povratna sprega; ~, coherent - koherentna povratna sprega; ~, degenerative - degenerativna povratna sprega, negativna povratna sprega; ~, delayed - povratna sprega sa kašnjenjem; ~, diffraction - difrakciona povratna sprega; ~, distributed - raspodeljena povratna sprega; ~, failure - kvar povratne veze; ~, frequency-selective frekventno selektivna povratna sprega; ~, internal - interna povratna sprega; ~, lagging - pomerena povratna sprega, povratna sprega sa kašnjenjem; ~, local - lokalna povratna sprega; ~, monitoring - upravljačka povratna sprega, pokazna povratna sprega; ~, multiple - višestruka povratna sprega; ~, narrowband - uskopojasna povratna sprega; ~, nonresonant - nerezonantna povratna sprega; ~, positive - pozitivna povratna sprega; ~, regenerative - regenerativna povratna sprega; ~, resonant - rezonantna povratna sprega; ~, target - povratna sprega zavisna od mete feeding - napajanje, uvođenje, dovođenje
feel of film
932
feel of film - kotur filma feldspath v. feldspar feldspathoid - feldspatoid felite - felit fellow ~j passenger-saputnik; ~,worker - saradnik fermentation - fermentacija; ~, bacteria - bakterija truljenja ferodo fibre - ferodo fiber ferro-concrete - armirani beton ferroelastic - feroelastičan ferroelasticity - feroelastičnost fery - skela; ~, boat - trajekt festoon - feston fettle - forma, stanje; uraditi, ispraviti fiber - vlakno, sintetika, fiber; • active - aktivno vlakno; ~, cable - kablovsko vlakno; ~, cathodoluminescent - katodoluminescentno vlakno; ~, clad(ded) (coated) - vlakno sa pokrivkom, pokriveno vlakno; ~, conical - konusno vlakno; ~, coupled - spregnuto vlakno; ~, crofon - krofon, vlakno širokog spektra; ~, curved - zakrivljeno vlakno; ~, dispersive - disperziono vlakno; ~, double-clad - vlakno sa dvojnom prevlakom; ~, focusing - fokusirajuće vlakno; ~, graded (index) - vlakno sa promenljivim ideksom; ~,GRIN v. graded (index) fiber; ~, guiding - svetio vodno vlakno; ~, hair-like (hair-thin) - supertanko vlakno; ~, homogeneous - homogeno vlakno; ~, illuminating - osvetljavajuće vlakno; ~, imaging - vlakno za prenos slike; ~, large-core - vlakno sa velikim jezgrom; ~, laser - lasersko vlakno; ~, lasing vlakno sa generisanjem koherentnog zračenja; ~, light-focusing - vlakno sa fokusiranjem svetlosti; ~, liquid - tečno vlakno; ~, liquid-core (liquid-filled) - vlakno sa tečnim jezgrom; ~, lowcapacity - vlakno malog kapaciteta (propuštanja); ~, low-loss - vlakno sa niskim gubicima; ~, metallized - metalizirano vlakno; ~, monocrystalllne - monokri-
field stalno vlakno; ~, multimode vlakno za više načina (rada); ~, multiple - višestruko vlakno; ~, parabolically graded (parabolic-index) - vlakno sa paraboličnom promenom indeksa; ~, plastic - vlakno od plastične mase; ~, self-focusing - samofokusirajuće vlakno; ~, selfoc v. selffocusing fiber; ~, single-mode - vlakno za jedan način (rada); ~, small numerical aperture vlakno sa malim numeričkim otvorom; ~, solid-core - vlakno sa čvrstim jezgrom; ~, step(-refractive) index - vlakno sa stepenastom promenom indeksa; ~, unclad (uncoated) - golo vlakno, vlakno bez pokrivke; ~, waveguide -talasovodno vlakno, svetlovodno vlakno fiber-optic - fiberoptički fiberoptics - fiberoptika fibre ~, et neutral axis - neutralno vlakno; ~, board, wood - tarolit, lesonit, fazer ploča fidelity - vernost reprodukcije, tačnost; ~, color - tačnost boje; ~, geometric - tačnost geometrije; ~, metric - tačnost razmere; ~, transmission - tačnost prenosa, tačnost pri predaji; ~, visual - vizuelna tačnost fiducial - fiducialni, uzet za osnovu sravnjenja field - polje, napon polja; ~, aligning - orijentišući polje; ~, annular - kružno polje; ~, book for tacheometrical survey tahiometrijski zapisnik; ~, bright - svetio polje, svetao fon; ~, capacity - poljski kapacitet vlage; ~, coherent - koherentno polje; ~, color - polje boje; ~, crossed - poprečno polje, ukršteno polje; ~, curved - iskrivljeno polje; ~, dark - tamno polje, tamni fon; ~, deflecting (deflection) - skretno polje, otklonsko polje; ~, depolarization - depolarizaciono polje; ~, evanescent - polje sa brzim slabljenjem; ~, exciting - pobudno polje; ~, flat image
field
933
- ravno polje slike; ~, focusing fokusirajuće polje; ~, fringe interferentno polje; ~, hologram - hologramsko polje; ~, holographic - holografsko polje; ~, idler - prazno polje, polje praznog hoda; •'
979
servisni cevovod; ~, principal aerofoto glavna vertikala; ~, processing - linija kontinualne obrade; ~, production - tekuća linija; proizvodna linija; ~, projected projektna linija, projektovana linija; ~, proof - kontrolna linija, kontrolni bazis; ~, pull - komandno uže, uže za upravljanje; ~, railway - železnička linija, pruga; ~, re-expansion - linija reekspanzije, linija obratnog širenja; ~, read linija čitanja (informacije); ~, reading - podela skale, marka; ~, reception - Unija prijema, linija recepcije, prijemni put; ~, resonance - rezonantna linija (spektra); ~, rhumb -loksodromija; ~, right - prava linija; ~, roll Unija valjanja; ~, rotational rotaciona linija (spektra), vibraciona Unija; ~, rudder - krmno uže; ~, saturation - linija zasićenja, linija saturacije; ~, screen - raster-Unija; ~, secant - presečena linija; ~, seepage - depresiona kriva, kriva depiesije; ~, shaft transmisija; ~, shear - linija saglasnih sila; ~, shore - obalska Unija, Unija obale; ~, side - bočni put; ~, sighting - linija viziranja; ~, Simpson - Simpsonova linija; ~, single - odvojena Unija, usamljena Unija; ~, skeleton - osnovna konturna linija; ~, sky - linija horizonta; ~, slip -i linija smicanja, Ludersova Unija; ~, snow - snežna linija, linija snega; ~, solid čvrsta Unija; ~, sounding - izobata; ~, spiral - Unija navoja; ~, springing - linija bočnog oslonca; ~, stadial ~s - mreža niti daljinomera; ~, steam - parovod; ~, steam return - cevovod za paru koja je odradila; ~, stipple punktii, punktirana Unija; ~, stock - linija opterećenja; ~, straight - prava linija; ~, suction - usisna cev; linija usisavanja (na dijagramu); ~, tape - merna traka; ~, terminated - konačna Unija; ~, terrain - linija zemljine površine; prirodna košuljica; ~, thrust - Unija pritiska; ~, tie - spojna 62*
linotype linija, spajajuća Unija; ~, top flow - depresiona kriva, kriva depresije; ~, tow(ing) - tegleće uže, vučno uže; ~, trail - Unija posmatranog pada bombi; ~, transit - linija viziranja; ~, transmission - linija predaje, Unija transmisije; fider (antene), predajna linija, rezonantna Unija; ~, traverse - strana poligona; ~, trolley - kontaktni vod; ~, vacuum - vakuumna magistrala; linija vakuuma (na dijagramu); ~, visual - vizualna linija; ~, vortex - vrtložna linija; ~, waiting linija čekanja, čekanje; ~, warning - oblast upravljanja; Unija opomene; ~, water - vater linija, izobata, oblast bogata vodom; ~, wave pravac prostiranja talasa; ~, whirl v. vortex line; ~, zero - neutralna osa lineup - red, niz link - veza, spoj, povezati, sastaviti; ~, rigid - kruta veza, čvrsta veza; ~, standard - standardna veza; ~, straight - prava kulisa; ~, suspension - viseća kampada, čekrk, viseća vuča; ~, Tchebyshev cross-shaped - paralelogram Čebiševa; ~, telemetering - radiotelemetrijska linija; ~, track spojnica gusenice, trak; ~, valve - razvodni ventil; ~, valve gear ventilski mehanizam; ~, weak slaba veza; ~, weakest - najslabija veza; ~, wireless - radio-linija linkage - spajanje, veza, sjedinjavanje; spajanje tokova; mehanizam za spajanje pomoću poluge; veze medu bušotinama; ~, brake - spora predaja, usporena predaja; ~, flux v. magnetic linkage; ~, inter- valve - cevna veza; ~, magnetic - spajanje magnetnom vezom; ~, unsaturated - nezasićena veza linked - sjedinjen, vezan, spojen, povezan linking - sjedinjenje, veza, povezivanje, spajanje linkwork - raspoređene spojnice; vezni mehanizam linotype - lino tip, mašina za slaganje teksta u jednom redu; ~ -cast -
linotype odliven na linotipu; ~, slug linotipni red, redak linotyper - linotipist lint - paperje linter - kratko vlakno; razdvajač vlakna lip - zaliv, zaton; ivica, rub, oštra ivica; izbočina, istup, istureni deo; konzola; prirubnica; jama u rudniku, brust, čelo potkopa; prag; ~, entering - ulazni otvor; ~, exit izlazna cev, izlazni otvor; ~, spillway - prag vodosliva, greben vodosliva liparite - liparit lipped - ugnut lipping - flancovanje liquate — topiti, rastapati, topiti se; paliti, izgarati liquated - topljiv liquid - tečnost, tečan; zalivanje; ~, cold-vapour - tečnost sa hladnom parom; ~, discharge tečnost koja je odradila; ~, hardening - rastvor za kaljenje, sredstvo za kaljenje; ~, polish - politura; ~, process - tehnološka tečnost; ~, quickening - živin rastvor za amalganisanje; ~, toxic - tečni bojni otrov; ~, volatile raspršena tečnost; ~, wash tečnost za pranje (ispiranje) liquor - tečnost, rastvor; napitak; alkoholni napitak; ~, acid - kiseli rastvor; sulfatna tečnost; kiseli sok; ~, alkaline v. alkali liquor; ~, ammonia-base - amonijačna baza; ~, bisulphite - tečni bisulfat; ~5 cleaning - rastvor za čišćenje, rastvor za bdjenje; ~, clear svetli alkalni rastvor; ", channel - širina kanala; ~, collision - sudarna širina; ~, correlation - širina korelacije, korelaciona širina; ~, cutting - širina reza, širina rezanja; ~, edge - širina ivice; ~, filament - širina vlakna; ~, fringe - širina interferentnog pola, širina interferentne ivice; ~, gap - širina proreza, širina zazora; ~, guide - silina talasovoda, širina svetio voda; ~, hologram širina holograma, hologramska širina; ~, image - širina slike; ~, kerf - širina reza, širina razreza; ~, level - širina nivoa; ~, line širina linije; ~, lobe - širina dijagrama usmerenosti; ~, maximum attainable pulse - najveća moguća širina impulsa; ~, natural spectral line - širina prirodne spektralne l ; n ; je; " ~ , oscillation line - širina oscilatoine linije; ~, phase-match - širina fazne podešenosti; ~, pulse - širina impulsa; ~, radiation - radijaciona širina; ~, raster - širina rastera; ~, resolution - širina rezolucije; ~, slit - širina otvora; ~, spectral line - širina spektralne linije; ~, strip - širina trake; ~, temporal - privremena širina; ~, waveguide - širina talasovoda window - prozor, okno; ~, aerodynamic - aerod'namički prozor; ~, angled - nagnuti prozor' prozor pod uglom; ~, bielement - dvoelementni prozor; ~, coated - prekriveni prozor; ~, conductive flass - prozor od providnog stakla; ~, correction - korekcioni prozor, kompenzacioni prozor; ~, coupling - sprežni otvor; ~, cryogenic - kriogeni otvor; ~, (electron)-beam - otvor za elektronski snop; ~ : end - krajnji otvor; ~, fast-reacting - brzoreagujući otvor; ~, fiber-optic -
window
1094
fiberoptički otvor; ~, high-power laser - otvor lasera velike snage;
~, humidity-resistant - otvor
otporan na vlagu; ~, inspection - otvor za osmatranje; ~, IR otvor za IR zračenje; ~, laser laserski otvor; ~, mica - mika otvoi, otvor od mika stakla; ~, Nesa glass - otvor od providnog (Nes) stakla; ~, nonmaterial nematerijalni otvor: ~, output izlazni otvor; ~, picture - pejzažni otvor; ~, shock-compression - otvor za kompresiju (udarnog talasa); ~, shock-expansion - otvor za ekspanziju (udarnog talasa); ~, supersonic flow aerodynamic - otvor za ultrazvučni tok (gasa); ~, tolerance - otvor tolerancije, dozvoljeni otvor; ~, transmitting - predajni otvor, propusni otvor; ~, vacuum(-tight) - nepropustljivi otvor; ~, variable transmission - otvor promenljive propustljivosti wing - krilo; ~, pulse - krilo impulsa, bok impulsa, kraj impulsa wire - provodnik, žica; ~, masking - maska od provodnika winsorization - vinsorizacija (način poredenja posrr.atranja uzoraka) winterization - vinterizacija, priprema za korišćenje u zimskim uslovima winthdrawn from service - povučen iz upotrebe wobble - ljuljanje, voblovanje (slike) work - rad, raditi, posao; ~, consumed - utrošeni rad; ~, contract - rad po ugovoru; ugovor o delu; ~, defective - škart, rad sa nedostacima; ~, development (al) - razvojni rad; ~, effective efektivni rad; ~, experimental - eksperimentalni rad; ~, field rad u poljskim uslovima; ~, hard (heavy) - težak rad; in ~ - u radu, dejstvujući; ~ in progress - ne-
written-off
završeni rad; ~, jobbing - manji remont; izvršenje specijalnih porudžbina; ~, maintenance - rad na održavanju; tekući remont; ~, quality control - i ad na kontroli kvaliteta; ~, reclamation - rad po reklamaciji; ~, reconditioning - radovi na popravkama; ~, reliability - rad za obezbeđenje pouzdanosti; ~, remedial - sitne popravke; rad na remontu; ~, repair - rad na popravci, remont; ~, repetition - serijska pioizvodnja; ~, research - rad na istraživanju; ~, schedule - rad po planu; ~, test - rad na ispitivanju; ~, theoretical - teoretski rad; ~ to-in tandem - rad na principu tandema; ~ to-out - ogled, proba, razrediti; ostaviti; ~ to over - preraditi, pridobiti; ~ to upon - raditi na; uticati na; ~, uninterrupted - neprekidan rad; ~, useful koristan rad working - rad, posao; upotreba; radeći worn(-down) - istrošen, ishaban, iskorišćen worth - vrednost, cena; vredan worthiness - vrednost, prikladnost, pogodnost; ~, field - pogodnost za rad u poljskim uslovima wreck - olupina, krntija, ruševina wrecker - auto za šlepovanje wrecking - upropašćavanje, oštećivanje writer - pisač, pisaća mašina; ~, laser - laserski pisač writing - zapis, pisanje; ~, Curiepoint - Kirijev zapis, termomagnetski zapis; ~, holographic holografski zapis; ~, magneto-optical - magnetooptički zapis; ~, repeated - ponovljeni zapis; ~, thermal - termalni zapis, termički zapis; ~, thermomagnetic - termomagnetski zapis written-off - otpisan
zero - nula, početak koordinate; ~, false - lažna nula zero-defects - bez kvarova zero-loss - bez gubitka zone - zona, oblast; ~, aberrated - zona aberacije; ~, critical kritična oblast; ~, determinate - oblast prihvaćenih rešenja; ~, focal - fokalna zona; ~, indeterminate - oblast neprihvaćenih rešenja; ~, interference - zona interferencije; ~, load(ing) - zona punjenja, zona šaržiranja; ~, melting - zona topljenja; ~ of ambiguity - zona nejednakosti; ~ of dispersion - ravan (zona) rasejanja; ~ of indifference - oblast
bez razlike; ~ of linearity - zona linearnosti; ~ of opacity - zona neprozirnosti; ~ of (preference for) acceptance - oblast prijema;
~ of (preference for) rejection
- oblast odbijanja (škartiranja); ~ of sharp focus - zona oštrog fokusiranja; ~ of vision - vidna zona; ~, operating - radna oblast (ili zona); ~, reflectance - oblast visoke refleksije; ~, shadow zona senke; ~, transparent prozračna zona; ~, turbulence turbulentna zona; ~, welding zona zavarivanja zoomfinder - merač fokusnog razmaka
A Glossary of the Englisch Colour Names — Glosar engleskih imena boja acacia yellow — bagrem žuto aconite yellow — jedić žuto, žabljak žuto; bledožuto, svetlije od kukuruz žutog, slično slama žutom acorn brown — žir mrko, svetio žutomrko absynthe green — pelin zeleno, vermut zeleno, svetio žuto-zeleno, tamnije od šartrez zelenog i svetlije od grašak zelenog Adam's gold — Adamovo zlato; staro zlato, tamnozlatna boja koja ima zeleni štih Adam's blue — gorocvet plava; plavo gorocveta, nešto tamnije od nezaboravka adonis blue — leptir plavo; svetio, živo plavo African brown — afričko mrko, crnkasto-mrko do mrko-crno, slično crnoj prirodnoj ovčjoj vuni agate blue — ahat plavo; ~, brown — ahat mrko, toplo oranž-mrko, slično lepom rđa-mrkom ageratum blue — oskoruša plavo, svetio do tamno crvenkasto-plavo, slično boji cveta lavandule air blue —• vazduh plavo, svetloplavo
alabaster white — gips belo; od sneg belog do sivo ili žućkasto belog Alhambra green — Alhambra zelena, tamnoplavo zelenkasto, slično ruskom zelenom Alice blue — Alisa plavo, svetio, sivkastije od mlekoplavog i slično nezaboravku i akvamarin plavom almond blossom — boje bademovog cveta; nežnoroza boje, nežno ljubičasto-roza; ~, green — bagrem zeleno, bleda, svetla, sivkasto-zelena boja; ~, shell colour — boje bademove ljuske; mrke boje aloe green — aloja zeleno, tamnomaslinasta bcja Alpine glow — alpski sjaj; crvena koja vuče u purpurnu; ~, red v. Alpine glow amber yellow — ćilibar žuto; u ovu žutu spada veliki broj žutih nijansi: vosak žuto, med, vino, zlato, slama, limun, belo-žuto, crno-braon, itd. American green — američko zeleno, malahit zeleno, nijansa hrom zelenog; ~, yellow — američko žuto, olovo hromat žuto
amethystine violet
1098
amethystine violet — ametist ljubičasto, svetloviolet sa crvenkastim tonom amiant white v. asbestos white ananas red — ananas crveno, jagoda crveno; ~, green — ananas zeleno, tamnoplavo zeleno anemone blue — sasa plavo, mat ljubičasto; v. blue anemone antelope yellow — antilopa žuto, žućkasto-siva boja aniline black v. nigrosine: ~, blue — anilin plavo, zelenkasto plavo; ~, green — anilin zeleno, nijansa svetlozelenog; ~, red — anilin crveno, crveno koje vuče u roza antique blue — ažurno plavo, antika plavo; ~, bordeaux — mat bordo; mat, malo sivkasto-crveno, boja vina (crnog); ~, brass — boja stare bronze, boja bronze sa veštačkom patinom; ~,pink—antika roza, antika crvenkasto Antwerp blue v. Harlem blue apple green — jabuka zeleno; zeleno ove vrste je mnogobrojno; od zeleno-žutog, žuto-zelenog do svetlozelenog; ~, pink — jabuka roza (boja cveta jabuke) apricot — boja kajsije; žuta boja između okercrvene i svetlocrvene; ~, yellow — kajsija žuto, mat oranž — žuta sa mekim braonkastim sjajem aquamarine — akvamarin, plavkasto-zeleno ili jasno svetloplavo Arabian blue — aiapsko plavo, tamnoplavo, svetlije od persijskog plavog koje vuče u crveno; ~, green — arapsko crveno; tamno košenil (karmin) crveno argus brown — fazan mrko; privlačno, toplo oranž-mrko arras green — tepih zeleno, tamno žuto-zeleno, punije i zelenije od maslinastog; ~, rose — tepih crveno, tamnopurpumo, deluje braonkasto, kao braonkasto vinocrveno asbestos white — azbest belo; belo svila&tog S)ixyj. sa zelenkastim štihom ashy — pepeljasto, svetlije od sivog, neutralno; ~, gray — pepeo sivo;
Bavaria blue
svetlije i toplije od sive boje; ~, pink — pepeljasto roza, tamnije od boje ražinog drveta asparagus green — asparagus zeleno; zelena boja svetlije nijanse asphodel green — čapljan zeleno; zeleno koje je slično vermut zelenom; ~, yellow — čapljan (zlatoglav) žuto; zlatnožuto aster blue — lepa kata plavo, tamnocrvenkasto, ali svetlije od šljiva plavog Astrakhan — astragan; crna do mrka boja astraganske ovce Atlantic blue — atlantik plavo; veoma tamnoplavo, skoro kao crno-plavo; ~, green — atlantik zeleno; tamno dubokozeleno, svetlije od ruskog zelenog, a otvorenije od modernog zelenog Attic rose — atičko roza-crveno; jelinsko, grčko, atinsko roza; na grčkim vazama srećemo ovu zasićenu boju koja je slična berlinsko crvenoj aurora colour — boje jutarnjeg neba; plavkasto-sive boje autumn green — jesensko zeleno, mat maslinastozeleno; ~, yellow — jesen žuto, mrko-žuto, toplije od okera i ne tako mrko kao žito žuto azalea orange — azaleja narandžasto, narandžasto ' gorske ruže, crvenkasto narandžasto
B banana green — banana zeleno; tamno, maslinastozeleno; ~, yellow banana žuto, svetio limunžuto koje vuče u zeleno basalt gray — bazalt sivo, od sivog do sivocrnog basilica blue — bazilika plavo, tamnoplavo tamnije od persijsko plavog, sa zelenim štihom bast yellow — lika žuto; tamno krem; slično bežu sa belomrkim štihom Bavaria blue — bavarsko plavo, boja na bavarskoj zastavi, svetloplavo
beach colour
1099
beach colour v. sand colour bear brown — medveđe mrko; toplo tamnomrko beaver brown — dabar mrko beech gray — bukva isvo; svetio, prijatno sivo beechnut brown — mrko bukovog žira; toplo, svetlomrko begonia pink — begonija roza; od tamno do karmin roza; ~, rose v. begonia pink beige — bež, žutosivo, drap Bengal blue v. blue fire Bengal red — bengalsko crveno, plavičastije od karmina, sa štihom rubin crvenog benzol green — benzol zeleno; živa plavozeleno slično led plavom Berlin blue — berlinsko plavo, tamno čelik plavo ili prusko plavo; ~, green v. Prussian green; ~, ochre v. Prussian ochre; ~, red v. Prussian red beryl blue — beril plavo; od bledo plavkastog do nebo plavog; akvamarin more zelene boje i vrlo zeleni smaragd su berili bile green — žuč zeleno birch tree gray — breza sivo; nežno svetlosivo; ~, green — breza zeleno, svetlozeleno sa maslinastom nijansom birch white — breza belo; toplo, zelenkastožuti štih i toplije od sneg belog biscuit v. biscuit yellow biscuit yellow — boje biskvita, biskvit žuto, dvopek žuto; u odnosu na biskvit, to je bledonarandžasto do braonkastožuto; neglazirani porculan ima mat belu boju, biskvit bistre — mrka boja čađi od drveta blackberry blossom — cvet kupine, vrlo bledo svetloplavkasto-crveno; ~, colour — boja kupine, tamnocrveno, tamnobordo do crnopurpurno, toplo, ugodno black-blue — crnoplavo blackish — crnkasto; ~, blue — crnkastoplavo; ~, green — crnkastozeleno blackwood — abonos; pravi abonos je crnomrk do tamnocrn (v. ebony)
brass colours
blood red — krv crveno, srednje do tamnocrveno, sa jedva uočljivim žutim štihom blossom pink v. Venetian pink blue — plavo, najtamnija boja u krugu boja; ~, anemone — plava sasa; mat ljubičasto, tamnije od lavanda plavog blueberry blue — borovnica plavo, crnoplava boja bluebird blue — crvendać plavo, guša crvendaća ima auzrno plavu boju sa zelenim štihom; ~, conifer — boja jele; boja plave jele, plavosivo sa zelanim štihom; tamnije od čelik sivog; ~, fire — bengalsko plavo; tamno zelenoplavo; ~, green — plavozeleno, zelenkastije od zelenoplavog, ali tamnije i oštrije ~, pigeon coloured v. pigeon blue; ~, purple — plavo purpur, najtamnije purpurno u odnosu na plavo, ali nešto crvenkastije; ~, red — plavocrveno, crveno koje vuče u plavo; ~, violet — plavkasto ljubičasta boja; crvenkastoplavo, tamno; ~, white — plavobelo, najviše cenjena boja dijamanta koja je plavkasta na dnevnoj svetlosti bluish — plavkast; ~. pink — plavkastoroza, lila boje, nijansa ljubičastog sa belim štihom blush — žućkastoroza, slično boji mesa; ~, beige — ružičastobež sa žutim štihom; ~, rose v. almond blossom boegberry red — jarebina (mahovica) crveno; zatvoreno crvena boja; krmezna (karmin) boja Bordeaux red — Bordo crveno; boja bordoa, francuskog vina box yellow — šimšir žuto; žuto šimširovog drveta; bledožuto sa zelenkastim štihom bracken brown — paprat mrko; srednje, mat, hladno mrko brass colours — mesing boja, bakarna boja; to su, uglavnom, žuti tonovi sa mrkim, crnkastim, zelenkastim štihovima
brick brown
1100
brick brown — Cigla braon; tamnobraonkasto cigla crveno (v. brick red); ~, brown-red — cigla mrkocrveno; tamno mrkocrvena boja cigle; ~, red — cigla crveno; toplo, mutno narandžastocrveno brilliant yellow — brilijant žuto, svetložuto, blistavo žuto; ~, yellow, dark — brilijant žuto, tamno; ~, yellow, light — brilijant Žuto, svetio bronze blue — bronza plavo, nije prava nijansa, već bronza bez sjaja; ~, brown — bakar mrko ili hladnija nijansa, kao što je maslinasto mrko; ~, colours — bronzine boje (nijanse bronzinih boja); ~, gray — bronza sivo, sivo sa maslinastim štihom i vuče u tamnomaslinasto, odnosno sivo-crno; ~, red — bronza crveno, bakar crveno sa metalnim sjajem; ~, yellow — bronza žuto; žuto sa mrkim štihom, slično senf žutom broom yellow — metla žuto; između sumpor žute i zlato žute boje brown — mrko; ~, black v. dark brown; ~, carmine — mrkokarmin; lepo, toplo, tamno karmin sa nežnim mrkim štihom; ~, fig — smokva mrko; žutomrko do mat zlatnomrke boje; ~, gray — mrkosivo, boje zemlje ili kamena; ~, green — mrkozeleno, mrko koje vuče u zeleno, slučaj kada mrko i zeleno nisu potpuno izmešani; ~, lilac — mrko lila, crvenkastjie od lila; ~, ochre — mrko; mrkooker boje; v. brown red; ~, olive — mrko maslinast; maslinasta je po sebi mrkozelena, a ova nijansa je tamnija; ~, orange — mrkonarandžasto, deluje tamno narandžasto sa mrkim štihom; ~ ,purpure — mrkopurpurno; tamno, lepo i toplo crveno, srodno crvenoj boji vina; ~, red — mrkocrveno, nešto više mrko od krv crvenog buff— oak, bistre (bledo mrkožuto) butter coloured — boja butera, bledožuto
caramel (brown)
buttercup yellow — ljutić žuto, malo prigušeno narandžasto boja butterfly blue v. adonis blue
cactus red — kaktus crveno; većina kaktusa ima cvetove lepe eozinroza boje, a drugi cinobercrvene cadmium red — kadmijum crveno; ~, yellow — kadmijum žuto; ~, yellow, dark (deep) — kadmijum-žuto, tamno; ~, yellow, light — kadmijum žuto, svetio; ~, yellow, lightest — kadmijum žuto, najsvetlije calabar — suro sibirske veverice; boja krzna sibirske veverice je svetio sura do tamno sura (siva) ili skoro crna; neutralno sura je najčešća boja Cambridge blue — Kembridž plavo: svttloplavo sa zelenim štihom camel brown — kamila mrko; meko, svetio mrko, pesak mrko camellia pink v. camellia red; ~, rose — kamelija roza; tamno, lepo, živo roza, kreće se od roza-crvenog do karmin boje; ~, yellow — kamelija žuto; svetio, nežno i hladnije od zlatnožute boje canary green — siskin; ~, yellow — kanarinac žuto; svetio, nežnije od zlatnožuteg, tamnije od sumpor žutog i svetlije od limun žutog Canton blue — kantonsko plavo; sivkasto tamnoplavo sa zelenkastim štihom; ~, green — kantonsko zeleno, tamno plavo-zeleno, slično zelenom kod stakla za boce Capri blue — Kapri plavo, glečer plavo; ~, green — Kapri zeleno, plavo-zelena boja capsicum red — paprika crveno, skoro skerlet crveno Capucine brown — kapucinersko mrko; tamno narandžasto-mrko -caramel (brown) — karamel mrko; zlatnomrka boja istopljenog šećera
carmine
1101
carmine — karmin, crveno; najlepša crvena boja brilijanta, puna, srednje svetla; ~, brown — karmin mrko; fina civeno-mrka boja, topla, meka; ~, green — karmin zeleno; indigokarmin (plavo); ~, imitation — imitacija karminove boje; ~, lilac — karmin lila; lila sa karminom je nešto lepša nego sa običnom crvenom bojom; ~, rose — karmin roza; najfinija roza boja sa plavim štihom carob brown — roščić mrko; mrka boja hladnija od čokolada mrke carnation coloured — boje karanfila; bledocrvena boja, boja mesa carrot red — šargarepa crveno; žutocrvena ili svetla mrkonarandžasta boja cattleye rose — orhideja roza, nežno lila sa srebrnastim sjajem (preko 6 000 vrsta orhideja ima roza boju u različitim nijansama) cedar green — kedar zeleno; tamno žutozeleno, tamnije od lorber zelenog; ~, brown — kedrovina (kedar mrko) mrko; bledo mrko cement — boja cementa; tamnosivo sa plavičastim štihom; ~, blue — cement plavo; plavo slično ultramarin plavom; ~, gray — cement sivo; žućkasto sivo, žutosiva boja običnog cementa; ~, yellow — cement žuto; slično oker, gvožđeoksid ili napuljgko žutoj boji chalcedony gray — kalcedon sivo, plavkasto sivo; ~, yellow — kalcedon žuto, bledo limunžuto chalk white — kreda belo; bela od svetlosivog ili žućkastog do hladno belog tona chamois yellow — divokoza žuto; beličasto žuto do žućkastobele boje Champagne — boja šampanjca, vrlo bledožuto, blede od kiem boje, kao žuta boja vina, ponekad sa crvenkastim štihom chartreuse — šartrez, bledo limunžuto;. ~, green — šartiez zeleno; nežno, svetio žutozeleno; ~, yellow — šartrez žuto, svetlije od kanarinsko žutog cherry — trešnja crveno ili trešnja roza; od tamno žarkocrvene do
citron green
narandžaste boje žara; ~, brown — trešnja mrko; topla, tamna karminmrka boja, između crvene i crne trešnje; ~, coloured — trešnjeve boje, boje trešnje; svetla trešnjacrvena boja, slična ribizla crvenoj; ~, red — trešnja crveno; živo, jarko crveno zrele trešnje, slično rubin crvenoj boji chesnut brown-maroon — kesten mrko; tamne, hladno mrke boje chichory blue — vodcpija plavo; cveta bledo ultramarin China blue — kinesko plavo; pod ovim nazivom obuhvaćeno je više tonova plave boje, fajans plavo, plavo mora, čisto plavo, prusko plavo, indigo itd.; ~, ink — kineski tuš; tamnocrno; ~, yellow — kinesko žuto; određeno žuto, svetio, sasvim malo crvenkasto, svetlije od kukuruz žutog chinchilla gray — činčila sivo; srebrnosivo (na trbuhu) i plavkasto do sjajnog tamnosivog (na leđima) Chinese green — kinesko zeleno; tamnozeleno sa ljubičastim štihom ili čak svetio zelenoplavo; ~, jade — boja nefrita (mineral), sivozeleno, svetlije od kineskog zelenog; ~, turquoise — kineski tirkiz, tamniji zelenoplavi ton tirkiza chocolate brown — čokolada boje, čokolada mrko; crvenkasto ili crnkastomrko choshenille v. carmin chrome orange — hrom narandžasto; ~, orange, light — hrom narandžasto, svetio; ~, scarlet — skerlet;— yellow v. lemon yellow; ~, yellow, deep — hromžuto, tamno; ~, yellow, lightest — hrom žuto, najsvetlije cinnabar — cinober; između narandžastog i skerlet ima još jedna crvena koja se naziva cinober; cinober može biti narandžasto-crvene, skerlet crvene ili košenil crvene i plavo-crvene, vino crvene, mrkocrvene i čeličnosive boje; ~, dark — cinober boje, tamne; ~, light — cinober boje, svetle citron green v. lemon green; ~. yellow v. lemon yellow
clay brown
1102
Delft blue
clay brown — ton (glina, kaolin) cossak green — kozačka zelena boja; mrko; može da bude sive, žutotamno žuto-zelena sa maslinastim -sive, žućkaste ili braonkaste boje štihom cloud blue v. cloudy Coventry blue — Koventri plavo; cloudy — oblak.plavo, oblačno plavo; tamnoplavo sivo-plavo, sa malim crvenim šticrab red — rak crveno; svetio nahom randžasto-crveno; svetla crvena boja clove brown — oraščić mrko; boja pastrmke oraščića je tamnomrka sa plav- crayon green — krejon zeleno; kastim štihom svetlozeleno cjover green — detelina zeleno; j cream — krem; ~, colour —• krem lišće mat zeleno boje, belo sa narandžasto-žutim; ~, cobalt blue — kobalt plavo; intencoloured linnen v. linnen colouzivna plava boja; lepa, čista i najred čistija od svih plavih boja, tamnija cress yellow v. nasturitum yellow od nebo plave crimson rambler — rumena boja cocoa brown — kakao mrka; mat ruže puzavice; crvena boja između narandžasto-mrka, crvenkasto-mrka purpur i skerlet crvene, sa vrlo (cacao brown) blagim plavkastim štihcm coconut black — kokos crno; ~, crocine v. saffron brown — kokos mrko; normalno, crown blue v. English blue srednje miko sa nešto žutog crystal blue — kristal plavo; kriscoffee black — kafa crno; tamna talno čista plava boja mrko-crna boja taloga kafe; ~, curd white — belo usirenog mleka; brown — kafa mrko; topla, tamna lepša žućkaslija boja od kreč bele narandžasto-mrka boja cyclamen — ciklama boje, purpurno colibrl blue — kolibri plavo; v. crveno, plavkasto crveno; ~, pink colibri green; ~, green — ko— ciklama roza, plavkasto; svetio, libri zeleno; oko 400 vrsta ovih mutno roza najmanjih ptica ima vrlo lepe boje cypress green — čempres zeleno; koje su slične nebo plavoj, paun zagasito žuto-zeleno, odnosno tamno plavoj, smaragd zelenoj i tirkiznoj maslinastozeleno, slično kedar zecolophany brown — kolofonijum lenoj boji mrko, mrke do zlatnomrke boje (evropski kolofonijum); ~, yellow — kolofonijum žuto; čisto žuto, D slično ćilibar žutom (američki kolofonijum) Dahlia red — dalija crveno, georcolza yellow — uljarka žuto, žuto gina crveno; nešto tamnije od riolajne repice; limun žuta boja bizla crvenog conifer blue v. blue conifer Danube blue — dunavkso plavo; copper red — bakar crveno; ~ 3 zelenkasto plavo; ~, green — yellow — bakar žuto dunavsko zeleno, tamno žućkasto-zeleno coral pink — koral roza; roza nidark brown v. brown black-swarjanse korala; ~, red — koral thy; ~> yellow v. yolk coloci veno; svetio, jarko crveno ured cork coloured — boje plute; tamnodate-coloured — boje urme, srednje bež, svetlomrka i bledomrka boja do tamno zlatnomrko cornflower blue — različak plavo; dead black v. jet black živo do najtamnijeg ultramarin Delft blue (blue of Delft) —delftsko plavog plavo, plavo tamnije od dim placosmos blue — kosmos plavo; kovog i svetlije od borovnica plavog balt plavo, bez crvenog štiha na delftskoj grnčariji
Derby blue
1103
frown coloured
elephant gray — slon sivo, sivo sa Derby blue — Derbi plavo, tamnomrko-sivim nijansama plavo elm green — brest zeleno; crnkasto Devon brown — Devon mrko, maslina zeleno, slično kedar zecrveno-mrko sa plavim štihom; lenom nijansa slična čokoladi ember red — žar crveno; lepše, diamond — dijamant, čista bela toplije crveno od vatra crvene boje boja dijamanta; ~, gray — dijaemerald green — smaragd zeleno; mant sivo, srebrnosivo tamna ili svetla smaragd zelena boja donkey brown — magareće sivo, empire yellow — imperija žuto; žućkasto-sivo do mrko-sivo svetlije od limun žutog, a tamnije dove blue v. pigeon blue; ~, brown od jasmina — golubije mrko, nežno; svetio English blue — englesko plavo; mrko; ~, gray — golubije sivo indigo plavo presečeno berlinskim svetio do tamno sivo sa crvenkasplavim; crown blue je plava tim štihom, tamnije od pepeo sive boja na kojoj je otisnuta kruna boje engleskih kraljeva; ~, green — drab — drap; tu su nekoliko drap englesko zeleno; tamnozeleno, kao tonova: mrki, crvenkast i žućkast; što je crnkasto zeleno stakla za ~, gray v. yellowish gray boce; ~, red — englesko crveno; Dresden brown — drezdensko mrko, ~, red, light — englesko crveno, limun žuto sa Majsnerovog porsvetio; ~, yellow — englesko culana žuto; svetio, lepo, kao sumpor žuto duck blue — patka plavo; zelenkasto, ermine white — hermelin belo; tamno, sa metalnim sjajem i slično hermelin jfi preko leta sivocrven, čelik plavom a u zimu be ložut, do čiste bele boje dun — mrko; englesko svetlomrko sa narandžastim štihcm (v. mouse Ertruscan orange — ertrusko narandžasto; svetio, mutno narangray) džasto dusty — prašina sivo, prljavo sivo; eternit gray — eternit sivo, žuć~, gray — prašina sivo, lepa siva kasto sivo boja u rečniku nijansera ethyl blue — etil plavo; svetio, zelenkasto-plavo Eton blue — iton plavo, boja Eton koledža; slično kembridž plavom ebony v. blackwood eucalyptus green — eukaliptus zeedelweiss — runolist belo, mutno leno; svetla, vrlo jako žuto-zelena belo sa blagim žutim štihom egg plant — boje plavog paradajza; evening glow — večernje nebo, od zlatnožute do purpurno-ljubičaste; crno-ljubičasto i tamnije od šljiva večernji sjaj plave g eggshell — boje ljuske od jajeta; od mat prljavobele do svetle bronza boje; ~, blue — plavo ljuske od jajeta; nežno, mat plavo, slično falcon brown — soko mrko pastel plavom na tekstilu i keramici; ~, green — zeleno ljuske faience blue — fajans plavo, tamnojajeta; jaje divljih ptica ima nežno plavo ili svetloplavo zelenu ili nežno plavu boju, vrlo fallow — boje konja, i to od mrkomeku i sličnu pastel boiama žute, nažute, bledožutc sa crvenoEgyptian blue — egipatsko plavo -žutom do zemlja boje prigušeno svetloplavo iz ultramarin familije plave boje; ~, brown — fawn coloured — boje srne, mrko; boja srne je sivomrka preko zime, egipatsko mrko; mrka boja na egi a rđamrka preko leta patskim slikama
fern green
1104
hawthorn red hay-coloured
fern green — papiat zeleno, mat žuto-zeleno, a može biti plavkasto ili zelenkasto fig brown v. brown fig fiord blue — fjord plavo, plavo skandinavskih fjordova je svetio zelenoplavo, tamnije od nebo plavog, slično plavoj boji nezaboravka fir brown v. pine brown fire red — vatra crveno, plamen crveno, žućkasto-crveno; ~, yellow — vatra žuto, slično svetio narandžasto-žutom flamingo red — flamingo crveno flax blue — lan plavo, nebo plavo; ~, yellow — lan žuto; slama lana je mutno žuta, skoro svetla, hladno mrke boje flesh pink — meso roza, nešto žućkastije od meso crvenog; ~, red — meso crveno; svetio meso roza do bledo narandžasto-crvene boje forest green — šuma zeleno; nešto plavlje zeleno od pojedinačne jele, jer u šumi jela vidi se i nešto plavlja atmosfera fox coloured — boje lisice; lisica crveno je mat, mutno i ima ove nijanse: crveno-žuto (zlatna lisica) i žuto-crvena (crvena lisica); ~, white — boje bele lisice ili polarne lisice, siva do snežno bela French blue — francusko plavo; plava nijansa sa ljubičastim štihom; ~, gray — francusko sivo; bledo, plavičasto sivo, skoro neutralno, hladno i svetlije od pepeo sivog; ~, green — francusko zeleno fresco blue — freska plavo; tipična plava boja bleda od nezaboravka frog green — žaba zeleno; svetio zelena boja, skoro boja lišća frost white — mraz beto; mat, kreda belo, skoro bez tona
garnet red — paradajz crveno, vatra crveno gazelle (gazel) brown — gazela mrko; žuto boje peska, mrko-
-žućkasto na leđima i tamno crveno-mrko na stomaku gentian blue — lincura plavo, tamno ultramarin, može biti plavo do kobalt plavo ginger brown — đumbir ride, đumbir mrko; žućkasto-mrko, nešto hladnije od kesten mrke boje goose gray — guska sivo; prema svim nijansama guščjih pera gooseberry green — ogrozd zeleno; mat, mutnjikava žuto-zelena do zelenožuta boja grape fruit yellow — grejpfrut žuto, svetlije limun žuto gray of goose v. goose gray gray olive — sivo-maslinasto; mat maslinasto green — zeleno; plavo i žuto daju zelenu; ima više zelenih nijansi i čistih tonova; ~, beetle — zeleno repe (šećerne); svetio, smaragd zeleno; ~, black — zeleno-crno, tamnije od crno-zelenog; ~,gray — zeleno-sivo, plavkasto; ~, slate — zeleni škriljac; tamnije od zeleno -sivog, a može da vuče u žućkasto, plavkasto ili crvenkasto greenish rust (of copper) — patina, plemenita rđa; patina je svetlozelena, između srednje zelene i jezero zelene; ~, yellow — zelenkasto-žuto, između lišće zelenog i limun žutog guara red — ibis crveno; boja crvenog ibisa je živa skerlet crvena ili crvenkasto-narandžasta gumigutae colour — crvenkasto-žuto, zlatnožuto, mrko-žuto gumiguta Guinea green — gvinejsko zeleno; svetla puna zelena H Hansa yellow — Hanza žuto; svetio žuto, vrlo slično limun žutom Harlem blue — harlemsko plava, antverpensko plavo; srednje plavo, slično nebo plavom Havana brown v. tobacco brown hawthorn red — crveno belog gloga; tamnije od šipak crvene
1105
hay-coloured — seno boje; mat, sivkasto (mrko) zeleno haze coloured — boje izmaglice; neodređeno, bledo, sivkasto lila hazelnut brown - lešnik mrko, mutno narandžasto-mrko, bledo do srednje Havana mrko; ~ yellow žuto lešnikovog cveta; mutno zelenkasto-žuto hedgemustard yellow - oranj (žunjarica) žuto; svetio do jasno zlatožuto ili jednostavno žuto hip red - šipak crveno, jarko crveno, skerlet crveno honey colour - boje meda, boja meda horse chestnut - boja divljeg kestena; lepa narandžasto-mrka boja horizon blue v. sky blue; ~ gray v. sky gray hunter green - lovačko zeleno; šuma zeleno, nešto svetlije hyacinth blue - zumbul plavo; sivkasto ultramarin plavo sa crvenkastim štihom; ~ red - hijacint (dragi kamen), narandžasto sa mrkastim štihom; zumbul crveno, krv crveno ili tamnocrveno hydrangea blue - hortenzija plavo; najsvetlija plava boja; ~, pink v. hydrangea red; ~ red - hortenzija (roza) crveno; sve boje hortenzije su blede, malo jarke boje; crveno je u stvari roza
ice blue - led plavo; svetio zeleno-plavo, na prelomu debelog leda između tirkiz plavog i plavo-zelenog; ~ gray - led sivo, sivo sa plavkastim štihom Icelandic moss - islandska mahovina; svetla zelenkasto-siva ili zelenkasto-mrka boja Indian orange - indijsko narandžasto, plamen crveno; ~ red - indijsko crveno; svetlomrko sa crvenkastim tonom; indijsko crveno, tamnocrvena boja; ~ yellow - indijsko žuto; tamno, puno žuto, skoro narandžasto indigo blue - indigo, indigo plavo; najtamnija plava boja u spektru i •Ml 1>j»Xnrazom E = h • £, gde je E energija kvanta, a t frekvencija zračenja.
Radiance /Br/ — zračenje površina izraženo kao fluks zračenja (W)/površina (m a ) x ugao (sr), Radiometry — merenje intenziteta zračne energije. Recombination — spajanje elektrona i praznine. Refracted wave — produžni nastavak upadnog talasa iza graničnog sloja dveju sredina sa različitim indeksima prelamanja, a pod uglom koji zavisi od odnosa indeksa ptelamanja. Refi action — pramen? pra\ca prostiranja svetlosnog zraka pri prelazu iz jednog medijuma u drugi. Refractive index — odnos faznih brzina prostiranja u slobodnom prostoru i rasnim drugim medijima; indeks prelamanja svetlosti. Relative spectral response — izlazni signal uređaja (odgovor) Point source u zavisnosti od talasne dužine, — izvor zračenja čija je najveća dinormalizovan u odnosu na maksimert7ija manja od 1/10 dela rasmalnu moguću vrednost. tojanja izvor-detektor, te se može smatrati tačkastim izvorom. Resolving power — (1) sposobnost nekog optičkog Pps /pps/ sistema da razdvoji bliske detalje — impulsa po sekundi. neke slike, izražena u parovima optičkih linija, moć razlaganja; (2) maksimalni broj visokokonQuantum trastnih kvadratića od crno-belih — m jmanja količina energije; linija koji se može nabrojati sa jedinica energije u kvantnoj fiizvesnošću (subjektivno merezici (videti photon i phonon) nje). Kod svih optičkih mozaika, osim kod onih sa dobrim omoQuantum efficiency tačima vlakana svetlovoda, moć — (1) kvantitativna ocena sposobrazlaganja opada sa približavanosti nekog uređaja da vrši pretnjem ugla gledanja nominalno i varanje energije jednog vida u vrednosti numeričkog otvora. drugi; (2) kod fotodetektora: odnos ge- Radiant emittance — gustina emitovanog fluksa sa nerisanih nosača struje i ulaznih površine svetlosnog izvora. fotona; (3) kod LED: odnos broja ge- Radiant energy nerisanih fotona i struje kroz —^energija zračenja elektrona. diodu. 72*
Radiant flux
1136
Radiant flux — vremenski iznos protoka zračne energije izražen u- W/s. Radiant flux density /irradiance/ — zračna energija po jedinici površine koju pogađa (W/m2). Radiant intensity — energija (J) emitovana po jedinici prostornog ugla (sr), u jedinici vremena (s) u određenom pravcu, izražena kao (W/sr) u ladiometrijskom sistemu, što odgovara (cd /sr) u fotometrijskom sistemu (jačini svetlosti). Radiation sensitivity — odnos struje generisane svetlošću i ulazne zračne energije merene na površini fotodetektora. Radiometer — uređaj za merenje gustine zračnog fluksa toroidnim uvijanjem ovešenog sistema sa krilcima čija je jedna strana zacrnjena i na koju pada zračna energija; bilo koji drugi instrument kao na primer bolometar i termospreg iskorišćeni za ovu svrhu. Rađiometric — loji se odnosi na merenja zračenja i merenje fizičkih svojstava izvora zračenja. Responsivity — (1) odnos struje detektora (A) i ulazne zračne energije (W/ma); (2) mera osetljivosti fotodetektora na svetlost; vezano za efikasnost.
Striae
stakla ili plastike, koje je izvučeno obično zajedno sa oblogom od materijala sa nižim indeksom prelamanja. Skew ray — kosi zrak svetlosti, koji ne preseca osu vlakna (za razliku od „meridional ray"). Solid angle — trodimenzioni ugaoni prostor koji se širi od vrha kupe ili piramide, pri čemu je širenje mereno površinom koju obuhvata kupa na mestu preseka sa sferom jedinične površine, čiji centar predstavlja istovremeno i vrh kupe; prostorni ugao. Spectral — koji pripada, ili koji se odnosi, ili je načinjen od spektra. Spectral response — osetljivost u zavisnosti od talasne dužine ulazne energije (obično normalizovana u odnosu na maksimalnu osetljivost i izražena u obliku dijagrama). Spectral sensitivity — odgovor nekog materijala na razne frekvencije u spektru. Spectrum — kontinualni niz sukcesivnih komponenti emitovanih talasa poredanih po redosledu, na primer vidljivo zračenje, infracrven'.» itd. Standard luminosity curve — subjektivna mera koja prikazuje odgovor oka na zračenje u zavisnosti od talasne dužine. Sensitivity , Steradian /sr/ c — odnos izlaznog signala fotodetek— prostorni ugao definisan povrtora i gustine ulaznog zračenja šinom loptine kalote, koja je (ima isto značenje kao „responbrojno jednaka kvadratu polusivity"). prečnika lopte; ćela lopta ima 4 Tt steridijana. Sensor — uređaj iz jedne od dveju glavnih Stilb grupa optoelektronskih uređaja — jedinica sjaja svetlosnog izvora koji predstavljaju fotosenzitivne koja iznosi (Cd/cm2). Ova jekomponente kod kojih se elekdinica se u novom SI sistemu trična svojstva menjaju pod dejne koristi. stvom apsorbovane svetlosti. Striae Single fiber — prostorne varijacije indeksa prelamanja nehomogenog stakla. — vlakno od optičkog materijala,
Transmission factor
Wavelenght
1137
Transmission factor odnos prenetog fluksa i ulaznog fluksa (recipročno od „opacity"). Transmitted wave — deo upadnog talasa koji napušta medijum prenosa. Trapping zadržavanje „praznine" ili elektrona na nečistoći ili na defektnom mestu. Valence band opseg popunjen energijom iz kojeg se elektroni „istiskuju" u opseg provodnosti.
W a
W— zračenje energije u W/m (radiometrija). Watt/cm 2 (watt/cm2) stara jedinica zračenja energije. Watts/steradian intenzitet svetlosti, jačina svetlosti u radiometriji (Ir). Wavelenght — (1) horizontalno rastojanje između dveju sukcesivnih identičnih ta taka susednih talasa, iste faze; (2) rastojanje koje pređe talas u tol.u jednog cilla (periode).
* * * * * *
ZNAČAJNUA IZDANJA REČNIKA I ENCIKLOPEDIJA Prirodne nauke Bibliography of Interlingual Scientific and Technical Dictionaries. 4th ed. UNESCO, New York: International Documents Service, 1961. Gaynor, Frank. Science Dictionary. Paterson, N.J.: Littlefield, Adams, 1960. Hechtlinger, A. Modern Science Dictionary. New York: The Bobbs-Merrill Co., 1959. Howard, Arthur V. (ed.) Chamber's Dictionary of Scientists. New York: E.P. Dutton, 1951. McGraw-Hill Encyclopedia of Science and Technology, rev. ed. 15 vols. New York: McGraw-Hill, 1965. Newman, James R. (ed.) Harper Encyclopedia of Science. 4 vols. New York: Harper & Row, 1963.
Thomas, Robert C, and others (eds.)< Acronyms and Initialisms Dictionary. Detroit, Mich.: Gale Research, 1965. Uvarov, E. B., and D. R. Chapman. Dictionary of Science. 4th ed. Baltimore: Penguin, 1960. Van Nostrand's Scientific Encyclopedia. 3rd ed. Princeton, N.J.: D. Van Nostrand, 1958. Matematika Bendick, Jeanne, and M. Levin. Mathematics Illustrated Dictionary. New York: McGraw-Hill, 1965. Kendal, M.G., and W.R. Buckland (eds.). Dictionary of Statistical Terms 2nd ed. New York: Hafner, 1960. Universal Encyclopedia of Mathematics. New York: Simon & Schuster, 1964.
